26 Ekim 2021 tarihinde yürürlüğe giren 7338 sayılı Kanun ile 488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun “IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünü eklenen (55) numaralı fıkra uyarınca, genel ve özel bütçeli idarelere, il özel idarelerine, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlıklarına, belediyelere ve köylere yapılacak bağışlara ilişkin olarak ilgili idare ile bağışlayanlar arasında düzenlenen kağıtlara damga vergisi istisnası sağlanmıştır

Kaynak: GİB
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Avrupa Birliğine tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren yılın vergilendirme döneminin sonuna kadar bu bölgelerde gerçekleştirilen faaliyetlerle ilgili olarak yapılan işlemler ve düzenlenen kağıtlar damga vergisi ve harçlardan müstesnadır.

Kaynak: GİB
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Aşağıdaki linkte bulunan DAMGA VERGİSİNDEN İSTİSNA KAĞITLAR Listesinde kentsel dönüşüm için düzenlenecek sözleşmeler için DV istisnası yer ALMAMIŞTIR.

https://www.turmob.org.tr/arsiv/mbs/pratikBilgiler/damga_vergisi_istisna_tutarlar_2022-ok.pdf

BENZER İÇERİK

Kira sözleşmesine istinaden damga vergisi doğar mı? Doğması durumunda damga vergisi nereye ödenecektir? 

Kira sözleşmeleri sözleşme süresine göre kira bedeli üzerinden nispi (2022 yılı için binde 1,89) damga vergisine tabi tutulur. Bu kağıtlara ilişkin damga vergisi kağıdı imzalayanların sürekli damga vergisi mükellefi olması halinde Damga Vergisi Kanununun 22/a maddesi uyarınca ertesi ayın yirmialtıncı günü akşamına kadar vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve yirmialtıncı günü akşamına kadar ödenir. Sözleşmeyi düzenleyenlerin sürekli mükellefiyeti olmaması halinde ise sözleşmenin düzenlendiği tarihi izleyen onbeş gün içinde vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve aynı süre içinde ödenir.

Damga vergisine tabi kağıtları imzalayanların damga vergisi açısından müteselsil sorumluluğu vardır. Bu nedenle kağıdı düzenleyen taraflardan birinin vergiyi ödemesi yeterlidir.

Gelir vergisinden muaf esnaf, muaf serbest meslek erbabı ile basit usulde vergilendirilen mükellefler tarafından işyeri olarak kullanılmak üzere kiralanan ve iktisadî işletmelere dahil olmayan taşınmazlara ilişkin kira mukavelenameleri ile dernek ve vakıflarca yerleşim yeri, gerçek kişilerce mesken olarak kullanılmak üzere kiralanan ve iktisadî işletmelere dahil olmayan taşınmazlara ilişkin kira mukavelenameleri damga vergisinden istisnadır.

Ancak, 9/8/2016 tarihinden önce düzenlenen istisna kapsamındaki kira sözleşmelerinin ayrıca kiracı ve kiralayan yanında “adi kefil” veya “müteselsil kefil”, “müşterek borçlu ve müteselsil kefil” olarak kefil imzasını içermesi halinde, Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/A-3 fıkrası uyarınca kefalet şerhi üzerinden düzenlenme tarihi itibarıyla nispi damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Diğer taraftan, 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 29/c-7 ve c-8. maddeleriyle; 488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun “IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün (31) ve (32) numaralı fıkralarında yer alan “kira mukavelenameleri.” ibareleri “kira mukavelenameleri ile bu mukavelenameler üzerine konulacak kefalet şerhleri ve teminatlar.” şeklinde değiştirildiğinden, 6728 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 9/8/2016 tarihinden itibaren damga vergisinden istisna olan söz konusu kira sözleşmelerinden, bu sözleşmelerdeki kefalet şerhleri ve teminat taahhütleri nedeniyle de damga vergisi alınmayacaktır. 

Kira sözleşmelerinde kefalet durumu olması halinde Damga Vergisi ne şekilde hesaplanır?

Bir kağıtta birbirinden tamamen ayrı birden fazla akit ve işlem bulunduğu takdirde bunların her birinden ayrı ayrı vergi alınır. Kira sözleşmesinde adi kefalet olması halinde kefalet işlemi için nispi (2022 yılı için binde 9,48 oranında), kiralama işlemi için nispi (2022 yılı için binde 1,89 oranında) ayrı ayrı damga vergisi hesaplanması gerekmektedir.

Bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde damga vergisi, en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınır. Kira sözleşmesinin müteselsil kefalet durumunu da içermesi halinde, söz konusu sözleşmenin en yüksek vergi alınmasını gerektiren kefalet işlemi üzerinden nispi (2022 yılı için binde 9,48 oranında) damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Kira sözleşmesinin süresinin uzatılmasında damga vergisi uygulaması nasıldır?

Kira sözleşmesinin süresinin, süre uzatımına ilişkin yazılı bir karar/olur alınmaksızın veya yeni bir sözleşme düzenlenmeksizin veyahut mevcut sözleşmeye bu hususa ilişkin ayrıca bir şerh konulmaksızın otomatik olarak uzaması halinde, damga vergisine tabi bir kağıt bulunmadığından, uzatılan süre için damga vergisi aranılmayacaktır.

Ancak, söz konusu sözleşmeye süre uzatımına ilişkin şerh konulması veya bu konuda bir karar/olur alınması veyahut süre uzatımına dair ilk kağıda atıf yapan yeni bir kağıt düzenlenmesi halinde, sözleşme değişikliğine ilişkin bu kağıdın/şerhin, uzatılan süre ve kira bedeli esas alınmak suretiyle hesaplanacak matrah üzerinden Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun I/A-2 fıkrasına göre damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir. 

Konut kira sözleşmesine istinaden damga vergisi doğar mı?

İktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin gerçek kişilerce mesken olarak kiralanması durumunda buna ilişkin olarak düzenlenen kira sözleşmeleri damga vergisinden istisnadır.

Ancak, 9/8/2016 tarihinden önce düzenlenen istisna kapsamındaki kira sözleşmelerinin ayrıca kiracı ve kiralayan yanında “adi kefil” veya “müteselsil kefil”, “müşterek borçlu ve müteselsil kefil” olarak kefil imzasını içermesi halinde, Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/A-3 fıkrası uyarınca kefalet şerhi üzerinden düzenlenme tarihi itibarıyla nispi damga vergisine tabi tutulması gerekmekteydi.

Diğer taraftan, 6728 sayılı Kanunun 29/c-7 maddesi ile 488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun “IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün (31) numaralı fıkrasında yer alan “kira mukavelenameleri.” ibareleri “kira mukavelenameleri ile bu mukavelenameler üzerine konulacak kefalet şerhleri ve teminatlar.” şeklinde değiştirildiğinden 6728 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 9/8/2016 tarihinden itibaren damga vergisinden istisna olan söz konusu kira sözleşmelerinden, bu sözleşmelerdeki kefalet şerhleri ve teminat taahhütleri nedeniyle de damga vergisi alınmayacaktır.

