Yabancı merkezli bir kurum Türkiye’de ofis açar ve çalışanına döviz cinsinden ödeme yaparsa, bu ücret gelir vergisinden muaf olabilir mi?
Bu kritik soru, özellikle sivil toplum kuruluşları, uluslararası temsilcilikler ve kar amacı gütmeyen organizasyonlar için doğrudan uygulama etkisi taşır.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 17.04.2014 tarihli özelgesi konuyu açıkça netleştiriyor.
İstisnanın Dayanağı
Gelir Vergisi Kanunu Madde 23/14:
Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan dar mükellefiyete tabi işverenlerin yanında çalışan hizmet erbabına, işverenin yurt dışında elde ettiği kazançları üzerinden döviz olarak ödediği ücretler gelir vergisinden istisnadır.
İstisnanın Uygulanabilmesi İçin Gerekli 5 Şart
- İşveren dar mükellef olmalı: Türkiye’de kanuni ve iş merkezi bulunmamalı.
- Ücret döviz olarak ödenmeli.
- Ödeme, yurt dışı kazançtan karşılanmalı.
- Ücret, Türkiye’deki kayıtlara gider yazılmamalı.
- Personel, doğrudan yabancı merkezle çalışmalı.
Hangi Durumlarda İstisna Uygulanmaz?
- İşverenin Türkiye’de ofisi varsa ve burada gelir elde ediyorsa
- Ücret TL cinsinden ödeniyorsa
- Ücret Türkiye’de gider olarak kaydediliyorsa
- Ödeme Türkiye kazancı ile yapılıyorsa
İstisna hükümleri uygulanmaz, ücret gelir vergisine tabidir.
10 Soru – 10 Cevap
1. Türkiye’de ofisi olan bir yabancı kuruluş bu istisnadan yararlanabilir mi?
Hayır. Kanuni ve iş merkezi Türkiye’de olmamalı.
2. Ücret TL olarak ödenirse istisna geçerli mi?
Hayır. Sadece dövizle yapılan ödemeler kapsama girer.
3. Yurt dışından gelen bağışla ödeme yapılırsa istisna olur mu?
Evet, bağış yurt dışı gelir kabul edilirse geçerli olabilir.
4. Ücret bordroya girerse istisna bozulur mu?
Bordro tutulması değil, kaynağın ve ödeme şeklinin kriterlere uyup uymaması önemlidir.
5. Türkiye’de elde edilen gelirle ödeme yapılırsa ne olur?
İstisna uygulanmaz, gelir vergisi doğar.
6. Personele nakit döviz verilmesi şart mı?
Nakit Ödeme sınırı ve çalışan sınırı koşullarına uyulmalıdır.
7. Kâr amacı gütmeyen yabancı dernekler istisnadan yararlanabilir mi?
Evet, yukarıdaki tüm koşulları sağlıyorsa.
8. Türkiye’deki faaliyetler için fatura kesiliyorsa ne olur?
Bu, Türkiye’de gelir elde edildiğini gösterir; istisna uygulanmaz.
9. Personele yapılan ödemenin vergiden istisna olup olmadığı nasıl belgelenir?
Ödeme dekontları, yurt dışı hesaplar, döviz transferi belgeleri ile.
10. İçişleri Bakanlığı izni yeterli mi?
Hayır. Vergi istisnası için yukarıda belirtilen mali ve teknik şartlar da aranır.
ÖRNEK ÖZELGE
| T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü | ||||
| Sayı | : | 38418978-120[23-13/9]-418 | 17/04/2014 | |
| Konu | : | Yurtdışından döviz olarak ödenen ücretler | ||
İlgide kayıtlı özelge talep formu ve ekinde yer alan dilekçede, Dernekler Kanununun 5 inci maddesinin 2 nci fıkrası gereğince İçişleri Bakanlığı’nın izni ile söz konusu kanuna tabi olarak temsilcilik statüsünde Ankara-Merkez ve Hatay Şubesi olarak Türkiye’de faaliyet gösteren bir kuruluş olduğunuzu, Türkiye’de herhangi bir kanuni ve iş merkezinizin bulunmadığını belirterek, temsilciliğinizde istihdam akdine bağlı olarak çalışan personele yurtdışından döviz olarak ödenen ücretlerin Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin 14 numaralı bendine göre gelir vergisinden istisna olup olmadığı hususunda Başkanlığımız görüşünün bildirilmesi istenmiştir.
Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin 14 üncü bendinde, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan dar mükellefiyete tabi işverenlerin yanında çalışan hizmet erbabına, işverenin Türkiye dışında elde ettiği kazançları üzerinden döviz olarak ödediği ücretlerin gelir vergisinden istisna edileceği hüküm altına alınmıştır.
147 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin “Kanuni ve İş Merkezi Türkiye’de Olmayan Dar Mükellefiyete Tabi İşverenlerce Hizmet Erbabına Döviz Olarak Ödenen Ücretler” başlıklı 1-c bölümünde;
“İstisna hükmünün uygulanmasında, aşağıdaki hususlara dikkat edilecektir.
-İşveren sıfatıyla ücret ödemesinde bulunan kurumların, Türkiye’de herhangi bir kanuni merkezinin veya iş merkezinin bulunmaması gerekir. Türkiye’de kanuni ve iş merkezi olmayan kurumların ise tam mükellef oldukları devlette hangi statüyü taşıdıkları, tüzel kişiliklerinin bulunup bulunmadığı herhangi bir iktisadi işletmelerinin varlığı ya da yokluğu önem taşımayacaktır.
-Türkiye’de hizmet arzeden gerçek kişinin işveren sıfatıyla bağlı olduğu dar mükellef kurum, söz konusu kişiye döviz olarak ödediği ücretleri, doğrudan doğruya yurt dışında elde ettiği gelirinden ayırıp vermeli, hiç bir zaman için Türkiye’de elde ettiği kazanç ile ilgilendirmemelidir. Bu çerçevede hizmet erbabının Türkiye’de tam mükellef veya dar mükellef statüsünü taşıması hiçbir önem taşımayacaktır. Ödeme, yurt dışında elde edilen gelir üzerinden yapılacağı için, Türkiye’deki faaliyetler nedeniyle bu ücretler Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesi hükmüne göre gider olarak dikkate alınmayacaktır…” açıklamaları yer almıştır.
Bu göre, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan dar mükellefiyete tabi kurumların bünyesinde çalışan hizmet erbabına ödenen ücretlere istisnanın uygulanabilmesi için;
1-Türkiye’de hizmet arzeden gerçek kişinin bağlı olduğu işverenin dar mükellef kurum olması, bu kurumun da Türkiye’de hiçbir şekilde kazanç elde edecek şekilde faaliyette bulunmaması,
2-Dar mükellef kurumda çalışan kişinin hizmet erbabı ve yapılan ödemenin de ücret niteliğinde olması,
3-Dar mükellef kurumun Türkiye’deki personeline yapılacak ödemenin bu kurumun yurtdışı kazançlarından karşılanması,
4-Ücretin döviz olarak ödenmesi,
5-Ödenen ücretin dar mükellef kurumun Türkiye’deki hesaplarına gider olarak kaydedilmemesi,
şartlarının bir arada mevcut olması gerekmektedir.
Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, merkezi yurtdışında bulunan kuruluşunuzun Ankara ve Hatay’da açmış olduğu Türkiye Temsilciliğinde görev yapan personele doğrudan doğruya yurt dışındaki ana merkezden gönderilen nakdi yardımlardan döviz olarak ödenen ücretler, yukarıdaki şartların da sağlanması halinde Gelir Vergisi Kanununun 23 üncü maddesinin 14 numaralı bendine göre gelir vergisinden müstesna olacaktır.
…
ÖNERİLEN DİĞER İÇERİKLER
Eşe Gayrimenkul Satışı Vergilendirilir mi? Gelir ve İntikal Vergisi Açısından Kritik…
Otel Personeli ve Yönetici Konaklamaları İçin Konaklama Vergisi Hesaplanır mı?
Avukatlar İçin İcra İnkar Tazminatı ve Faizlerinde e-SM Mkz. ve KDV…
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
