T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

KOCAELİ VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü

Sayı

:

11.05.2016

:

…………

İlgi  : …

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden; şirketinizin doğrudan veya tamamen veya kısmi olarak sahip olduğu iştirakleri vasıtasıyla her türlü ulusal veya uluslararası liman işletmeciliği yapmak ve bununla ilgili hizmetleri sunma faaliyetleriyle iştigal etmek üzere kurulduğu, bu faaliyetleri yerine getirebilmek amacıyla Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından tarafınıza …. Mevkiinde arazi tahsis edildiği, önceki hesap dönemlerinde şirketinizin kendi mülkündeki araziler ile Milli Emlak Genel Müdürlüğünden kullanım izni alınan arazi ve dolgu alanları üzerinde liman inşaatı başlattığınızı, ancak, şirketinizin uluslararası yönetim mercileri tarafından Türkiye’deki yapılanmanızın zorunlu olarak değiştirilmesi sebebiyle şirketinizin liman yatırımlarını 29.06.2012 tarihinde …. İşletmeleri A.Ş. adlı iştiraki üzerinden gerçekleştirilmesinin planlandığı, bu nedenle Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından liman için tahsis edilen arazinin … İşletmeleri A.Ş.’ye kiralanmasında bir sakınca olmadığı hususunda yazı alındığı, aynı zamanda anılan şirketin KDV Kanununun 13/e maddesine istinaden vergi istisna belgesi aldığı belirtilerek, şirketiniz bilançosunda yer alan ve liman inşaatı için devir tarihine kadar yapılan tüm harcamaların “258- Yapılmakta Olan Yatırımlar” hesabında izlendiği, söz konusu harcamaların bir bölümünün KDV’den istisna olan harcamalar olduğu ve aktifleştirilen KDV’ye tabi olmayan kur farkı giderleri vb. nitelikte KDV’ye tabi tutulmayan harcamalardan oluştuğu belirtilerek “258- Yapılmakta Olan Yatırımlar” hesabında yer alan bakiyenin liman inşaatının devrolunan iştirakiniz … İşletmeleri A.Ş.’ye yansıtılacağı belirtilerek yansıtma işlemlerinin vergi mevzuatı karşısındaki durumu hususunda Başkanlığımızdan görüş talep edildiği anlaşılmıştır.

            I- KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasında, kurumların, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunmaları durumunda, kazancın tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılacağı hüküm altına alınmış olup alım, satım, imalat ve inşaat işlemleri, kiralama ve kiraya verme işlemleri, ödünç para alınması ve verilmesi, ikramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemlerin her hal ve şartta mal veya hizmet alım ya da satımı olarak değerlendirileceği belirtilmiştir.

Söz konusu maddenin ikinci fıkrasında, ilişkili kişilerin kurumların kendi ortakları, kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurum ile idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu ya da nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumları ifade ettiği; üçüncü fıkrasında ise emsallere uygunluk ilkesinin tanımı yapılarak emsallere uygunluk ilkesinin ilişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedelin, aralarında böyle bir ilişkinin bulunmaması durumunda oluşacak fiyat veya bedele uygun olmasını ifade ettiği hükme bağlanmıştır.

Buna göre, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımından söz edebilmek için;

– Bir kurum tarafından bir mal veya hizmet alım ya da satımının yapılmış olması,

– Söz konusu kurumun bu mal veya hizmet alım ya da satımını ilişkili kişilerle yapmış olması,

– Bu mal veya hizmet alım ya da satımında “emsallere uygunluk ilkesi”ne aykırı olarak fiyat veya bedel tespiti yapılmış olması,

gerekmektedir.

Konuya ilişkin ayrıntılı açıklamaların yapıldığı 1 seri no.lu Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğin “4- Emsallere Uygunluk İlkesi” başlıklı bölümünde; “… Emsallere uygun fiyat veya bedel, aralarında ilişkili kişi tanımına uygun herhangi bir ilişki olmayan kişilerin tamamen işlemin gerçekleştiği andaki koşullar altında oluşturduğu piyasa ya da pazar fiyatı olarak da adlandırılan tutardır. Bu fiyat veya bedel, işlem anında hiçbir etki olmaksızın objektif olarak belirlenen en uygun tutar olup, ilişkili kişilerle yapılan işlemlerde uygulanan fiyat veya bedelin bu tutar olması gerekmektedir.