Ücret ödemelerinde damga vergisi kesintisi yapılmakta mıdır?

Maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kağıtlar nispi (2022 yılı için binde 7,59 oranında) damga vergisine tabidir.

Konut kapıcı ücretlerinden damga vergisi kesilir mi?

Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun “IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün (34) numaralı fıkrasında, Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinde belirtilen ücretlere ilişkin kağıtların damga vergisinden istisna olduğu hükme bağlanmıştır. Buna göre söz konusu istisna şartlarını taşıyan kapıcıların ücret ödemesine ilişkin olarak düzenlenen kağıtlardan damga vergisi aranmayacaktır.

Ücret avanslarından damga vergisi kesilmesi gerekir mi?

Ücret avanslarının ödenmesi sırasında düzenlenen kağıtların 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV/1-b fıkrası uyarınca nispi (2022 yılı için, binde 7,59 oranında) damga vergisine tabi tutulması, kati ödemeye ilişkin düzenlenen kağıdın ise, daha önce ödenen avansın mahsubunu da içerecek şekilde düzenlenmiş olması halinde kalan ödeme tutarı üzerinden aynı nispette damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Harcırah ödemelerinde damga vergisi kesintisi yapılmakta mıdır?

Harcırah ödemeleri sırasında düzenlenen kağıtların 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV/1-b fıkrası uyarınca nispi (2022 yılı için binde 7,59 oranında) damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Nüshalar damga vergisine tabi midir?

9/8/2016 tarihinde yürürlüğe giren 6728 sayılı Kanunun 23 üncü maddesiyle 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi, “Bir nüshadan fazla olarak düzenlenen kağıtlardan, maktu vergiye tabi olanların her bir nüshası ayrı ayrı aynı miktarda; nispi vergiye tabi olanların ise sadece bir nüshası damga vergisine tabidir.” şeklinde değiştirilmiştir.

Kanunla yapılan düzenleme öncesinde, gerek nispi gerekse maktu damga vergisine tabi kağıtlar, nüsha sayısına göre ayrı ayrı aynı nispet ve miktarda damga vergisine tabi tutulmaktaydı.

Yapılan düzenleme uyarınca, damga vergisi yönünden vergiyi doğuran olayın ilgili maddenin yürürlük tarihinden (9/8/2016) itibaren gerçekleşmesi durumunda, birden fazla nüsha olarak düzenlenen nispi vergiye tabi kağıtlarda sadece tek nüsha üzerinden damga vergisi hesaplanacaktır.

Maktu damga vergisine tabi kağıtlarda ise her bir nüshadan ayrı ayrı aynı miktarda vergi alınması uygulamasına devam edilecektir.

Sözleşmelerde yer alan cezai şart taahhütleri damga vergisine tabi midir?

6728 sayılı Kanunun 24/b maddesiyle 488 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin sonuna, “Pey akçesi, cayma tazminatı, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir sözleşmenin müeyyidesi mahiyetinde olan taahhütlerden, başlı başına bir sözleşmeye konu olmadıkça damga vergisi alınmaz.” şeklinde fıkra eklenmiştir.

Buna göre, 6728 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 9/8/2016 tarihinden itibaren asıl akit ve işlemle birlikte aynı kağıtta yer verilen pey akçesi, cayma tazminatı, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir sözleşmenin yaptırımı olarak belirlenen taahhütlerden damga vergisi alınmayacak, damga vergisi asıl akit konusu işlem üzerinden alınacaktır. Ancak söz konusu taahhütler, ayrı bir kağıtta düzenlenmesi ve başlı başına bir sözleşmeye konu olması durumunda damga vergisine konu teşkil edecektir.

İhalenin iptal edilmesi durumunda ihale kararı için ödenen damga vergisi iade edilir mi?

6728 sayılı Kanunun 28/b maddesiyle 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “II.Kararlar ve mazbatalar” başlıklı bölümünün (2) numaralı fıkrasına “(4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlara şikayet veya Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet ya da yargı kararı üzerine ihalenin iptal edilmesi halinde, bu ihale kararının hükmünden yararlanılmayan kısmına isabet eden damga vergisi ret ve iade olunur. Sözleşmenin düzenlenmiş olması durumunda sözleşmeye ilişkin damga vergisi ret ve iade edilmez.)” şeklinde parantez içi hüküm eklenmiş olup, düzenleme sonrası söz konusu fıkra aşağıdaki gibidir.

“İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları (4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlara şikayet veya Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet ya da yargı kararı üzerine ihalenin iptal edilmesi halinde, bu ihale kararının hükmünden yararlanılmayan kısmına isabet eden damga vergisi ret ve iade olunur. Sözleşmenin düzenlenmiş olması durumunda sözleşmeye ilişkin damga vergisi ret ve iade edilmez.)”

Söz konusu fıkradaki düzenleme sonrasında, Kamu İhale Kanunu kapsamındaki ihale makamı olan kurum ve kuruluşlara şikayet veya Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet ya da yargı kararı üzerine ihalenin iptal edilmesi nedeniyle, ihale kararının hükmünden kısmen veya tamamen yararlanılmayan kısmına ait damga vergisi ret ve iade edilecektir.

 Düzeltme beyannameleri damga vergisine tabi midir?

6728 sayılı Kanunun 28/c-1 maddesiyle 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “IV. Makbuzlar ve diğer kâğıtlar” başlıklı bölümünün “2.Beyannameler” başlıklı fıkrasının (b) bendine, “Vergi beyannameleri:” ibaresinden sonra gelmek üzere “((f) bendi dahil olmak üzere, beyanname verme süresi içerisinde düzeltme amacıyla verilen beyannameler hariç)” şeklinde parantez içi hüküm eklenmiştir.

Buna göre, kanuni süresinde düzeltme amacıyla verilen vergi beyannamelerinden damga vergisi alınmayacaktır.

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yapılan işlemler nedeniyle düzenlenen kağıtlar damga vergisine tabi midir?

488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun “IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün (43) numaralı fıkrası kapsamında;

1) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yer alan yatırım mallarına ilişkin olarak Yatırım Teşvik Belgesi sahibi yatırımcılarla bu malların üreticileri ve tedarikçileri arasında düzenlenen kağıtlara,

2) Münhasıran yatırım döneminde Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki yatırıma yönelik gayri maddi hakların kiralanması ve satın alınmasına ilişkin düzenlenen kağıtlara,

3) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki sabit kıymet yatırımlarının imal ve inşasına yönelik düzenlenen sözleşmeler, taahhütnameler, teminatlar ve bu mahiyetteki kağıtlara,

4) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki yatırımlara yönelik danışmanlık ve teknik müşavirlik hizmetlerine ilişkin düzenlenen kağıtlara,

damga vergisi istisnası uygulanacaktır.

Kaynak: GİB, İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Meslek mensuplarının mesleki faaliyetleri için hizmet sözleşmeleri TÜRMOB e-birlik sisteminden düzenlenmektedir. Odamızda sözleşme formatı olmaz.

