Özel statülü eğitim kurumlarının finansmanı zaman zaman yurt dışı kaynaklı fonlarla sağlanabiliyor. Bu durum, özellikle İtalyan Lisesi gibi Türkiye’de faaliyette bulunan yabancı menşeili okullarda, vergi mevzuatının nasıl uygulanacağı sorusunu gündeme getiriyor. Bu yazıda, İtalya tarafından gönderilen fonların personel ücret ödemelerinde kullanılması halinde bu tutarların kurumlar vergisi, gelir vergisi ve Türk parasıyla sözleşme düzenlemeleri açısından nasıl değerlendirileceği açıklanmaktadır.
1. Yabancı Devlet Tarafından Gönderilen Fonların Vergilendirilmesi
İtalya devleti tarafından Avro cinsinden gönderilen fonlarla öğretmen maaşı gibi personel ücretleri ödenmesi durumunda, bu fonlar Türkiye’de faaliyet gösteren eğitim kurumunun kurum kazancına dahil edilmek zorundadır. Fonun kaynağı yurt dışı olsa dahi, kurumun Türkiye’de mükellef olması nedeniyle, elde edilen bu gelir vergiye tabi tutulur.
2. Ücret Ödemeleri Gider Olarak Dikkate Alınabilir mi?
Evet, bu fonlar kullanılarak yapılan personel ödemeleri gider olarak indirilebilir. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesine göre, ticari kazancın elde edilmesi ve sürdürülebilmesi amacıyla yapılan genel giderler, kurum kazancının tespitinde indirilebilir gider sayılır. Dolayısıyla ücret ödemeleri bu kapsamda kurumlar vergisi matrahından düşülebilir.
3. Dövizle Yapılan Ödemelerde Kur Değeri Nasıl İzlenir?
Fonlar Avro cinsinden gönderildiği için, bu tutarların muhasebeleştirilmesinde Vergi Usul Kanunu ve Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar dikkate alınmalıdır. Ancak bu karar kapsamında dövize endeksli sözleşmelerin yapılabilirliği, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın görev alanı dışında kalmaktadır. Bu konuda Hazine ve Maliye Bakanlığı veya Ticaret Bakanlığı gibi ilgili otoritelerden görüş alınması gereklidir.
4. Dar Mükellefiyet ve Uygulama
Eğer eğitim kurumu dar mükellef statüsünde ise (yani sadece Türkiye’deki kazançları vergilendiriliyorsa), Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 22. maddesi uyarınca tam mükellefler için geçerli vergi hükümleri aynen uygulanır. Bu da, fonun gelir olarak kaydedilmesi ve giderlerin düşülmesi kurallarının dar mükellef için de geçerli olduğu anlamına gelir.
Sonuç:
Yurt dışından gönderilen fonlar bir gelir kalemidir ve Türkiye’deki vergi mevzuatına göre kurum kazancına dahil edilmelidir. Bu fonlarla yapılan personel ücret ödemeleri ise Gelir Vergisi Kanunu çerçevesinde gider olarak değerlendirilebilir. Ancak dövizli sözleşme düzenlemeleri farklı bir yasal düzenleme alanına girmektedir.
10 Soru 10 Cevap
1. Yurt dışından gelen fonlar kurum kazancına dahil edilir mi?
Evet, vergiye tabi gelir olarak kazanca dahil edilir.
2. Bu fonlarla yapılan maaş ödemeleri gider yazılabilir mi?
Evet, Gelir Vergisi Kanunu uyarınca gider olarak indirilebilir.
3. Dövizle maaş ödemek yasal mı?
Bu konu Gelir İdaresi Başkanlığı’nın değil, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yetki alanındadır.
4. Dar mükellef eğitim kurumları için geçerli kurallar nelerdir?
Tam mükellef kurumlar için geçerli kurallar uygulanır.
5. Kurumlar Vergisi açısından bu gelir nasıl izlenmeli?
Kurum kazancı olarak muhasebeleştirilmeli.
6. Bu içerikteki hangi yasa fonla maaş ödemesini öngörüyor?
İtalya’da yayımlanan 64/2017 sayılı yasa.
7. Personel maaşı ödemesi vergiye tabi midir?
Gelir olarak sayıldığı için dolaylı olarak vergiye tabi olur.
8. Bu fonlar nasıl muhasebeleştirilir?
Avro cinsinden fonlar TL’ye çevrilerek yasal defterlerde yer almalıdır.
