Mali müşavirler, avukatlar ve diğer serbest meslek mensuplarının iş faaliyetlerinde kullandığı motosikletlerin giderleri vergiden düşülebilir mi? Bu yazıda, Gelir Vergisi ve KDV Kanunu hükümlerine göre motosiklet alımı ve ilgili harcamaların indirim konusu yapılıp yapılamayacağını sade ve açık bir şekilde ele alıyoruz.
Motosiklet Giderlerinin Vergisel Durumu: Serbest Meslek Erbabı İçin Rehber
Serbest meslek erbapları arasında en sık sorulan konulardan biri de işte kullanılan taşıtlara ilişkin harcamaların vergiden indirilip indirilemeyeceğidir. Özellikle motosiklet kullanımı yaygınlaştıkça, “motosiklet giderleri vergiye nasıl yansır?”, “KDV indirimi yapılabilir mi?” gibi sorular da önem kazanmıştır. Bu yazıda, mali müşavirlik, avukatlık gibi serbest meslek faaliyetlerinde kullanılan motosikletlerin Gelir Vergisi Kanunu ve KDV Kanunu kapsamında nasıl değerlendirileceğini anlatıyoruz.
1. Motosiklet Giderleri Serbest Meslek Kazancından Düşülebilir mi?
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 68. maddesine göre, envantere dahil edilen ve işte kullanılan taşıtların yakıt, bakım, tamir gibi giderleri mesleki kazançtan indirilebilir. Bu kapsamda motosiklet de bu indirim hakkından yararlanabilir.
Ancak burada dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta var: binek otomobiller için uygulanan gider kısıtlaması motosikletler için geçerli değildir. Çünkü motosikletler, Türk Gümrük Tarife Cetveli (TGTC)‘nin 87.11 pozisyonunda yer almaktadır ve bu nedenle binek otomobil olarak değerlendirilmemektedir.
2. Gider Kısıtlaması Motosikletler İçin Geçerli mi?
Hayır. GVK’nın 68. maddesindeki %70 gider kısıtlaması, sadece 87.03 pozisyonundaki binek otomobiller için geçerlidir. Motosikletler farklı bir tarife pozisyonunda yer aldığı için kısıtlama dışında tutulmuştur. Bu da motosiklet kullanıcıları için önemli bir avantajdır.
3. Katma Değer Vergisi (KDV) İndirimi Nasıl Uygulanır?
3065 sayılı KDV Kanunu’nun 29. maddesi, vergiye tabi işlemler için yapılan giderlerdeki KDV’nin indirilebileceğini belirtir. Motosikletin alış faturasında gösterilen KDV, serbest meslek faaliyetiyle doğrudan ilgili olduğundan, indirim konusu yapılabilir.
Ancak burada da önemli bir şart var: KDV, ilgili takvim yılını takip eden yıl aşılmadan ve kanuni defterlere kaydedilmek suretiyle indirime konu edilebilir. Yani zamanında kayıt altına alınmamış bir KDV tutarı için indirim hakkı doğmaz.
4. Hangi Giderler Düşülebilir?
Motosikletin iş amaçlı kullanılması durumunda şu giderler serbest meslek kazancından indirilebilir:
- Yakıt giderleri
- Tamir ve bakım giderleri
- Lastik değişimi
- Sigorta ve muayene masrafları
- Motor yağı ve periyodik bakım harcamaları
Bu giderlere ait belgelerin doğru şekilde muhafaza edilmesi ve işle ilgili kullanımın ispatlanabilir olması şarttır.
5. Özelge Ne Diyor?
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından verilen 15.03.2022 tarihli özelgede, serbest meslek faaliyeti kapsamında kullanılan motosiklet için hem giderlerin hem de KDV’nin indirim konusu yapılabileceği açıkça ifade edilmiştir. Bu da uygulamaya dair net bir yasal dayanak sağlar.
Soru-Cevap Özeti
1. Serbest meslek erbabı motosiklet giderlerini vergiden düşebilir mi?
Evet, motosiklet envantere dahil edilirse giderler düşülebilir.
2. Motosiklet binek otomobil sayılır mı?
Hayır, TGTC 87.11 pozisyonunda yer alır ve binek araç sayılmaz.
3. Gider kısıtlaması motosiklet için geçerli mi?
Hayır, %70’lik kısıtlama motosiklet için uygulanmaz.
4. KDV indirimi yapılabilir mi?
Evet, alış faturasındaki KDV, indirime konu edilebilir.
5. Hangi giderler indirim konusu olur?
Yakıt, bakım, tamir, sigorta ve muayene gibi giderler.
6. KDV indirimi için ne gerekir?
İlgili yıl içinde deftere kaydedilmiş olmalı.