TÜRMOB e-birlik sistemindeki SMMM hizmet sözleşmesinin dışında bazı özel amaçlı raporlar İSMMMO ve diğer bazı muhasebe meslek odalarının web sitelerinde de yer almaktadır.

Kaynak: İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Yeni rakamlara göre anlaşma yapıldığı için sözleşmelerin tamamı üzerinden damga vergisi hesaplanacaktır.

Türmob e-birlik üzerinden yaptığımız sözleşme uzatmalarında ücret değişiyor. Bu durumda Damga Vergisi doğuyor mu?

Yeni tutara göre Damga Vergisi hesaplanacaktır.

1- 2022 Şubat ayında bir mükellefle ilk defa sözleşme yaparsam 2022 Ocak ayı beyanını verebilir miyim?

2- Bir mükellefimle olan sözleşmemi 31.12.2021’de sonlandırdığımda 2021 dönemine ait olan beyanları (Şubattaki geçici vergi ve nisandaki kurumlar vergisi) verebilir miyim?

1-Mükellef iş yerini yeni açmış ise Ocak ayı beyannamesini siz verebilirsiniz. Defter başka meslek mensubundan gelmiş ise önceki mali müşavir verecektir. 

2-Aralık/2021 KDV/ Muhtasar /Geçici ve Yıllık Beyannameleri siz vereceksiniz. (Her beyanname için sadece GİB den Aracılık sözleşmesi yaparak verilebilmektedir.)

TÜRMOB

E-Birlik Sözleşmesi İle İlgili Soru ve Cevaplar

1- Vergi Kimlik Numarası (VKN) ve Önemi

Birliğimiz ile Gelir İdaresi Başkanlığı arasında yapılan entegrasyonda, hizmet sözleşmeleri ile aracılık sorumluluk sözleşmesinin eşleşmesinde öncelikle müşteri ve meslek mensubunun 10 haneli vergi kimlik numarası bilgilerinin doğruluğuna bakılmaktadır.

Bu bilgilerde herhangi bir yanlışlık olması halinde sözleşmeler eşleşmeyeceğinden, gerekli kontrol ve güncellemelerin yapılması son derece önemlidir.

Gerçek kişiler için dahi mutlaka TCKN yerine, Vergi Kimlik Numarası girilmelidir.

2- Adi Ortaklık Firması olan müşterimin sözleşmesini nasıl yaparım?

Örneğin; İki ortaklı bir adi ortaklık için e-Birlik sistemine toplam üç adet sözleşme girişi yapılır.

Sözleşmelerin ilki adi ortaklığın kendisi için VKN bilgisi ile Tüzel kişilik olarak defter tutma sözleşme girişi yapılır. Adi ortaklığın Tüzel kişiliği olmamakla birlikte, sistem özelliği gereği işlem bu başlık altında yapılmaktadır.

Diğer sözleşmeler ise adi ortaklığı oluşturan kişiler adına VKN ve T.C. Kimlik numarası ile gerçek kişi olarak tanımlanır, tabii olduğu usul “Diğer” seçilir. Künye bilgileri tanımlandıktan sonra ikinci adıma geçilir (Defter Tutma Kapalı olarak gelir.) ve işin mahiyeti alanında gönderilmesi gereken beyanname türü/türleri seçilip mor artı butonuna basılır. Ardından sözleşme tarih aralıkları tanımlanıp, ek hizmet sözleşmesin diğer adım bilgileri girilip sözleşme kaydedilir.

e-Birlik sisteminde oluşturulan 3 adet sözleşmenin karşılığı olarak, İnternet Vergi Dairesinde 3 adet Aracılık ve Sorumluluk sözleşmesi, e-Birlik sisteminde bulunan sözleşme numara ve tarihi kullanılarak sözleşme oluşturulur.

3- Müşteri Vergi Kimlik Numarası (VKN) Güncellemesi Nedir? Nasıl Yapılır?

15/02/2021 tarihinden önce düzenlenen bazı sözleşmelerin VKN bilgisi yerine T.C. Kimlik numarası bilgisi ile yapıldığı, vergi kimlik numarası ile yapılan bazı sözleşmelerde ise VKN bilgisinin hatalı girildiği tespit edilmektedir.

Herhangi bir mağduriyet oluşmaması için, meslek mensuplarının halen beyannamelerini gönderdikleri müşterileri ile 15/02/2021 tarihinden önce düzenledikleri sözleşme bilgilerini kontrol etmeleri ve mutlaka müşterinin VKN bilgilerinin doğru olduğunu teyit etmeleri gerekmektedir.

Hizmet Sözleşmesi düzenlenirken girilen müşteri VKN bilgilerinin, toplu olarak e-Birlik sisteminde sol tarafta bulanan “Sözleşme Listesi” bölümünden dönemler itibariyle görüntülenmesi mümkündür. Bu bölüme girildikten sonra sağ üst kısımdaki “Dışa Aktar” butonu ile bu bilgilerin indirilmesi ve yazdırılması da mümkündür.

“Sözleşme Listesi” butonuna tıklandığında turuncu renk ile işaretlenmiş olan sözleşmelerde VKN bilgileri hatalıdır. Turuncu renkle işaretlenmiş sözleşmelerin müşteri VKN bilgilerini, sağ tarafta bulunan mavi çark simgesine tıklayarak burada yer alan “VKN Güncelle/ Doğrula” butonuna basmak suretiyle düzeltmeniz ve güncellemeniz mümkündür.

4- Vergi Kimlik Numarası Bilgileri Güncel, Aracılık Sorumluluk Sözleşmesi İle Hizmet Sözleşmesinin Tam Eşleşmesi İçin Ne Yapmalıyım?

Meslek mensubunun, kendisinin ve hizmet verdiği müşterinin VKN bilgisinin doğru olduğunu teyit ettikten sonra aşağıdaki adımları izlemesi gerekmektedir.

1. Gelir İdaresi Başkanlığı sistemine girilerek aracılık sorumluluk sözleşmesi düzenlerken beyan edilen hizmet sözleşmesi numarasına bakması,
2. E-Birlik hizmet sözleşme numarası aracılık sorumluluk sözleşmesine yanlış girilmiş ise aracılık sorumluluk sözleşmesinin “Güncelle” butonuna basılması, sözleşme numarası doğru girildikten sonra aracılık sorumluluk sözleşmesinin güncellenmesi gerekmektedir.
3. TÜRMOB Hizmet Sözleşmesi numarası sözleşmesinin sağ üst köşesinde çıkan “Yıl/Sicil No/Sıra No”dur. Bu numara “S-1” ibaresi sayfa numarasını göstermekte olup, bu ibare sözleşme numarasına dahil değildir.

Örnek: 2021/125/3

5- E-Birlik Sisteminde Güncel Sözleşmem Yok Ancak Beyanname Gönderiyorum. Ne Yapmalıyım?

E-Birlik sistemine daha önce girilen ancak geçmiş yıllar ve en son 2021 yılı için uzatılmayan sözleşme var ise meslek mensubunun müşteri ile E-Birlik sistemi üzerinden yeniden sözleşme düzenlemesi ve bu sözleşme ile oluşan hizmet sözleşmesi bilgisini kullanarak aracılık sorumluluk sözleşmesini güncellenmesi gerekmektedir.

