Muhasebe ve denetim sektöründe sıkça karşılaşılan sorulardan biri, serbest bölgelerde faaliyet gösteren firmaların banka promosyon gelirlerinin vergisel durumu ile ilgilidir. Bu yazıda, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından verilen özelge ışığında promosyon ödemelerinin Kurumlar Vergisi Kanunu ve Katma Değer Vergisi Kanunu (KDV) açısından nasıl değerlendirileceğini açıklıyoruz. Özellikle “serbest bölge vergi avantajı”, “kurumlar vergisi istisnası” ve “banka promosyonunda KDV” gibi konuların merak edilen detaylarına yer verdik.
Serbest Bölgede Banka Promosyonu: Vergisel Yorum
Firmaların bankalarla yaptığı maaş protokollerine bağlı olarak aldığı promosyon ödemeleri, özellikle serbest bölgelerde faaliyet gösteren üretim firmaları için kafa karıştırıcı bir konu olabiliyor. Peki bu promosyon gelirleri, kurumlar vergisi istisnası kapsamında mı?
Kurumlar Vergisi Kanunu Açısından Değerlendirme
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 6. maddesi, kurumlar vergisinin safi kazanç üzerinden hesaplanacağını belirtir. Ancak burada önemli olan nokta, serbest bölgelerdeki istisna durumudur.
3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu’nun geçici 3. maddesi uyarınca:
- 06.02.2004 tarihine kadar faaliyet ruhsatı almış mükellefler, faaliyet ruhsatlarında belirtilen süre ile sınırlı olmak üzere serbest bölgedeki üretim faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar için kurumlar vergisinden muaftır.
- Ancak bu istisna, yalnızca üretim faaliyetlerinden elde edilen kazançlar için geçerlidir.
Gelir İdaresi Başkanlığı, promosyon gelirini üretim faaliyeti dışında elde edilen bir kazanç olarak değerlendirmiştir. Bu nedenle, banka promosyonları kurumlar vergisi istisnası kapsamında değildir.
Katma Değer Vergisi (KDV) Yönünden Değerlendirme
3065 sayılı KDV Kanunu’na göre, Türkiye’de yapılan ticari faaliyetler KDV’ye tabidir. Serbest bölgelerde verilen hizmetler ise KDV’den istisnadır (madde 17/4-ı). Ancak istisnanın geçerli olabilmesi için hizmetin, doğrudan serbest bölgede ve bölge içi işleyişe yönelik olması gerekir.
Şirketin banka ile yaptığı promosyon anlaşması çerçevesinde:
- Promosyon ödemesi doğrudan personele yapılıyorsa, KDV doğmaz.
- Ancak promosyonun tamamı ya da bir kısmı şirkete aktarılıyorsa veya şirket bu işlem karşılığında komisyon alıyorsa, bu hizmet KDV’ye tabidir. Bu durumda %20 oranında KDV hesaplanarak fatura düzenlenmesi gerekir.
Uygulamada Nelere Dikkat Edilmeli?
- Promosyon ödemesinin muhasebe kaydı yapılırken, elde edilen gelirin üretimle bağlantılı olup olmadığı titizlikle analiz edilmeli.
- Promosyon ödemesi doğrudan personele yapılıyorsa, KDV doğmayacaktır. Ancak promosyonun tamamı ya da bir kısmı şirkete aktarılıyorsa veya şirket bu işlem karşılığında komisyon alıyorsa, bu hizmet KDV’ye tabidir. Bu durumda %20 oranında KDV hesaplanarak fatura düzenlenmesi gerekir.
- Serbest bölge avantajlarının yalnızca üretim kazançlarına yönelik olduğu unutulmamalıdır.
Sonuç
Serbest bölgede faaliyet gösteren firmaların banka promosyon gelirleri, üretim dışı bir kazanç olduğundan kurumlar vergisi istisnası kapsamı dışında olup vergi hesaplanacaktır. Ayrıca bu gelir, eğer şirket tarafından doğrudan tahsil ediliyorsa ve şirkete kalıyorsa, %20 oranında KDV’ye tabidir.
