T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı

Gelir Kanunları Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü

İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden, müvekkiliniz ….. …..’nun, müteveffa …. ….’a ait Beyoğlu 19. Noterliğince düzenlenmiş ../../2002 tarihli ve …. yevmiye numaralı vasiyetname ile “Türkiye Cumhuriyeti hudutları dahilinde bulunan malvarlığının 4/5’inin okul, sağlık tesisi, huzur evi gibi sosyal hayır işlerinde kullanılması” vasiyetini yerine getirmekle görevlendirildiği ve ….. 3. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2021/… E. ve 2021/…  K. sayılı ilamıyla göreve başladığı belirtilerek, söz konusu vasiyetin yerine getirilmesi amacıyla müteveffanın banka hesaplarındaki paraların sosyal hayır işlerinde kullanılmak üzere tereke hesabına aktarılmasının veraset ve intikal vergisine tabi olup olmadığı hususunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti uyruğunda bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye’de bulunan malların veraset yoluyla veya herhangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir tarzda bir şahıstan diğer şahsa intikalinin veraset ve intikal vergisine tabi olduğu; 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde “veraset” tabirinin, miras, vasiyet ve miras mukavelesi gibi ölüme bağlı tasarrufları, (d) bendinde de “ivazsız intikal” tabirinin, hibe yoluyla veya herhangi bir tarzda olan ivazsız iktisapları ifade ettiği; 5 inci maddesinde veraset ve intikal vergisinin mükellefinin, veraset yoluyla veya ivazsız bir tarzda mal iktisap eden şahıs olacağı hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanunun 20 nci maddesinde, veraset ve intikal vergisi mükellefiyetinin; beyanname verildiği takdirde, beyannamede gösterilen mallar için beyanname tarihinde, verilen beyannamede gösterilmeyen mallar ile beyanname verilmeyen hallerde intikal eden malların idarece tespit olunduğu tarihte, terekenin tahriri, defter tutma veya resmi tasfiye hallerinde, mahkemece bu muamelelerin ikmal edildiği tarihte başlayacağına ilişkin düzenleme yer almaktadır. Dolayısıyla mükellefiyet; mükellefin beyanı veya idarenin tespiti suretiyle olayın vergi dairesinin bilgisine girmiş olması veya resmi tasfiye halinde mahkemece bu muamelenin ikmal edildiği tarihte başlamaktadır.

Vergi hukukunda genel olarak vergi alacağı, vergi kanunlarının vergiyi bağladıkları olayın vukuu veya hukuki durumun tekemmülü ile doğmaktadır. Mükellef ise vergi kanunlarına göre, kendisine vergi borcu terettüp eden kişidir. Vergi hukuku açısından mükellefiyetin başlaması için vergi borcunun doğmuş olması ve vergi borcunun doğması için ise vergiyi doğuran olayın gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Veraset ve intikal vergisinde mükellefiyetin başlaması için ölüm ve buna bağlı verasetin mevcudiyeti yeterli olmamaktadır.

Öte yandan, 7338 sayılı Kanunun 17 nci maddesinde, amme idare ve müesseseleri, bankalar, bankerler, kasa kiralayanlar, sigorta şirketleri sair şirket ve müesseseler, mahkemeler ve icra dairelerinin istihkak sahiplerine bu verginin mevzuuna giren herhangi bir muamele dolayısıyla para ve senet verebilmek için evvelemirde verginin ödenmiş olduğuna dair vergi dairesinden verilmiş bir tasdikname talep edecekleri, tasdikname ibraz etmeyen hak sahiplerinin istihkaklarından, veraset yoluyla intikallerde yüzde beş, ivazsız intikallerde yüzde onbeş oranında vergi karşılığı olarak tevkifat yaptıktan sonra, bakiyesini verebilecekleri hükme bağlanmıştır.

Bu itibarla, terekedeki paraların belirlenen kısmı ile “okul, sağlık tesisi, huzurevi gibi sosyal hayır işlerinde kullanılmak suretiyle” vasiyetin yerine getirilmesine yönelik olarak, murise ait banka hesaplarındaki paranın tereke hesabına aktarımı, veraset ve intikal vergisinde vergiyi doğuran olay olan veraset veya bağış yoluyla intikale konu malın mülkiyetinin geçişi olarak değerlendirilemeyeceğinden, söz konusu aktarım için veraset ve intikal vergisi ilişiği aranılmaması gerekmektedir.

Ancak başvuru konusu terekedeki paraya ilişkin olarak, vasiyetin yerine getirilme aşamasındaki her bir tasarrufun olaya ve kişiye münhasır olarak ayrı ayrı veraset ve intikal vergisi yönünden değerlendirilmesi gerektiği gibi, aktarım yapılan tereke hesabından para çıkışı olması durumunda ilişik kesme belgesi aranılması, söz konusu belgenin ibraz edilmemesi halinde % 5 oranında tevkifat yapılması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

T.C.

GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

MANİSA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü

  Sayı : 85373914-125[49.01.25]-125707 20.10.2017 Konu : Kalkınma ajansından alınan hibe tutarına ait faizin ajans hesaplarına aktarılmasında vergilendirme

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, …… Kalkınma Ajansından “…………. Programı Destek Sözleşmesi” kapsamında “………… Projesi”nin uygulanması için 30.05.2014 tarihli destek sözleşmesini imzaladığınız ve toplam hibe tutarı olan 380.572,19 TL’nin kısım kısım alındığı belirtilerek;

– Hibe tutarının doğrudan gelir olarak yazılıp yazılamayacağı, kurumlar vergisine tabi olup olmadığı,

– Gelir kaydının toplam hibe tutarı üzerinden sözleşmenin imzalandığı tarih itibarıyla mı, yoksa kalkınma ajansı tarafından ödeme yapıldıkça, her ödenen hibe tutarının ödeme tarihinde mi yapılacağı,

– Kalkınma Ajansı tarafından yapılacak ödemelerin karşılığında bankada açacağınız bloke hesaplarda biriken ve bahse konu sözleşme gereği ajansa ait olan faiz gelirlerinin ajansın belirleyeceği tarihlerde yine ajansın hesaplarına aktarılacak olması nedeniyle, bu faiz gelirlerinin ajans adına açılacak muhasebe hesabında izlenip izlenemeyeceği,

– Ajans adına muhasebe hesabı açılmayacaksa, söz konusu faiz gelirlerinin her dönem 642-Faiz Gelirleri hesabına kaydedilerek, kurumlar vergisine tabi tutulup tutulmayacağı,

– Faiz geliri olarak beyan edilmesi halinde faiz tutarının ajansın banka hesabına aktarıldığı tarihte gider olarak kaydedilip kaydedilemeyeceği, gider belgesi olarak hangi belgenin kullanılacağı

hususlarında bilgi verilmesi talep edilmektedir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinin birinci fıkrasında, kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı; aynı maddenin ikinci fıkrasında da, safi kurum kazancının tespitinde, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

Gelir Vergisi Kanununun “Bilanço Esasında Ticari Kazancın Tespiti” başlıklı 38 inci maddesinde; “Bilanço esasına göre ticari kazanç, teşebbüsdeki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müsbet farktır. Bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce:

1. İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir;

2. İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur.

            Ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanunu’nun değerlemeye ait hükümleri ile bu kanunun 40 ve 41 inci maddeleri hükümlerine uyulur.” hükmü yer almaktadır.

Ticari kazancın tespitinde iki temel ilke geçerlidir. Bunlar “dönemsellik” ve “tahakkuk esası” ilkeleridir. Tahakkuk esası ilkesi, gelir veya giderin tahsil edildikleri ve ödendikleri döneme bakılmaksızın miktar ve mahiyet itibarıyla kesinleşmiş olmasını ifade eder. Bu esas dikkate alındığında bir gelir unsurunun, özel bir düzenleme bulunmadığı sürece, mahiyet ve tutar itibarıyla kesinleştiği dönem kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir. Dönemsellik ilkesi ise, her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanmasıdır. Bu ilke uyarınca gelir ve giderlerin ilgili oldukları dönemde kaydedilmesi gerekir.

Özelge talep formunuz ekinde yer alan ……. Kalkınma Ajansı ……… Programı Destek Sözleşmesinin “15.1” bölümünde; Ajans ile sözleşme imzalanmasını takiben kabul edilebilir teminat şartlarının yerine getirilmesi kaydıyla destek tutarının bir bölümünün şirketinize ait banka hesabına ön ödeme olarak aktarılacağı, yapılan ön ödemelerin tamamen harcanana kadar proje hesabı bakiyesinin şirketiniz tarafından sözleşmede bildirilen proje hesabına bağlı ve iş planına uygun vadelerde gelir getirici bir hesapta değerlendirileceği ve bu kapsamda elde edilen bütün faiz gelirleri ile bunun üzerindeki her türlü hakkın Ajans’a ait olduğu, bu faiz gelirlerinin proje dönemi sonunda Ajans’ın kendi hesaplarına iade edilebileceği gibi şirketinize yapılacak nihai ödemeden mahsup da edilebileceği hükümlerine yer verilmiştir.

1 sıra no.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğine göre,

“602- Diğer Gelirler” hesabında; işletmenin korunması, ihracatı teşvik ya da hükümet politikasına uyma zorunluluğu karşısında oluşan işletmenin faaliyet hasılatındaki düşüklüğü veya faaliyet zararını gidermek için, sermaye katkısı niteliğinde olmayan, mali yardımlar (sübvansiyonlar), devletin bazı malları vergi, resim, harç ve benzeri yükümlülüklerden istisna etmesi yoluyla yaptığı yardımlar (vergi iadeleri) ve satış tarihindeki vade farkları, ihracatla ilgili fiyat istikrar destekleme primi vb. hasılat kalemleri izlenir.

Buna göre; Şirketinizce …….. Kalkınma Ajansı’ndan alınan hibelerin şirketinizin banka hesabına aktarıldığı dönemin geliri kabul edilerek kurum kazancına dahil edilmesi ve söz konusu hibe tutarının “602- Diğer Gelirler” hesabında muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, …… Kalkınma Ajansı ………..  Destek Programı Destek Sözleşmesine göre adı geçen Ajans tarafından verilen hibelerin yatırıldığı hesaba tahakkuk eden faiz gelirleri ile bunun üzerindeki her türlü hak Ajans’a ait olduğundan bu faiz gelirlerinin kurum kazancınızla ilişkilendirilmemesi gerekmektedir. Öte yandan, söz konusu faiz tutarlarının şirketinize yapılacak nihai ödemeden mahsup edilen kısmının kurum kazancınızın tespitinde gelir olarak dikkate alınması gerektiği tabiidir.

…

Kaynak: GİB Özelge
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.