6- Daha Önce E-Birlik Sisteminde Sözleşme Yapmadım Ancak Aracılık Sorumluluk Yetkim Var. Ne Yapmalıyım?

Daha önce E-Birlik sistemine sözleşme girişi yapmayan ancak Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan aracılık sorumluluk yetkisi alan meslek mensuplarının, E-Birlik sisteminde yeni sözleşme düzenlemeleri, bu hizmet sözleşmesinin numarasını kullanmak suretiyle aracılık sorumluluk sözleşmesi bilgilerini güncellemeleri gerekmektedir.

Burada önemli olan husus, müşteri ile daha önce fiziki ortamda yapılan sözleşme için damga vergi ödenmiş ise e-Birlik yazılımında sözleşme düzenlenir iken özel hükümler bölümüne “Daha önce müşteri ile düzenlenen …… tarih ve …… sayılı sözleşmenin elektronik ortamda beyanı için bu sözleşme düzenlenmiştir.” ibaresinin koyulmasıdır. Bu suretle yeniden damga vergisi ödenmemesi amaçlanmaktadır.

7- GİB entegrasyonu hangi sözleşmeleri kapsamaktadır.

Entegrasyon süreci iki aşamada gerçekleştirilecektir. Birinci aşama, 15/02/2021 tarihinden sonra meslek mensubunun bir müşteri ile ilk kez aracılık sorumluluk sözleşmesi imzalayarak aracılık sorumluluk yetkisi almasına yöneliktir.

İkinci aşamada , daha önce E-Birlik sistemlerine sözleşme girmeyen ancak müşteri ile aracılık sorumluluk sözleşmesi imzalayan ve hali hazırda beyanname gönderen meslek mensupları için ayrı bir takvim belirlenecektir. Başka bir anlatımla, hali hazırda müşterisinin beyannamesini gönderen ancak e-Birlik sistemlerinde sözleşmesi bulunmayan meslek mensuplarının beyanname gönderme yetkileri iptal edilmeyecek, bu durumda olanlar için ikinci bir takvim ve yol haritası açıklanacaktır.

8- 15/02/2021 tarihinden sonra gelmiş olan müşteriler için ne yapmam gerekir?

eBirlik sisteminde yeni gelen müşteri adına sözleşme girişi olmadığı taktirde, G.İ.B tarafından işlem yaptırılmayacak. Bu durumla alakalı meslek mensubu bir uyarı alacak: “eBirlik sözleşmesi olmadığından işlem yapamazsınız, öncelikle eBirlik sisteminde sözleşme girişi yapınız”

9- Müşterimle artık çalışmayacağım, ne yapmam gerekir?

Müşterinizle çalışmayı bırakacağınız tüm durumlarda (vefat, işyeri kapanışı, başka meslek mensubu ile çalışma isteği v.b) müşteriye ait en son girdiğiniz sözleşmeyi FESİH/SONLANDIRMA butonuna basarak sözleşme ilişkisini bitirmeniz gerekmektedir.

10- Uzatma işleminden sonra sözleşmenin hatalı olduğu fark edildiğinde ne yapılması gerekir.

Sistem, girilen sözleşmelerde değişikliğe izin vermemektedir. Bu durumda, meslek mensubunun eski sözleşmesini İPTAL/FESİH etmeden yeni bir sözleşme girişi yapması gerekmektedir.

11- Girişi tamamlanmış bir sözleşmede niçin değişiklik yapamıyorum.

Girişi tamamlanmış bir sözleşmede değişiklik yapılmasına izin verilmemesinin nedeni kötüye kullanımların önüne geçmek ve elektronik ortamda düzenlenen sözleşme ile fiziki ortamda imzalanan sözleşmenin farklılık göstermesini engellemektedir.

Bu konudaki yakınmanın temel nedenlerinden bir tanesi damga vergisidir. Bilindiği üzere, sözleşmelerde damga vergisini doğuran olay, sözleşmenin düzenlenmesidir (taraflarca kağıt ortamında imza altına alınması). Dolayısıyla, henüz müşteri ile imza altına alınmamış bir sözleşmenin iptal edilerek düzenlenmesi damga vergisini doğurmamaktadır.

12- e-Birlik sisteminde sözleşme girişi yapmak istediğimde ‘İlzama yetkili olduğunuz kurum kuruluş kaydına ulaşılamamıştır. Lütfen Odanız ile irtibata geçiniz.’ Uyarısı almaktayım, ne yapmalıyım?

3568 sayılı kanun gereği, müşavirlik hizmetlerinden kazanç sağlamanın temel esası, mesleki büro/şirket ortağı olmak ve çalışanlar kütüğüne kayıtlı olmaktır. İlzama Yetkili ifadesi “Ortağı olduğunuz Şirket veya Büronuzda imza yetkisi kullandığınız ifade etmektedir”.

e-Birlik sisteminde sözleşme düzenlemek için en az bir yerde imza yetkiniz olmalıdır. İmza yetkileri tanımlama işlemleri ise; bağlı bulunduğunuz oda tarafından yapılmaktadır. Odanız tarafından, e-Birlik sistemine şirket/büro bilgilerinizi tanımladığı taktirde sistem üzerinden hizmet sözleşmesi düzenleyebilirsiniz.

13- Mesleki Büro/Şirket Unvanı, Adres, iletişim v.b bilgilerim e-Birlik sisteminde hatalı. Ne yapmam gerekiyor?

e-Birlik sisteminde bulunan mesleki büro/şirket veya kişisel bilgileriniz hatılı olması durumunda bağlı bulunduğunuz oda aracılığıyla bilgilerinizi güncellenmesi sağlaya bilirsiniz.

14- Müşterimin sözleşmesini uzatmak istiyorum. Ancak; müşterimin tabi olduğu usül değişti. Bilgileri nasıl güncellerim.

“Girişi tamamlanmış bir sözleşmede niçin değişiklik yapamıyorum” başlığı altında değinildiği üzere kağıt ortamında yapılan sözleşme ile sistem üzerinde bulunan sözleşmelerin değişiklik göstermemesi adına, mevcut sözleşmelerde güncelleme işlememi yapılamamaktadır. Bu durumda yeni bilgilerle sözleşme yeni sözleşme girişi yapılabilir.

15- Müşterimin e-Birlik hizmet sözleşmesini uzatırken tarih alanına müdahale edemiyorum. Ne yapmam gerekir

e-Birlik hizmet sözleşmesi uzatma işlemlerinde ücret dışındaki alanlar sabit kalır. Bu sebeple sözleşme uzatımlarında tarih alanına müdahale edilemez. Ancak; güncel tutar ve dönem bilgisi e-Birlik tarafından sistemsel olarak oluşturulan ek protokol kısmında gösterilmektedir.

16- e-Birlik sistemine kaydolmak istiyorum. Ancak; telefon numaram güncel değil/görünmüyor. Ne yapmam gerekiyor?

