Toplu işçi çıkarma, işverenlerin ekonomik, teknolojik, yapısal veya benzeri işletme gerekçeleriyle başvurabildiği bir süreçtir. Ancak bu süreç, hem işçilerin haklarını korumak hem de işverenin sorumluluklarını belirlemek amacıyla yasal düzenlemelere tabidir. İş Kanunu’nun 29. maddesi, toplu işçi çıkarma durumlarında işverenin uyması gereken kuralları ve bildirim süreçlerini açıkça tanımlar. Bu yazıda, toplu işçi çıkarma sürecinin detaylarını ele alıyoruz.
Toplu İşçi Çıkarmanın Tanımı ve Kapsamı
İşyerinde çalışan işçi sayısına bağlı olarak belirli bir oranda işçi çıkarılması, toplu işçi çıkarma olarak kabul edilir. Aşağıdaki durumlar bu kapsamdadır:
–20 ile 100 işçi arasında çalışan bir işyerinde: En az 10 işçinin işine son verilmesi.
–101 ile 300 işçi arasında çalışan bir işyerinde: İşçilerin en az %10’unun işten çıkarılması.
–301 ve daha fazla işçinin çalıştığı işyerlerinde: En az 30 işçinin işten çıkarılması.
İşten çıkarma işleminin bir ay içinde ve 17. maddeye uygun şekilde gerçekleştirilmesi durumunda, bu işlemler toplu işçi çıkarma olarak değerlendirilir.
Bildirim Süreci ve Zorunluluklar
İşveren, toplu işçi çıkarma kararını alırken belirli bildirim süreçlerine uymakla yükümlüdür:
1) Bildirim Yapılacak Taraflar:
-İşyeri sendika temsilcileri,
-İlgili bölge müdürlüğü,
-Türkiye İş Kurumu.
2) Bildirim Süresi: İşveren, toplu işçi çıkarma kararını en az 30 gün önceden bildirmek zorundadır.
3) Bildirim İçeriği:
-İşçi çıkarma gerekçeleri,
-Etkilenecek işçi sayısı ve grupları,
-İşten çıkarma işlemlerinin zaman dilimi.
Görüşmeler ve Değerlendirme Süreci
Bildirimden sonra işyeri sendika temsilcileri ile işveren arasında görüşmeler yapılır. Bu görüşmelerde:
-İşçi çıkarma kararının tamamen önlenmesi,
-Çıkarılacak işçi sayısının azaltılması,
-İşçiler üzerindeki olumsuz etkilerin en aza indirilmesi gibi konular ele alınır.
Görüşmelerin sonunda, toplantının yapıldığını ve alınan kararları gösteren bir belge düzenlenir.
Fesih Bildirimlerinin Geçerliliği
İşverenin bölge müdürlüğüne yaptığı bildirimin ardından, fesih bildirimleri ancak 30 gün sonra hüküm doğurur. Bu süre, işçilerin ve sendikaların duruma hazırlık yapmasına olanak sağlar.
İşyeri Kapatılması Durumunda Toplu İşçi Çıkarma
İşyerinin tamamen kapatılarak faaliyetlerine son verilmesi halinde işveren:
-Durumu en az 30 gün önceden bölge müdürlüğüne ve Türkiye İş Kurumu’na bildirmek,
-Bu durumu işyerinde ilan etmek zorundadır.
Eğer işveren, işyerini kapattıktan sonra 6 ay içinde aynı nitelikte iş için yeniden işçi almayı planlıyorsa, daha önce çıkarılan nitelikli işçileri işe geri çağırmak zorundadır.
Mevsimlik ve Kampanya İşleri
Mevsimlik ve kampanya işlerinde çalışan işçilerin işten çıkarılması, işin niteliğine bağlı olarak yapılırsa toplu işçi çıkarma hükümleri uygulanmaz. Ancak, bu durumun işin niteliğiyle uyumlu olması gerekir.
Toplu İşçi Çıkarmada İşçi Hakları
İşveren, toplu işçi çıkarma hükümlerini, İş Kanunu’nun 18, 19, 20 ve 21. maddelerinin uygulanmasını engellemek için kullanamaz. Aksi takdirde işçiler, işverenin kararına karşı yargı yoluna başvurabilir.
Yasada sayılan hususlara dikkat edilmelidir
Toplu işçi çıkarma, hem işverenin hem de işçilerin dikkatle ele alması gereken bir süreçtir. İşverenin yasal yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirmesi, işten çıkarılan işçilerin haklarının korunması açısından kritik öneme sahiptir. Bu süreçte, işverenin mevzuata uygun hareket etmesi ve çalışanlarla açık bir iletişim kurması, işyeri düzeni ve güveni açısından hayati önem taşır.
TAVSİYE EDİLEN İLAVE İÇERİKLER
Kaynak: 4857 Sayılı İş Kanunu Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.