Aralarında ilişki bulunmayan gerçek kişi veya kurumlar arasındaki işlemlerde fiyat, piyasa koşullarına göre belirlendiğinden, ilişkili kişiler arasındaki işlemlerde de aynı koşullar geçerli olmalıdır. Dolayısıyla, taraflar arasındaki ilişkinin mal veya hizmet fiyatlandırmasına herhangi bir etkisi bulunmamalıdır.

İlişkili kişiler arasındaki mal veya hizmet alım ya da satım işlemlerinde uygulanan fiyat veya bedelin piyasa fiyatını yansıtmaması durumunda, ilişkili kişiler arasındaki işlemlerde uygulanan bu fiyat veya bedelin emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edildiği kabul edilecektir.

…” açıklamalarına yer verilmiştir.

Bu açıklamalar çerçevesinde, şirketinizin uluslararası yönetim mercileri tarafından Türkiye’deki yapılanmanın zorunlu olarak değiştirilmesi sebebiyle liman yatırımlarınızın iştirakiniz olan … İşletmeleri A.Ş. tarafından gerçekleştirilmesinin planlanmış olmasından dolayı, liman için tahsis edilen arazinin adı geçen iştirakinize kiralanması işlemi ilişkili kişiler arasında gerçekleşen bir işlem olup bu işleme ilişkin kira bedelinin emsallere uygun olması gerekmektedir. Emsallere uygun kira bedelinin tespitinde 13 üncü maddede belirtilen ve anılan Tebliğde ayrıntıları açıklanan yöntemlerden işlemin mahiyetine en uygun olanının kullanılacağı tabiidir.

Ayrıca, şirketiniz bilançosunda yer alan ve liman inşaatı için yapılmış olan tüm harcamalar ile mezkûr inşaatın finansmanı için kullanılan dövizli kredilerin anapara, kur farkı ve faiz giderlerinin “258- Yapılmakta Olan Yatırımlar” hesabında takip edildiği ve bu hesabın bakiyesinin iştirakinize yansıtılacağı belirtilmektedir. Söz konusu devir işlemine ilişkin bedelin de emsallere uygun olması gerekmektedir.

Ancak, ilişkili kişi kapsamında bulunan iştirakiniz ile yapılan işlem bedellerinin emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak belirlenmiş olması durumunda, Kurumlar Vergisi Kanununun 13 üncü madde hükmü gereğince, ilişkili kişilere bu şekilde transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazancın, yine aynı Kanunun 11/1-c hükmü gereğince, kabul edilmeyen indirim (kanunen kabul edilmeyen gider) sayılarak, şirketiniz nezdinde vergilendirileceği tabiidir.

            II- KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun,

-1/1 inci maddesinde, Türkiye’de yapılan ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesindeki teslim ve hizmetlerin KDV’ye tabi olduğu,

-13/e maddesinde, limanlara bağlantı sağlayan demiryolu hatları, limanlar ve hava meydanlarının inşası, yenilenmesi ve genişletilmesi işlerini fiilen kendisi yapan veya yaptıran mükellefler ile genel bütçeli idarelere bu işlere ilişkin olarak yapılan mal teslimleri ve inşaat taahhüt işlerinin KDV’den istisna olduğu,

-32 nci maddesinde, bu Kanunun 11, 13, 14, 15 ve 17/4-s maddeleri uyarınca vergiden istisna edilmiş bulunan işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV’nin mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanacak KDV’den indirileceği, vergiye tabi işlemlerin olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergiden az olması hallerinde indirilemeyen KDV’nin, Maliye Bakanlığınca tespit edilecek esaslara göre bu işlemleri yapanlara iade olunacağı,

hüküm altına alınmıştır.

Konuya ilişkin açıklamalara KDV Genel Uygulama Tebliğinin (II/B-2) bölümünde yer verilmiştir.

… A.Ş.’nin yapmakta olduğu liman alanını …. İşletmeleri A.Ş.’ye kiraladığı ve … İşletmeleri A.Ş.’nin 3065 sayılı KDV Kanununun 13/e maddesi kapsamında liman inşasına ilişkin 08.11.2013 tarihinde istisna belgesi aldığı anlaşılmaktadır.