Meslek mensuplarına ait olan mesleki ve kişisel bilgilerin güncellenmesi veya yeni bilgilerin eklenmesi odalar tarafından yapılmaktadır.

Bu nedenle her türlü bilgi güncellenme veya tanımlama işlemlerinde bağlı bulunduğunuz oda ile irtibata geçmelisiniz.

17- 2015-2016 dönemine ait girdiğim sözleşmelerin uzatma işlemini yapabilir miyim?

Sözleşme uzatma işlemleri 2017 döneminde, matbu sözleşme formunun 7.maddesine eklenen “ Taraflar sözleşme süresi bitmeden 15 gün önce yazılı olarak fesih bildirimi ile sonlandırmadığı takdirde sözleşme, ücret dışında aynı şartlarla ve bir yıl süre ile kendiliğinden yenilenmiş sayılacaktır. Fesih bildirimi yapılmadığı sürece sözleşme müteakip yıllarda da ücrete ilişkin düzenleme haricinde aynı şekilde yenilenmiş kabul edilecektir. ” İbaresiyle sözleşme uzatma işlemleri yapılabilmektedir. Daha önceki dönemlerde söz konusu ibare yer almadığından sözleşme bir (1) dönemi kapsamaktadır.

18- 2017-2018-2019 döneminde girdiğim e-Birlik hizmet sözleşmesini mevcut döneme nasıl uzatabilirim?

Hizmet sözleşmelerinde aralarında dönem boşluğu mevcut ise, uzatılan sözleşme mevcut döneme, mevcut dönem asgari ücret tarifesi üzerinden hesaplanarak sözleşme listenize eklenir. Dönem boşlukları sistem tarafında doldurulmaz.

19- e-Birlik sisteminde sadece beyanname gönderme işlemleri için sözleşme düzenlemek istiyorum. Nasıl bir yol yol izlemeliyim?

Müşteri bilgilerinizi tanımladıktan sonra ikinci adımda bulunan “Tablo-I Defter tutma” butonunu pasif hale getirerek, asgari ücret tarifesinde defter tutma ücretinin (Tablo-I) dışındaki işlerin yer aldığı EK Hizmetler/İşin Mahiyeti bölümünden beyanname/hizmet türünü seçip, sözleşme düzenlemeye devam edebilirsiniz.

20- Sözleşme Ücretini Aylık Olarak mı Girmeliyim?

e-Birlik sistemine girilecek tutarlar, sözleşme süresi boyunca alınması gereken toplam tutar olarak belirtilmedir. Örn : Aylık 250 ₺ bir hizmet ücreti, 12 aylık hizmet süresince, 250 * 12 = 3.000,00 ₺ tutarında olacaktır.

21- Asgari Ücret Tarifesindeki tutar ile e-Birlik sisteminde hesaplanan tutar arasında fark var. Neden?

e-Birlik hizmet sözleşmesi için hesaplanan tutarlar, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanarak, Resmi Gazete’de ilan edilen asgari ücret tarifesi baz alınmaktadır. Ücret hesaplanırken, asgari ücret tarifesinin Notlar Ek 1-C kısmında yer alan maddelerde dikkate alınarak hesaplanmalıdır.

22- Sözleşme devir almak istiyorum ancak vergi numarasını girdiğimde “başka meslek mensubu ile defter tutma sözleşmesi bulunmaktadır” şeklinde uyarı alıyorum ne yapmalıyım?

Defter tutma sözleşmeleri, belli bir dönemde sadece bir meslek mensubu tarafından yapabilir. Eğer hizmettin devri söz konusu ise; hizmet veren eski Meslek Mensubunun İlgili sözleşmeyi Feshetmesi gerekmektedir. Şayet defter tutma hizmeti dışında bir hizmet verilecekse, (Beyanname gönderimi, Danışmanlık vb) “Devam Et” butonu marifetiyle Ek Hizmet Sözleşmesi düzenlenebilir.

23- Sözleşme Devir Almak İstiyorum Nasıl Bir Yol İzlemeliyim?

Hizmet sözleşmesi başka bir meslek mensubu tarafından yapılacaksa, öncelikle sözleşmede yetkisi olan meslek mensubu tarafından sözleşmenin, “FESİH/Sonlandırma” işleminin yapılması akabinde, hizmet verecek yeni meslek mensubu tarafından hizmet sözleşmesi düzenlenebilir.

Kaynak: İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Tutar ve süre içeren TÜM sözlşeşmeler Damga Vergisine tabidir.

Hizmet sözleşmesinin başlama tarihi 1 Mayıs 2022. İmzalanma tarihi 22 Nisan 2022. Damga vergisi beyannamesi Nisan ayında mı Mayıs ayında mı verilmelidir?

Damga Vergisi mükellefiyeti olan mükellefler için Nisan ayı DV Beyannamesi ile Mayıs ayında beyan edilir.

Kira sözleşmesine istinaden damga vergisi doğar mı? Doğması durumunda damga vergisi nereye ödenecektir? 

Kira sözleşmeleri sözleşme süresine göre kira bedeli üzerinden nispi (2022 yılı için binde 1,89) damga vergisine tabi tutulur. Bu kağıtlara ilişkin damga vergisi kağıdı imzalayanların sürekli damga vergisi mükellefi olması halinde Damga Vergisi Kanununun 22/a maddesi uyarınca ertesi ayın yirmialtıncı günü akşamına kadar vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve yirmialtıncı günü akşamına kadar ödenir. Sözleşmeyi düzenleyenlerin sürekli mükellefiyeti olmaması halinde ise sözleşmenin düzenlendiği tarihi izleyen onbeş gün içinde vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve aynı süre içinde ödenir.

Damga vergisine tabi kağıtları imzalayanların damga vergisi açısından müteselsil sorumluluğu vardır. Bu nedenle kağıdı düzenleyen taraflardan birinin vergiyi ödemesi yeterlidir.
Gelir vergisinden muaf esnaf, muaf serbest meslek erbabı ile basit usulde vergilendirilen mükellefler tarafından işyeri olarak kullanılmak üzere kiralanan ve iktisadî işletmelere dahil olmayan taşınmazlara ilişkin kira mukavelenameleri ile dernek ve vakıflarca yerleşim yeri, gerçek kişilerce mesken olarak kullanılmak üzere kiralanan ve iktisadî işletmelere dahil olmayan taşınmazlara ilişkin kira mukavelenameleri damga vergisinden istisnadır.

Ancak, 9/8/2016 tarihinden önce düzenlenen istisna kapsamındaki kira sözleşmelerinin ayrıca kiracı ve kiralayan yanında “adi kefil” veya “müteselsil kefil”, “müşterek borçlu ve müteselsil kefil” olarak kefil imzasını içermesi halinde, Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/A-3 fıkrası uyarınca kefalet şerhi üzerinden düzenlenme tarihi itibarıyla nispi damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Diğer taraftan, 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 29/c-7 ve c-8. maddeleriyle; 488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun “IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün (31) ve (32) numaralı fıkralarında yer alan “kira mukavelenameleri.” ibareleri “kira mukavelenameleri ile bu mukavelenameler üzerine konulacak kefalet şerhleri ve teminatlar.” şeklinde değiştirildiğinden, 6728 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 9/8/2016 tarihinden itibaren damga vergisinden istisna olan söz konusu kira sözleşmelerinden, bu sözleşmelerdeki kefalet şerhleri ve teminat taahhütleri nedeniyle de damga vergisi alınmayacaktır.