7. Motosikletin özelgeyle tanımı ne?
Vergisel anlamda binek araç sınıfı dışında değerlendirilmiştir.
8. Giderlerin düşülebilmesi için motosikletin nasıl kullanılması gerekir?
İş faaliyetlerinde kullanılması gerekir.
9. Motosikletin serbest meslek kazancı ile ilgisi nasıl kurulmalı?
Doğrudan iş ile ilgili kullanım belgelerle ispatlanmalıdır.
10. Özelge serbest meslek erbabı için hangi avantajı sağlar?
Yasal güvenceyle birlikte vergi avantajı sağlar.
ÖRNEK ÖZELGE
T.C.
HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı
Gelir Kanunları Gelir Ve Kurumlar Vergileri Grup Müdürlüğü
| Sayı | : | 62030549-120[68-2020/832]-290787 | 15.03.2022 | |
| Konu | : | Serbest meslek erbabı tarafından işte kullanılmak üzere alınan motosiklete ait giderlerin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı | ||
| İlgi | : | 04/08/2020 tarihli ve 2232844 sayılı özelge talep formu. |
İlgide kayıtlı özelge talep formunda, mali müşavirlik faaliyetiyle iştigal ettiğinizi belirterek; ev ile ofis arasında ve müşteri ziyaretlerinde kullanılmak üzere almış olduğunuz motosiklete ilişkin katma değer vergisinin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı, motosiklete ait yakıt, tamir, bakım vb. giderlerin mesleki kazancınızın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılıp yapılamayacağı ve söz konusu giderlerin binek otomobillere ilişkin uygulanan gider kısıtlaması kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hususlarında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun;
“Serbest Meslek Kazancının Tarifi” başlıklı 65 inci maddesinde; “Her türlü serbest mesleki faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır…” hükmüne,
“Serbest Meslek Kazancının Tespiti” başlıklı 67 nci maddesinin birinci fıkrasında; “Serbest meslek kazancı bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyla yapılan giderler indirildikten sonra kalan farktır.” hükmüne,
“Mesleki Giderler” başlıklı 68 inci maddesinde; “serbest meslek kazancının tespitinde aşağıda yazılı giderler hasılattan indirilir:
…
5. Kiralanan veya envantere dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri.(7194 sayılı kanunun 14 üncü maddesiyle eklenen parantez içi hüküm; Yürürlük: 1/1/2020 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi gelir ve kazançlarına uygulanmak üzere 07.12.2019) (Şu kadar ki binek otomobillerine ilişkin giderlerin en fazla %70’i ve kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin aylık kira bedelinin 5.500 Türk lirasına (313 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2021 yılında uygulanmak üzere 6.000 TL.) kadarlık kısmı ile binek otomobillerinin iktisabında ödenen özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının 115.000 Türk lirasına (313 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2021 yılında uygulanmak üzere 150.000 TL.) kadarlık kısmı gider olarak dikkate alınabilir.
… ” hükmüne yer verilmiştir.
Öte yandan, 311 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin 12 inci maddesinde;
…
“(2) Kanun maddesinde yer alan binek otomobil ifadesinden Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.03 pozisyonunda yer alan motorlu taşıtların anlaşılması gerekmektedir. Ambulanslar, mahkûm taşımaya mahsus arabalar, para arabaları, cenaze arabaları, itfaiye öncü arabaları gibi özel amaçla yapılmış motorlu taşıtlar, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre trafik şube veya bürolarına kayıt ve tescil edilme zorunluluğu bulunmayan ve sadece havalimanı apron bölgesi gibi belli alanlarda kullanılan taşıtlar 87.03 pozisyonunda yer almakla birlikte binek otomobil kapsamında değerlendirilmeyecektir. 1+1, 1+3, 1+4 veya 1+7 koltuklu, şoför ve öndeki yolcunun arkasındaki kısımda emniyet kemerleri veya emniyet kemeri montajı için tertibat, koltuk ve emniyet ekipmanı montajı için sabit tertibat, aracın iç kısmının her tarafında, araçların yolcu bölümlerinde yer alan konfor özellikleri ve iç döşemeleri (örneğin: yer kaplamaları, havalandırma, iç aydınlatma, küllükler), iki yan panel boyunca arka camları bulunan (en arkada yük bölümünün sağ ve sol taraflarında cam bulunsun bulunmasın); şoför ve öndeki yolcuların bölümü ile insan veya eşya taşınması için kullanılan arka bölüm arasında sabit bir panel veya bariyer bulunmayan kapalı kasa motorlu taşıtlar 87.03 pozisyonunda yer almakta olup, binek otomobiller bu kapsamda değerlendirilmektedir. Bu bağlamda binek otomobiller, 87.03 pozisyonunda tanımlanan binek otomobiller ile esas itibarıyla insan taşımak üzere imal edilmiş (87.02 pozisyonuna girenler hariç) (steyşın vagonlar ve yarış arabaları dâhil) hem insan hem eşya taşıyabilen motorlu araçlar gibi çok amaçlı araçları kapsamaktadır.” açıklamalarına yer verilmiştir.