Muhasebe ve vergi uygulamaları açısından bu tür gelirlerin doğru sınıflandırılması ve belgelenmesi, hem vergi yükümlülüğünün doğru belirlenmesi hem de olası bir vergi incelemesinde riskin minimize edilmesi açısından kritik öneme sahiptir
| T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İZMİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI MÜKELLEF HİZMETLERİ GELİR VERGİLERİ GRUP MÜDÜRLÜĞÜ | ||||
| Sayı | : | 84098128-125[5-2017/4]-50624 | 04.02.2020 | |
| Konu | : | Serbest Bölgede faaliyet gösteren firmanın kurumlar vergisi istisnası. | ||
| İlgi | : | 17.04.2017 tarihli özelge talep formunuz. |
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, Şirketinizin özel bir banka ile yapmış olduğu maaş ödeme protokolü gereği, alacağı promosyon ödemesi ile ilgili olarak banka adına fatura kesmeniz gerektiği belirtilerek, düzenleyeceğiniz “Maaş ödeme promosyon bedeli” faturasının, serbest bölge mevzuatı gereği katma değer vergisinin (KDV) konusuna girip girmediği ile Kurumlar Vergisi Kanunu gereğince serbest bölgelerdeki üretim faaliyetine bağlı gelir sayılıp kurumlar vergisinden muaf tutulup tutulmayacağı hususlarında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
Kurumlar Vergisi Kanunu Yönünden
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6’ncı maddesinde; kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Öte yandan, 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununun geçici 3’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca, 06.02.2004 tarihine kadar (bu tarih dahil) serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere faaliyet ruhsatı almış mükelleflerin, ruhsatlarında belirtilen süre ile sınırlı olmak üzere bölgelerde gerçekleştirdikleri faaliyetler dolayısıyla elde ettikleri kazançlar gelir veya kurumlar vergisinden müstesnadır.
Aynı maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinde de serbest bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan mükelleflerin bu bölgelerde imal ettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançları, Avrupa Birliğine tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren yıllık vergileme döneminin sonuna kadar gelir veya kurumlar vergisinden müstesna tutulmuştur.
Konu ile ilgili olarak yayımlanan 1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “5.12.3.” bölümünde söz konusu kurumlar vergisi istisnasının uygulanmasına ilişkin ayrıntılı açıklamalar yapılmış olup “5.12.3.7. İmalat faaliyetlerine uygulanacak istisna” başlıklı bölümünde de;
“5.12.3.7.1. Genel olarak
Serbest bölgelerde imalat faaliyetinde bulunan mükelleflerin bölgelerde imal ettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançları, Türkiye’nin Avrupa Birliğine tam üyeliğinin gerçekleştiği tarihi içeren yıllık vergileme döneminin sonuna kadar kurumlar vergisinden istisnadır.
Bu istisnadan, bölgede yeni faaliyete geçen mükellefler ile faaliyet ruhsatlarında yer alan sürenin dolmasıyla normal vergileme rejimine tabi olacak mükellefler yararlanacaktır.
Ancak,
– Üretim dışı faaliyetlerden,
– Serbest bölge dışında üretilen malların satışından,
– Faaliyet ruhsatında belirtilen alan dışında üretilen malların satışından,
– Serbest bölgede veya serbest bölge dışında fason olarak imal ettirilen ürünlerin satışından
elde edilen kazançlar istisna kapsamında değerlendirilmeyecektir.
İstisna uygulamasında, imal edilen ürünün yurt dışına ya da yurt içine satılmasının bir önemi bulunmamaktadır….”
açıklamalarına yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, … Serbest Bölgesinde üretim faaliyetinde bulunan Şirketiniz adına ödenen banka promosyon bedellerinin, üretim faaliyeti dışında elde edilen kazançlar kapsamında olması nedeniyle, kurumlar vergisi istisnası kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden
3065 sayılı KDV Kanununun;
1/1 inci maddesinde, Türkiye’de yapılan ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV’ye tabi olduğu,
4 üncü maddesinde, hizmetin, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemler olduğu; bu işlemlerin, bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi şekillerde gerçekleşebileceği,
17/4-ı maddesinde, serbest bölgelerde verilen hizmetlerin KDV’den istisna olduğu,
20 nci maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın, bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu, bedel deyiminin ise, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği
hüküm altına alınmıştır.
Konuya ilişkin olarak KDV Genel Uygulama Tebliğinin (II/F.4.9.) bölümü ile 60 No.lu KDV Sirkülerinin “3.6.2. Serbest Bölgelerde İfa Edilen Hizmetler” bölümünde açıklamalar yapılmıştır.
Buna göre,
– Şirketiniz personelinin maaşlarının bankaya yatırılması işlemine bağlı olarak banka tarafından personelinize yapılacak promosyon ödemeleri KDV’ye tabi bulunmamaktadır.
– Promosyon ödemeleri üzerinden Şirketiniz tarafından komisyon alınması veya promosyon ödemesinin tamamının veya bir kısmının Şirketinize yapılması halinde, Şirketinizce verilen hizmetin serbest bölgede verilen hizmetler kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmadığından, Şirketinize yapılacak promosyon ödemesi veya söz konusu komisyon tutarı üzerinden düzenlenecek faturada %18 oranında KDV hesaplanması gerekmektedir.
…
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