Kira sözleşmelerinde kefalet durumu olması halinde Damga Vergisi ne şekilde hesaplanır?

Bir kağıtta birbirinden tamamen ayrı birden fazla akit ve işlem bulunduğu takdirde bunların her birinden ayrı ayrı vergi alınır. Kira sözleşmesinde adi kefalet olması halinde kefalet işlemi için nispi (2022 yılı için binde 9,48 oranında), kiralama işlemi için nispi (2022 yılı için binde 1,89 oranında) ayrı ayrı damga vergisi hesaplanması gerekmektedir.

Bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde damga vergisi, en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınır. Kira sözleşmesinin müteselsil kefalet durumunu da içermesi halinde, söz konusu sözleşmenin en yüksek vergi alınmasını gerektiren kefalet işlemi üzerinden nispi (2022 yılı için binde 9,48 oranında) damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Kira sözleşmesinin süresinin uzatılmasında damga vergisi uygulaması nasıldır?

Kira sözleşmesinin süresinin, süre uzatımına ilişkin yazılı bir karar/olur alınmaksızın veya yeni bir sözleşme düzenlenmeksizin veyahut mevcut sözleşmeye bu hususa ilişkin ayrıca bir şerh konulmaksızın otomatik olarak uzaması halinde, damga vergisine tabi bir kağıt bulunmadığından, uzatılan süre için damga vergisi aranılmayacaktır.

Ancak, söz konusu sözleşmeye süre uzatımına ilişkin şerh konulması veya bu konuda bir karar/olur alınması veyahut süre uzatımına dair ilk kağıda atıf yapan yeni bir kağıt düzenlenmesi halinde, sözleşme değişikliğine ilişkin bu kağıdın/şerhin, uzatılan süre ve kira bedeli esas alınmak suretiyle hesaplanacak matrah üzerinden Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun I/A-2 fıkrasına göre damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Konut kira sözleşmesine istinaden damga vergisi doğar mı?

İktisadi işletmelere dahil olmayan gayrimenkullerin gerçek kişilerce mesken olarak kiralanması durumunda buna ilişkin olarak düzenlenen kira sözleşmeleri damga vergisinden istisnadır.
Ancak, 9/8/2016 tarihinden önce düzenlenen istisna kapsamındaki kira sözleşmelerinin ayrıca kiracı ve kiralayan yanında “adi kefil” veya “müteselsil kefil”, “müşterek borçlu ve müteselsil kefil” olarak kefil imzasını içermesi halinde, Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/A-3 fıkrası uyarınca kefalet şerhi üzerinden düzenlenme tarihi itibarıyla nispi damga vergisine tabi tutulması gerekmekteydi.

Diğer taraftan, 6728 sayılı Kanunun 29/c-7 maddesi ile 488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun “IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün (31) numaralı fıkrasında yer alan “kira mukavelenameleri.” ibareleri “kira mukavelenameleri ile bu mukavelenameler üzerine konulacak kefalet şerhleri ve teminatlar.” şeklinde değiştirildiğinden 6728 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 9/8/2016 tarihinden itibaren damga vergisinden istisna olan söz konusu kira sözleşmelerinden, bu sözleşmelerdeki kefalet şerhleri ve teminat taahhütleri nedeniyle de damga vergisi alınmayacaktır.

Ücret ödemelerinde damga vergisi kesintisi yapılmakta mıdır?

Maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kağıtlar nispi (2022 yılı için binde 7,59 oranında) damga vergisine tabidir.

Konut kapıcı ücretlerinden damga vergisi kesilir mi?

Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun “IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün (34) numaralı fıkrasında, Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinde belirtilen ücretlere ilişkin kağıtların damga vergisinden istisna olduğu hükme bağlanmıştır. Buna göre söz konusu istisna şartlarını taşıyan kapıcıların ücret ödemesine ilişkin olarak düzenlenen kağıtlardan damga vergisi aranmayacaktır.

Ücret avanslarından damga vergisi kesilmesi gerekir mi?

Ücret avanslarının ödenmesi sırasında düzenlenen kağıtların 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV/1-b fıkrası uyarınca nispi (2022 yılı için, binde 7,59 oranında) damga vergisine tabi tutulması, kati ödemeye ilişkin düzenlenen kağıdın ise, daha önce ödenen avansın mahsubunu da içerecek şekilde düzenlenmiş olması halinde kalan ödeme tutarı üzerinden aynı nispette damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Harcırah ödemelerinde damga vergisi kesintisi yapılmakta mıdır?

Harcırah ödemeleri sırasında düzenlenen kağıtların 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV/1-b fıkrası uyarınca nispi (2022 yılı için binde 7,59 oranında) damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Nüshalar damga vergisine tabi midir?

9/8/2016 tarihinde yürürlüğe giren 6728 sayılı Kanunun 23 üncü maddesiyle 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi, “Bir nüshadan fazla olarak düzenlenen kağıtlardan, maktu vergiye tabi olanların her bir nüshası ayrı ayrı aynı miktarda; nispi vergiye tabi olanların ise sadece bir nüshası damga vergisine tabidir.” şeklinde değiştirilmiştir.

Kanunla yapılan düzenleme öncesinde, gerek nispi gerekse maktu damga vergisine tabi kağıtlar, nüsha sayısına göre ayrı ayrı aynı nispet ve miktarda damga vergisine tabi tutulmaktaydı.
Yapılan düzenleme uyarınca, damga vergisi yönünden vergiyi doğuran olayın ilgili maddenin yürürlük tarihinden (9/8/2016) itibaren gerçekleşmesi durumunda, birden fazla nüsha olarak düzenlenen nispi vergiye tabi kağıtlarda sadece tek nüsha üzerinden damga vergisi hesaplanacaktır.

Maktu damga vergisine tabi kağıtlarda ise her bir nüshadan ayrı ayrı aynı miktarda vergi alınması uygulamasına devam edilecektir.

Sözleşmelerde yer alan cezai şart taahhütleri damga vergisine tabi midir?

6728 sayılı Kanunun 24/b maddesiyle 488 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin sonuna, “Pey akçesi, cayma tazminatı, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir sözleşmenin müeyyidesi mahiyetinde olan taahhütlerden, başlı başına bir sözleşmeye konu olmadıkça damga vergisi alınmaz.” şeklinde fıkra eklenmiştir.
Buna göre, 6728 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 9/8/2016 tarihinden itibaren asıl akit ve işlemle birlikte aynı kağıtta yer verilen pey akçesi, cayma tazminatı, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir sözleşmenin yaptırımı olarak belirlenen taahhütlerden damga vergisi alınmayacak, damga vergisi asıl akit konusu işlem üzerinden alınacaktır. Ancak söz konusu taahhütler, ayrı bir kağıtta düzenlenmesi ve başlı başına bir sözleşmeye konu olması durumunda damga vergisine konu teşkil edecektir.

