Kurumların yurt dışından elde ettikleri iştirak kazançları, belli koşullar altında kurumlar vergisinden istisna edilmiştir
İstisnadan yararlanabilmek için;
- İştirak edilen kurumun anonim veya limited şirket niteliğinde bir kurum olması,
- İştirak edilen kurumun kanuni ve iş merkezinin Türkiye’de bulunmaması,
- İştirak payını elinde tutan kurumun, yurt dışı iştirakin ödenmiş sermayesinin en az %10’una sahip olması,
- İştirak kazancının elde edildiği tarih itibarıyla, iştirak payının kesintisiz olarak en az bir yıl süre ile elde tutulması,
- İştirak kazancının (kâr payı dağıtımına kaynak olan kazançlar üzerinden ödenen vergiler de dahil olmak üzere) iştirak edilen kurumun faaliyette bulunduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az %15 oranında; iştirak edilen yabancı kurumun esas faaliyet konusunun finansman temini veya sigorta hizmetlerinin sunulması ya da menkul kıymet yatırımı olması durumunda, iştirak edilen kurumun faaliyette bulunduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az Türkiye’de uygulanan kurumlar vergisi oranında, gelir ve kurumlar vergisi benzeri toplam vergi yükü taşıması,
- İştirak kazancının, elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi,
gerekmektedir.
Vergi yükü; kanunî veya iş merkezinin bulunduğu ülkede ilgili dönemde tahakkuk eden ve kâr payı dağıtımına kaynak olan kazançlar üzerinden ödenen vergiler dahil olmak üzere toplam gelir ve kurumlar vergisi benzeri verginin, bu dönemde
elde edilen toplam dağıtılabilir kurum kazancı ile tahakkuk eden gelir ve kurumlar vergisi toplamına oranlanması suretiyle tespit edilir
Yurt dışı iştirak kazançları istisnasından yararlanılabilmesi için yukarıda yer alan şartların topluca yerine getirilmesi şarttır.
İştirak oranı %10’dan fazla olsa dahi süre şartının gerçekleşmemesi halinde veya bütün şartlar gerçekleşmekle birlikte vergi yükü şartının gerçekleşmediği durumlarda istisnadan yararlanılabilmesi mümkün değildir.
Yurt dışındaki inşaat, onarım, montaj işleri ve teknik hizmetlerin yapılabilmesi için ilgili ülke mevzuatına göre ayrı bir şirket kurulmasının zorunlu olduğu durumlarda, söz konusu şirketlere iştirak edilmesinden elde edilen kazançlara, herhangi bir şart aranmaksızın yurt dışı iştirak kazançları istisnası uygulanacaktır.
Ancak, söz konusu şirketlerin özel amaç için kurulduğunun ana sözleşmelerinde belirtilmesi ve fiilen bu amaç dışında faaliyetinin bulunmaması gerekmektedir.
Diğer taraftan, kanunî ve iş merkezi Türkiye’de bulunmayan anonim ve limited şirket niteliğindeki yabancı kurumların sermayesine iştirak eden kurumların, bu iştiraklerinden elde ettikleri iştirak kazançları için istisna oranı, iştirak payını elinde tutan şirketin yurt dışı iştirakin ödenmiş sermayesinin en az %50’sine sahip olması ve kazancın elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi şartıyla, bu bentte belirtilen diğer şartların sağlanması koşulu aranmaksızın %50 olarak uygulanabilecektir
Örneğin, (A) A.Ş., yurt dışında bulunan limited şirket statüsündeki (B) GmbH şirketine, ödenmiş sermayesinin %70’ine sahip olmak suretiyle 28/11/2023 tarihinde iştirak etmiş ve söz konusu şirketten 30/6/2024 tarihinde 30.000 Avro kar payı geliri elde etmiştir. Elde edilen kar payı mükellef kurum tarafından 5/12/2024 tarihinde Türkiye’ye transfer edilmiştir. Kazancın elde edildiği hesap dönemi itibarıyla (B) GmbH’nin bulunduğu ülkede gelir ve kurumlar vergisi benzeri vergi yükü oranı %5’tir.
Buna göre, (A) A.Ş.’nin, ödenmiş sermayesinin %50’sinden fazlasına sahip olduğu yurt dışı mukimi kurumdan elde ettiği iştirak kazancı, 2024 hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihten önce Türkiye’ye transfer edildiğinden söz konusu kazancın yarısı kurumlar vergisinden istisna olacaktır.
İştirak edilen yurt dışı mukim kurumlardan elde edilen iştirak kazançları dolayısıyla yurt dışında ödenen ve istisna kazanca tekabül eden kurumlar vergisi ve benzeri vergiler, Türkiye’deki kazançlar üzerinden tarh olunan kurumlar vergisinden mahsup edilemeyecektir. Diğer taraftan, istisna kapsamında değerlendirilmeyen iştirak kazancının %50’lik kısmı için yurt dışında ödenen
kurumlar vergisi ve benzeri vergiler ise ilgili hesap döneminin kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilebilecektir.
Yurt Dışı İştirak Kazançlarında Kurumlar Vergisi İstisnası:
20 Soru ve 20 Cevap
Yurt Dışı İştirak Kazançlarında Kurumlar Vergisi İstisnası: 20 Soru ve 20 Cevap
1. Yurt dışı iştirak kazançları hangi şartlarda kurumlar vergisinden istisnadır?
Cevap:
Aşağıda verilen şartların hepsinin birlikte sağlanması durumunda istisna uygulanır.