9. Hangi giderler indirim konusu yapılabilir?
Ticari kazancın elde edilmesine yönelik tüm genel giderler.
10. Dövizli sözleşme düzenleme yetkisi kimdedir?
Hazine ve Maliye Bakanlığı gibi ilgili otoriteler.
ÖRNEK ÖZELGE
| T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları Gelir Ve Kurumlar Vergileri Grup Müdürlüğü |
| Sayı | : | E-62030549-125[6-2021/242]-590741 | 29.05.2023 | |
| Konu | : | İtalyan Lisesi personelinin ücretinin, ükelerindeki yasa gereği İtalya’nın yetkili kurumu tarafından Avro olarak gönderilen ve özel fon hesabında tutulan tutardan ödenmesi halinde vergilendirme | ||
| İlgi | : | …. |
İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eki dilekçenizde;
– Okulunuzun …. yılında kurulduğu ve …. hükümlerine bağlı olarak Türkiye Cumhuriyeti tarafından tanınan özel statüyle ….Müdürlüğünün mükellefi olarak Milli Eğitim Bakanlığının kontrol ve denetiminde eğitim hizmetlerini yürüttüğü ve …. kanunları çerçevesinde faaliyetlerine devam ettiği,
– İtalya’da yayımlanan ve yürürlüğe giren 64/2017 sayılı yasa ile ülke dışındaki İtalyan kurumlarında çalışan personel ücretlerinin İtalya’dan gelen fonlarla ödenmesine hükmedildiği
belirtilmiş olup söz konusu fon tutarının yasal defterlerde ne şekilde takip edileceği, bu fondan yapılan harcamaların gider veya maliyet olarak kurumlar vergisi matrahının tespitinde dikkate alınıp alınamayacağı ile Avro bazında yapılan işlemlerin Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar çerçevesinde uygun olup olmadığı hususlarında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 2 nci maddesinde, kurumlar vergisi mükellefleri sayılmış olup aynı maddenin üçüncü fıkrasında, Devlete, il özel idarelerine, belediyelere, diğer kamu idarelerine ve kuruluşlarına ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan ve sermaye şirketleri ile kooperatifler dışında kalan ticari, sınai ve zirai işletmelerin iktisadi kamu kuruluşu olduğu; dördüncü fıkrasında, yabancı devletlere, yabancı kamu idare ve kuruluşlarına ait veya bağlı olup bu maddenin sermaye şirketleri ile kooperatifler dışında kalan ticarî, sınaî ve ziraî işletmelerin, iktisadî kamu kuruluşu gibi değerlendirileceği; altıncı fıkrasında ise iktisadi kamu kuruluşlarının kazanç amacı gütmemeleri, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunması, tüzel kişiliklerinin olmaması, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya iş yerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği, mal veya hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olması, kâr edilmemesi veya kârın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi niteliğini değiştirmeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Anılan Kanunun 6 ncı maddesinde, kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmış olup Gelir Vergisi Kanununun 37 inci maddesinde de her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu belirtilmiştir.
Gelir Vergisi Kanununun 38 inci maddesinde ise bilanço esasına göre ticari kazancın, teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet fark olduğu; bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce işletmeye ilave olunan değerlerin bu farktan indirileceği, işletmeden çekilen değerlerin ise farka ilave olunacağı; ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri ile bu Kanunun 40 ve 41 inci maddeleri hükümlerine uyulacağı hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanunun 40 ıncı maddesinde ticari kazançtan indirilebilecek giderler sayılmış ve maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin, safi kazancın tespitinde indirim konusu yapılabileceği hükme bağlanmıştır.
Ayrıca, Kurumlar Vergisi Kanununun 22 nci maddesinde, dar mükellef kurumların iş yeri veya daimî temsilci vasıtasıyla elde edilen kazançlarının tespitinde, aksi belirtilmediği takdirde tam mükellef kurumlar için geçerli olan hükümler uygulanacağı belirtilmiştir.
Buna göre, personel ücretlerinin karşılanması amacıyla İtalya tarafından gönderilen fon tutarlarının, kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan okulunuzun kurum kazancınıza dahil edilmesi gerekmekte olup, bu tutarlar kullanılarak yaptığınız ücret ödemelerinin de Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi kapsamında kurum kazancınızın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.
Öte yandan, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar gereği, personel ile dövize dayalı iş sözleşmesi yapılabilmesi hususu Başkanlığımız görev alanı kapsamında bulunmamaktadır.
…
ÖNERİLEN VİDEO İÇERİK
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