İhalenin iptal edilmesi durumunda ihale kararı için ödenen damga vergisi iade edilir mi?

6728 sayılı Kanunun 28/b maddesiyle 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “II.Kararlar ve mazbatalar” başlıklı bölümünün (2) numaralı fıkrasına “(4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlara şikayet veya Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet ya da yargı kararı üzerine ihalenin iptal edilmesi halinde, bu ihale kararının hükmünden yararlanılmayan kısmına isabet eden damga vergisi ret ve iade olunur. Sözleşmenin düzenlenmiş olması durumunda sözleşmeye ilişkin damga vergisi ret ve iade edilmez.)” şeklinde parantez içi hüküm eklenmiş olup, düzenleme sonrası söz konusu fıkra aşağıdaki gibidir.

“İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kurumların her türlü ihale kararları (4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kurum ve kuruluşlara şikayet veya Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet ya da yargı kararı üzerine ihalenin iptal edilmesi halinde, bu ihale kararının hükmünden yararlanılmayan kısmına isabet eden damga vergisi ret ve iade olunur. Sözleşmenin düzenlenmiş olması durumunda sözleşmeye ilişkin damga vergisi ret ve iade edilmez.)”

Söz konusu fıkradaki düzenleme sonrasında, Kamu İhale Kanunu kapsamındaki ihale makamı olan kurum ve kuruluşlara şikayet veya Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet ya da yargı kararı üzerine ihalenin iptal edilmesi nedeniyle, ihale kararının hükmünden kısmen veya tamamen yararlanılmayan kısmına ait damga vergisi ret ve iade edilecektir.

 Düzeltme beyannameleri damga vergisine tabi midir?

6728 sayılı Kanunun 28/c-1 maddesiyle 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “IV. Makbuzlar ve diğer kâğıtlar” başlıklı bölümünün “2.Beyannameler” başlıklı fıkrasının (b) bendine, “Vergi beyannameleri:” ibaresinden sonra gelmek üzere “((f) bendi dahil olmak üzere, beyanname verme süresi içerisinde düzeltme amacıyla verilen beyannameler hariç)” şeklinde parantez içi hüküm eklenmiştir.

Buna göre, kanuni süresinde düzeltme amacıyla verilen vergi beyannamelerinden damga vergisi alınmayacaktır.

Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yapılan işlemler nedeniyle düzenlenen kağıtlar damga vergisine tabi midir?

488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun “IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün (43) numaralı fıkrası kapsamında;

1) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yer alan yatırım mallarına ilişkin olarak Yatırım Teşvik Belgesi sahibi yatırımcılarla bu malların üreticileri ve tedarikçileri arasında düzenlenen kağıtlara,

2) Münhasıran yatırım döneminde Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki yatırıma yönelik gayri maddi hakların kiralanması ve satın alınmasına ilişkin düzenlenen kağıtlara,

3) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki sabit kıymet yatırımlarının imal ve inşasına yönelik düzenlenen sözleşmeler, taahhütnameler, teminatlar ve bu mahiyetteki kağıtlara,

4) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki yatırımlara yönelik danışmanlık ve teknik müşavirlik hizmetlerine ilişkin düzenlenen kağıtlara,

damga vergisi istisnası uygulanacaktır.

Kaynak: İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

Av. İlke Boyacıoğlu
i.boyacioglu@ozgunlaw.com

Doktrinde ve uygulayıcılar arasında, milletlerarası tahkim anlaşmaları yönünden 805 sayılı Kanun’un uygulanamayacağı veya bu yöndeki gereklilik belirtilmiş olsa da Yargıtay’ın süregelen içtihatlarında, söz konusu kanunun uygulanması, daha doğru bir tabirle yanlış yorumlanması tahkim anlaşmalarını geçersiz kılmıştır. Bilindiği üzere, ticari hayatın akışı içerisinde özellikle uluslararası sözleşmeler bakımından, sözleşmenin her zaman Türkçe dilinde hazırlanması mümkün olmamaktadır.

Özellikle, yüzlerce sayfa ve teknik şartnameyi içeren inşaat ve altyapı sözleşmeleri bakımından uygulamada bu sözleşmelerin aynı zamanda yeminli tercümanlar tarafından Türkçe çevirilerinin yapılması suretiyle hazırlanması maliyeti de arttıracaktır. Zaman ve maliyet göz önüne alındığında, söz konusu kanunun ticari hayatın ihtiyaçlarından kopuk olduğu da yadsınamaz bir gerçek olarak ortaya çıkar. Üstelik, sözleşmelerin uyuşmazlık çözümüne ilişkin olarak yetkili ve görevli mahkeme seçimi veya tahkim sözleşmesi niteliğindeki hükmü, sırf bu kanun uygulaması nedeniyle geçersiz sayılabilmekte, böyle bir tehlikeyle karşı karşıya kalabilmektedir.

Kanun MTK ile birlikte yorumlanması veya salt kendi maddeleri çerçevesinde yorumlanması halinde, uluslararası nitelikte yer alan sözleşmelerin kanunun yarattığı engele takılmayacağı düşünülse de sözleşmelerin hangi dilde tanzim edilebileceği meselesi taraf iradelerini sakatlayacak mahiyette bir kanunla engellenmemelidir. Tarafların kendilerini en iyi ifade edebildikleri dilde sözleşme yapma özgürlüğünün varlığını kabul etmek gerekmektedir.

Kanun koyucu 805 sayılı Kanun’dan sonra taraf olmayı tercih ettiği 1958 tarihli New York Sözleşmesi ve 1961 tarihli Avrupa Sözleşmesi ile 2001 yılında yürürlüğe koyduğu Milletlerarası Tahkim Kanunu vasıtasıyla milletlerarası tahkim anlaşmalarının şekli bakımından 805 sayılı Kanun’un dışına çıkarak, müstakil bir hukukî rejimi tayin etmiştir. Bu düzenlemelere göre tahkim anlaşmasının hangi dilde tanzim edildiği hukuken önem taşımadığından, bir milletlerarası tahkim anlaşması sırf yabancı dilde tanzim edildiği için geçersiz sayılamaz.

Buna rağmen, Yargıtay ve BAM kararlarında yansıdığı üzere, milletlerarası tahkim anlaşmalarının da 805 sayılı Kanun kapsamında görülmesi konusunda ısrarcı olunmuş, hatta atıf yoluyla yapılan tahkim anlaşmaları dahi bu Kanun kapsamında değerlendirilmiştir. İstanbul 12. BAM’ın 2019/2389 E., 2020/189 K. sayılı kararında bir charterparty sözleşmesinde, konşimentoya yapılan atıfla tahkim anlaşmasının yapılabileceği kabul edilmiş ancak tarafların Türk olması nedeniyle yabancı dilde kaleme alınan, tahkim klozunun geçersizliğine karar verilmiştir.