- İştirak edilen kurumun anonim veya limited şirket niteliğinde bir kurum olması,
- İştirak edilen kurumun kanuni ve iş merkezinin Türkiye’de bulunmaması,
- İştirak payını elinde tutan kurumun, yurt dışı iştirakin ödenmiş sermayesinin en az %10’una sahip olması,
- İştirak kazancının elde edildiği tarih itibarıyla, iştirak payının kesintisiz olarak en az bir yıl süre ile elde tutulması,
- İştirak kazancının (kâr payı dağıtımına kaynak olan kazançlar üzerinden ödenen vergiler de dahil olmak üzere) iştirak edilen kurumun faaliyette bulunduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az %15 oranında; iştirak edilen yabancı kurumun esas faaliyet konusunun finansman temini veya sigorta hizmetlerinin sunulması ya da menkul kıymet yatırımı olması durumunda, iştirak edilen kurumun faaliyette bulunduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az Türkiye’de uygulanan kurumlar vergisi oranında, gelir ve kurumlar vergisi benzeri toplam vergi yükü taşıması,
- İştirak kazancının, elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi,
gerekmektedir.
2. İştirak edilen kurumun türü ne olmalıdır?
Cevap:
Anonim veya limited şirket statüsünde bir kurum olmalıdır.
3. İştirak edilen kurumun merkezi nerede bulunmalıdır?
Cevap:
Kanuni ve iş merkezi Türkiye dışında olmalıdır.
4. Kurumun iştirakteki pay oranı ne olmalıdır?
Cevap:
Yurt dışı iştirakin ödenmiş sermayesinin en az %10’una sahip olunmalıdır.
5. İştirak payı ne kadar süre elde tutulmalıdır?
Cevap:
Kesintisiz olarak en az bir yıl elde tutulmuş olmalıdır.
6. Vergi yükü oranı ne olmalıdır?
Cevap:
Genel durumda en az %15, finans, sigorta ve yatırım şirketlerinde ise Türkiye’deki kurumlar vergisi oranına eşit olmalıdır.
7. Kazanç Türkiye’ye ne zaman transfer edilmelidir?
Cevap:
Elde edildiği hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresi dolmadan Türkiye’ye transfer edilmelidir.
8. Tüm şartlar sağlanmazsa istisna uygulanabilir mi?
Cevap:
Hayır. Şartların tamamı birlikte sağlanmalıdır.
9. Sadece süre şartı sağlanmazsa ne olur?
Cevap:
Diğer tüm şartlar sağlansa bile süre şartı sağlanmazsa istisna uygulanmaz.
10. Vergi yükü %15’ten düşükse istisna uygulanır mı?
Cevap:
Hayır. En az %15’lik vergi yükü şartı sağlanmamışsa istisna mümkün değildir.
11. Örnek olarak %5 vergi yükü varsa ne olur?
Cevap:
%15 şartı sağlanmadığı için, istisnadan tam olarak yararlanılamaz. Ancak bazı özel durumlarda %50 istisna uygulanabilir.
12. %50 oranında istisna hangi durumda uygulanabilir?
Cevap:
Şirketin, yurt dışı iştirakin ödenmiş sermayesinin %50’sinden fazlasına sahip olması ve kazancın Türkiye’ye zamanında transfer edilmesi şartıyla.
13. Bu durumda diğer şartlara bakılır mı?
Cevap:
Hayır. %50 istisna için sadece %50 iştirak oranı ve transfer şartı aranır, diğer şartlar aranmaz.
14. İştirak kazancı Türkiye’ye geç transfer edilirse istisna uygulanır mı?
Cevap:
Hayır. Transfer zamanında yapılmazsa istisnadan yararlanılamaz.
15. Yurt dışında şirket kurmak zorunlu ise istisna nasıl uygulanır?
Cevap:
İlgili ülke mevzuatı gereği kurulan şirketler için, özel amaçlı kurulduğu belirtilmişse şartsız istisna uygulanır.
16. Şirketin amacı dışında faaliyet göstermesi ne anlama gelir?
Cevap:
İstisnadan yararlanılamaz. Ana sözleşmede belirtilen amaca sadık kalınmalıdır.
17. İştirak edilen kurumun sermayesinin %70’ine sahip olan bir şirket ne kadar istisna uygular?
Cevap:
Kazancın %50’si kurumlar vergisinden istisna edilir (diğer şartlara bakılmaksızın).
18. İstisna uygulanmayan kazançlar için vergi mahsup edilebilir mi?
Cevap:
Evet. İstisna kapsamına girmeyen kısım için yurt dışında ödenen vergiler mahsup edilebilir.
İştirak edilen yurt dışı mukim kurumlardan elde edilen iştirak kazançları dolayısıyla yurt dışında ödenen ve istisna kazanca tekabül eden kurumlar vergisi ve benzeri vergiler, Türkiye’deki kazançlar üzerinden tarh olunan kurumlar vergisinden mahsup edilemeyecektir. Diğer taraftan, istisna kapsamında değerlendirilmeyen iştirak kazancının %50’lik kısmı için yurt dışında ödenen
kurumlar vergisi ve benzeri vergiler ise ilgili hesap döneminin kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilebilecektir.
19. İstisna kapsamında olan kazançlar için ödenen vergi mahsup edilir mi?
Cevap:
Hayır. İstisna kazançlara tekabül eden vergiler Türkiye’de mahsup edilemez.
20. Beyanname süresine kadar transfer edilmeyen kazanç istisna olur mu?
Cevap:
Hayır. Süre aşımı varsa istisna uygulanmaz.
ÖNERİLEN VİDEO İÇERİK
Kaynak: GİB 2024 Kurumlar Vergisi Düzenleme Rehberi Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