Buna göre, … A.Ş.’nin liman inşasına ilişkin olarak aldığı mal ve hizmetleri … İşletmeleri A.Ş.’nin vergi dairesinden aldığı istisna belgesi kapsamında teslimi ve ifası KDV’den istisna olacaktır.

            III- VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227 nci maddesinde, bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsikinin mecburi olduğu, 229 uncu maddesinde; faturanın, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olduğu, 231/5 inci maddesinde ise; faturanın, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azamî yedi gün içinde düzenlenmesi gerektiği, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı hüküm altına alınmıştır.

Bu hüküm uyarınca, şirketiniz tarafından devredilecek liman inşaatı için yapılan harcamaların iştirakiniz … İşletmeleri A.Ş’ye aktarılması/yansıtılması işleminin fatura ile tevsik edilmesi gerekmektedir.

…

Kaynak: GİB
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ile; serbest muhasebeci mali müşavir olarak faaliyet gösterdiğinizi belirterek, mükellefiniz olan … A.Ş.’nin %70’den yüksek iştiraki olduğu 8 adet bağlı şirketinin bulunduğu, bu şirketlerin adı geçen şirket tarafından yönetildiği, … A.Ş. ile noterden sözleşme yapılarak diğer şirketlerin de mali müşavirliğini yaptığınızı belirterek, serbest meslek makbuzunun her bir şirkete ayrı ayrı düzenlenmesi yerine topluca ana şirket adına düzenlenip düzenlenemeyeceği hususunda Başkanlığımızdan görüş talep edilmektedir.

I- 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Uygulaması

3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu uyarınca hazırlanan ve 3/1/1990 gün ve 20391 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin “Sözleşme Yapılması” başlıklı 24 üncü maddesinde; “Taraflar, mesleki konularda yapılacak işler için sözleşme yapabilirler. Aşağıdaki çalışma konularında sözleşme yapılması zorunludur.

a) Defter tutmak,

b) Süreklilik arz eden müşavirlik hizmetinde,

c) İnceleme, tahlil ve denetim yapmak ve bunlarla ilgili, rapor ve benzerlerini düzenlemek,

ç) Yeminli Mali Müşavirlerin tasdik işlemleri.”

hükmü mevcuttur.

Aynı Yönetmeliğin “Sözleşmede Bulunması Gereken Asgari Bilgiler” başlıklı 25 inci maddesinde ise; tarafların açık adresleri, vergi daireleri ve vergi daireleri sicil numaralarının, yapılacak işlerin amacı ve kapsamının, tarafların karşılıklı sorumluluk ve yükümlülüklerinin, ücret tutarı ve ödeme şekli ile sözleşme yeri, tarihi ve süresinin sözleşmelerde yer alması gerektiği hükme bağlanmıştır.

Bu itibarla, 3568 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde, mesleki konularda yapılacak sözleşmelerde meslek mensubunun aynı sözleşme ile ayrı tüzel kişiliğe sahip birden fazla mükellef şirkete hizmet vermesi mümkün bulunmadığından, şahsınız ile … A.Ş. iştirakleri ve yönetiminde olduğu belirtilen şirketlerin her biri arasında ayrı ayrı hizmet sözleşmesi düzenlenmesi gerekmektedir.

II- 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu Uygulaması

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227 nci maddesinde, bu Kanunda aksine hüküm bulunmadıkça, bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsikinin mecburi olduğu hükme bağlanmıştır. Bu hüküm uyarınca vergi sistemimiz mükelleflerin mal teslimi, hizmet ifası ve diğer muameleler sebebiyle bir vesika düzenlenmesini benimsemiştir. Buna göre, söz konusu işlemlerin mezkûr Kanunun 229 ve müteakip maddelerinde yer alan belgelerden herhangi birisi ile tevsik edilmesi gerekmektedir.

Aynı Kanunun 236 ncı maddesinde de, serbest meslek erbabının, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşterinin de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetinde olduğu hükme bağlanmıştır.

Buna göre vermiş olduğunuz mesleki faaliyetinize ilişkin söz konusu tahsilatlarda tarafınızca her bir şirket adına ayrı ayrı serbest meslek makbuzu düzenlenmesi gerekmektedir.

…

Kaynak: GİB Özelge
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.