805 sayılı Kanun’un doğru yorumlanması ve doğru uygulanması kaydıyla, milletlerarası tahkim anlaşmaları bakımından sorun yaşanmayacağı kabul edilmiş olsa da, tarafların istedikleri dilde sözleşme akdedebilmeleri önünde bir engeldir. Doktrinde bazı yazarlar, Türk şirketleri arasında kurulan “Türkiye dâhilindeki” tahkim anlaşmalarının Türkçe olması öngörülmesinin sorun yaratmayacağını belirtmiş olsalar da, bu yaklaşımı anlamak da oldukça güçtür.

Örneğin Emre  Esen’e göre “Türkiye dâhilindeki” anlaşma, yabancı unsur taşımayan anlaşma olduğu için, yabancı unsurlu ilişkilere dair tahkim anlaşmaları “Türkiye dâhilinde” olma koşuluna uymaz ve Türkçe zorunluluğuna tâbi olmaz. Bu görüşe göre, yabancı şirketler ile Türk tabiiyetindeki gerçek veya tüzel kişiler arasındaki ilişkiler bakımından Türkçe zorunluluğunu düzenleyen maddede sözleşmeler sayılmadığı için, bu kişiler arasındaki tahkim anlaşmaları bakımından Türkçe zorunluluğu söz konusu değildir. Türkçe zorunluluğuna uyulmamasının müeyyidesi, yabancı dilde düzenlenen belgenin ilgili şirket veya müessese lehine nazara alınmamasıdır ancak sözleşmenin yabancı dilde olmasını sağlayan taraf bundan yararlanmamalıdır. [1]

İki Türk taraf arasında akdedilen bir sözleşmenin de bazı hallerde İngilizce yazılması ve İngilizce yorumlanması gerekmektedir. Bazı hallerde, bir ana sözleşme etrafında gelişen çok taraflı ticari ilişkiler gereği, sözleşmelerin back-to-back yapılması, ana sözleşmedeki referanslara atıfla kaleme alınması gerekebilir. Bir uluslararası alt yapı projesinde, yüklenicilerden birinini Türk olması ve işin bir bölümünü kendi iştiraklerinden birine veya bir üçüncü kişiye taşere etmesi hali böyledir. Bu halde, Türk şirketinin Türkçe dilinde bir sözleşme yapmaya çalışması risklidir.

Yargıtay 15. Hukuk Dairesi 2 Ekim 2020 tarihinde, 020/1714 E. 2020/2652 K. 2020 sayılı kararında tahkim yargılamasına konu uyuşmazlıkta yabancılık unsuru bulunması nedeniyle iki Türk taraf arasında yabancı dilde akdedilen sözleşmenin 805 sayılı İktisadi Müesseselerde Mecburi Türkçe Kullanılması Hakkında Kanun’a (“805 sayılı Kanun“) aykırılık teşkil etmeyeceğine hükmetmiştir. Yargıtay verdiği bu kararda, tahkim yargılamasına konu uyuşmazlıkta 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu’nun 2. maddesi gereğince yabancılık unsurunun bulunması nedeniyle 805 sayılı Kanun’a aykırılığın söz konusu olmadığını belirttiği kararında, MTK 15. Madde iptal sebepleriyle yapılan incelemede Yargıtay, dava şartları ve hukukun uygulanması yönünden tahkim kararının bozulmasını gerektiren bir yön bulamamış, aynı zamanda MTK 2. Maddesi gereğince yabancılık unsuru bulunduğundan 805 sayılı yasaya aykırılığın oluşmayacağı yönünde karar bildirmiştir. [2]

Bu bakımdan Yargıtay, iki Türk taraf arasında imzalanan ve yabancılık unsuru barındıran sözleşmenin yabancı dilde akdedilmesinin 805 Sayılı Kanun’a aykırılık teşkil etmeyeceğine hükmetmiştir. Bu yönüyle yabancılık unsuru barındırıan bir sözleşmenin taraflarına bakılmaksızın başka bir dilde akdedilmesi ve tahkim şartının geçerli sayılması önemli bir gelişmedir.

Ancak, uygulamada söz konusu kanunun halen sorun yaratabileceğinden hareketle, akdedilen bir sözleşmede yabancılık unsuru olsun veya olmasın, bu tartışmadan uzak kalmak için, en azından uyuşmazlık çözümüne ilişkin maddenin tercümesinin yaptırılması suretiyle sorun çözülebilir.

Av. İlke Boyacıoğlu

Kaynakça:

1. Esen, Emre. “İktisadi Müesseselerde Mecburî Türkçe Kullanılması Hakkında Kanun’un Milletlerarası Tahkim Anlaşmaları Üzerindeki Etkisi”, DergiPark  Public and Private International Law Bulletin Arşiv, Cilt 40, Sayı 1, Yıl 2020, s.203-229

2. https://www.lexpera.com.tr/ictihat/yargitay/e-2020-1714-k-2020-2652-t-2-10-2020

Kaynak: Av. İlke BOYACIOĞLU – İçerik, Ozgun Law firmasının özel izni ile yayınlanmıştır. Yazıya ilişkin tüm hak ve sorumluluk yazara aittir.
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

YAZARIN DİĞER YAZILARI

Tahkim Sözleşmelerinin Üçüncü Kişilere Teşmili

Yeni tutar üzerinden yapılan mesleki sözleşmeler damga vergisine tabidir. Damga vergisi beyannamesinde bildirimi yapılacaktır.

Kaynak: İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

BENZER İÇERİKLER

Smmm Ve Ymm Sözleşmelerinde Her Yıl Damga Vergisi Olacak Mı?

Yeni tutarlar üzerinden yeni SMMM sözleşmesi yapılmazsa DV ödenir mi?

Sözleşmedeki Teminat bedelinin Damga Vergisi olur mu?

Kaynak: Resmi Gazete
Yasal Uyarı: Bu yazıdaki bilgiler sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen bilgilerden yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgilerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

BENZER İÇERİKLER

Dövizli Sözleşme, Kira Kontratı yasağı soru-cevap – 13 Eylül 2018

Dövizli sözleşmeler TL’ye çevrilirken Damga Vergisi çıkacak mı?

Uluslararası piyasalarda fiyatı döviz cinsinden belirlenen maden ve emtialar için dövizli sözleşme yapabilir miyiz?

TSK’yı güçlendirmek amacıyla kurulmuş olan şirketler dövizli sözleşme yapabilir mi?

Yazılım ve Donanımlar yurt içinde üretilmişse dövizli sözleşme yapabilir miyiz?

Yabancılar dövizli sözleşme yasağından muaf mıdır?

Kamu Kurum ve kuruluşları dövizli sözleşme yapabilir mi?

Sigorta sözleşmeleri dövizli sözleşme yasağından muaf mıdır?

Dövizli sözleşme yasağına uymazsak cezası nedir?

Dövizli sözleşme yasağına tabi olmayan döviz kazandırıcı faaliyetler nelerdir?

Döviz kredileri dövizli sözleşme yasağına tabi midir?

Dövizli sözleşmeyi TL’ye çevirme hakkı bulunan taraf tek taraflı TL’ye geçebilir mi?

Futbolcular dövizli sözleşme yasağından muaf mıdır?