Bu kapsamda, motosiklet Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 87.11 pozisyonunda yer alan motorlu taşıtlar arasında sayılmaktadır.
Bu hüküm ve açıklamalara göre; motosikletin işletmeye dahil edilmesi ve işte kullanılması kaydıyla, yapılan yakıt, tamir-bakım harcamalarının, Gelir Vergisi Kanununun 68 inci maddesinin (5) numaralı bendi kapsamında, aynı bentte yer alan binek otolarda gider kısıtlamasına ilişkin sınırlamalara tabi olmaksızın, safi kazancın tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.
KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN
3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun;
-29/1-a maddesinde, mükellefler yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV’den, bu kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV’yi indirim konusu yapabileceği,
-29/3 üncü maddesinde, indirim hakkının vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılını takip eden takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabileceği,
-30/b maddesinde ise, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen KDV’nin vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV’den indirilemeyeceği,
-30/d maddesinde ise, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen katma değer vergisinin hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyeceği
hüküm altına alınmıştır.
Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, TGTC nin 87.11 pozisyonunda yer alan ve serbest meslek faaliyetinde kullandığınız motosikletin, alış faturasında gösterilen KDV indirim konusu yapılabilecektir
Buna göre, serbest meslek faaliyetinde kullandığınız motosiklet ve motosiklete ilişkin Gelir Vergisi Kanununa göre serbest meslek kazancının tespitinde indirim konusu yapılması kabul edilen yakıt, tamir-bakım gibi giderler nedeniyle ödediğiniz KDV’nin takvim yılını takip eden takvim yılı aşılmamak kaydıyla kanuni defterlere kaydedilmesi halinde indirim konusu yapılması mümkündür.
…
B Sınıfı ehliyetle 125 cc kadar motosiklet kullanılması koşullarına dair yönetmelik değişikliği
10 Şubat 2024 CUMARTESİ
Resmî Gazete
Sayı : 32456
YÖNETMELİK
İçişleri Bakanlığından:
KARAYOLLARI TRAFİK YÖNETMELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
MADDE 1- 18/7/1997 tarihli ve 23053 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 85 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“B sınıfı sürücü belgesi ile;
a) Deneyim bakımından en az 2 yıllık B sınıfı geçerli sürücü belgesine sahip olmak,
b) Sürücü Adayları ve Sürücülerde Aranacak Sağlık Şartları ile Muayenelerine Dair Yönetmelikte iki tekerlekli araçları kullanacaklar için aranan sağlık şartlarını taşımak,
c) Başvuru tarihinden itibaren geriye doğru beş yıl içinde 2918 sayılı Kanuna istinaden daha önce sürücü belgesi geçici veya daimi olarak geri alınmamış olmak,
koşullarıyla Millî Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde bu fıkrada belirtilen şartları taşıyanlar için belirlenen direksiyon eğitimi dersinin tamamlanarak uygulama sınavında başarılı olunması ve buna dair Millî Eğitim Bakanlığınca düzenlenen A1 sınıfı sertifikanın sürücü belgesi sistem kayıtlarına işlenmesi halinde her türlü ticari faaliyette kullanılan motosikletler hariç olmak üzere ülkemiz sınırları içerisinde A1 sınıfı sürücü belgesi ile kullanılabilen motosikletler de sürülebilir. Bu duruma ilişkin olarak sürücü belgesi sistem kayıtlarına gerekli kod eklenir, ayrıca sürücü belgesi üzerine kod yazılmaz. Ancak söz konusu kişiler istemeleri halinde 2 yıl içerisinde sertifikalarını sürücü belgesine işletebilirler. Sistem kayıtlarında bu koda sahip olan kişinin bu fıkrada sayılan şartlardan herhangi birini kaybetmesi ya da 2918 sayılı Kanuna istinaden sürücü belgesinin geçici veya daimî olarak geri alınması halinde başka bir işleme gerek kalmaksızın bu yetkisi trafik kolluğu veya sürücü belgesi vermeye yetkili birimlerce iptal edilir.”
MADDE 2- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3- Bu Yönetmelik hükümlerini İçişleri, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanları birlikte yürütür.
ÖNERİLEN VİDEO
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
