(GİB – ÖZELGE)
Konu: Yunanistan’da kurulacak şirkete ait harcamaların şirket hissedarı olan Türkiye’deki şirket tarafından gider olarak dikkate alınıp alınmayacağı.
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, Şirketinizin faaliyet konusunun uluslararası seyrüsefer yapan gemilere her türlü yiyecek, içecek, tüketim malzemesi, hırdavat, teknik ve temizlik malzemesi gibi ürünlerin satışı olduğu; şirketiniz tarafından aynı işi yapmak üzere Atina’da bir şirket kurulmak istendiği ve söz konusu şirketin Türkiye’den geçen gemilerle ilgili müşteri bulacağı ve mal satışı için sipariş alacağı; ancak mal tesliminin Türkiye’de Boğazlardan geçerken Türkiye’deki şirketiniz tarafından yapılacağı; faturasının Türkiye’de düzenleneceği ve tahsilatının da şirketiniz tarafından yapılacağı; kurulacak yeni şirketin fonksiyonunun bu açıdan temsilcilik ofisine benzediği ancak Yunanistan’daki yasalar nedeniyle şirket şeklinde kurulacağı; yeni şirketin giderlerinin olacağı fakat herhangi bir gelirinin olmayacağı ve giderlerin tamamının fatura veya dekontla Şirketinize yansıtılacağı belirtilerek, söz konusu giderlerin kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınıp alınmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
Kurumlar Vergisi Kanununun “İstisnalar” başlıklı 5’inci maddesinin birinci fıkrasında; “Aşağıda belirtilen kazançlar, kurumlar vergisinden müstesnadır:” hükmüne yer verilmiş olup, söz konusu birinci fıkranın (g) bendinde;
“Kurumların yurt dışında bulunan iş yerleri veya daimî temsilcileri aracılığıyla elde ettikleri aşağıdaki şartları taşıyan kurum kazançları;
1) Bu kazançların, doğduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az %15 oranında gelir ve kurumlar vergisi benzeri toplam vergi yükü taşıması,
2) Kazançların elde edildiği hesap dönemine ilişkin yıllık kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmiş olması,
3) Ana faaliyet konusu, finansal kiralama dâhil finansman temini, sigorta hizmetlerinin sunulması veya menkul kıymet yatırımı olan kurumlarda, bu kazançların doğduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az Türkiye’de uygulanan kurumlar vergisi oranında gelir ve kurumlar vergisi benzeri toplam vergi yükü taşıması.
Bu bent uyarınca toplam vergi yükü, birinci fıkranın (b) bendindeki tanıma göre tespit edilir.”
hükümleri yer almaktadır. Ayrıca aynı maddenin üçüncü fıkrası ise; “İştirak hisseleri alımıyla ilgili finansman giderleri hariç olmak üzere, kurumların kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarına ilişkin giderlerinin veya istisna kapsamındaki faaliyetlerinden doğan zararlarının, istisna dışı kurum kazancından indirilmesi kabul edilmez.”
hükümlerini amirdir.
Aynı Kanununun 6’ncı maddesinin birinci fıkrasıyla kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap döneminde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı belirtilmiş, maddenin ikinci fıkrasıyla da safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Gelir Vergisi Kanununun, 40’ıncı maddesinde, safi kazancın tespit edilmesi sırasında indirilebilecek giderler sayılmış olup bu maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendiyle ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safi kazancın tespitinde indirim konusu yapılacağı hükme bağlanmıştır.
Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3’üncü maddesinin (B) fıkrasında, vergilendirmede vergiyi doğuran olayın ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, 227’nci maddesinin birinci fıkrasında, bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsikinin mecburi olduğu hükme bağlanmış olup söz konusu kayıtların aynı Kanunun 229’uncu ve müteakip maddelerinde yer alan belgelerden (fatura, gider pusulası, serbest meslek makbuzu vb.) herhangi biriyle veya yurt dışından alınan mal ve hizmetlere ilişkin olarak ilgili ülke mevzuatına uygun olarak düzenlenen belgelerle tevsik edilmesi gerekmektedir.
Aynı Kanunun 229’uncu maddesinde fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmıştır.
Bu hükümler uyarınca, bir giderin indirim konusu yapılabilmesi için;
– Giderle kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında doğrudan ve açık bir illiyet bağının bulunması,
– Giderlerin keyfi olmaması yani kazancın elde edilmesi için mecburi olarak yapılması,
– Yapılan gider karşılığında gayrimaddi bir kıymet iktisap edilmemiş olması ve
– Vergi Usul Kanununa göre tevsik edici belgelere dayandırılması
gerekmektedir. Bu mahiyette olmayan giderlerin ticari kazancın tespitinde genel gider olarak indirim konusu yapılabilmesi mümkün değildir.
Öte yandan, yansıtma; ticari faaliyet kapsamında bir işlemin yapılmaması, yapılan iş ve işlemlerde bir gelir elde etme veya kar ve zarar beklentisini taşıyacak herhangi bir unsurun bulunmaması, yasal uygulamalar nedeniyle muhatap olunan ya da diğer bir işletme adına ödeme veya tahsilat yapılması durumlarında, yapılan ödeme veya henüz ödeme yapılmamışsa tahakkuk eden bedellerin asıl muhatabına aktarılmasını ifade etmektedir.
Buna göre, şirketinizin Yunanistan yasaları uyarınca Atina’da şirket şeklinde kuracağı iş yeri tarafından yapılacak harcamaların, Türkiye’de safi kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.
Kaynak: İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı
27 Mayıs 2014 Tarih ve 62030549-125[6-2013/408]-1454 Sayılı Özelge
Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
