Ana Sayfa Vergi Satışını Yapmak Amacıyla İcra Yoluyla Araç Alımlarında Özel Tüketim Vergisi Ödenecek Mi?

    Satışını Yapmak Amacıyla İcra Yoluyla Araç Alımlarında Özel Tüketim Vergisi Ödenecek Mi?

    3
    0

    ÖTV Uygulaması ve İlk İktisap: İcra Yoluyla Satışta Vergi Yükümlülükleri

    Türkiye’de motorlu taşıtların ithalatı, satışı ve kullanımında uygulanan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), kayıt ve tescile tabi olan araçlar için önemli bir yükümlülük teşkil etmektedir. Bu yazıda, icra yoluyla satışa sunulan sıfır araçların ÖTV uygulaması kapsamında nasıl değerlendirileceği ve “ilk iktisap” kavramına ilişkin detayları ele alacağız.

    İcra Yoluyla Satış ve ÖTV Yükümlülüğü

    Yurtdışından ithal edilen motosikletlerin Türkiye’deki bayilere pazarlanması sürecinde, ödenmeyen borçlar nedeniyle yetkili bayi stoklarındaki kayıt ve tescil edilmemiş araçlara haciz uygulanabilmektedir. Bu araçların icra müdürlükleri tarafından açık artırma yoluyla satışa sunulması, ÖTV uygulaması açısından özel bir durum oluşturur.

    4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na göre:

    Kayıt ve tescile tabi malların ilk iktisabı, bu araçların henüz kullanılmamış ve tescil edilmemiş şekilde ithal edilmesi ya da müzayede yoluyla satılması durumunda gerçekleşir.

    Müzayede yoluyla satış, bir malın resmi veya özel kuruluşlar tarafından açık artırma usulüyle satışını ifade eder ve daha önce ÖTV’ye tabi tutulmamış araçlar için vergi doğurur.

    Bu bağlamda, icra yoluyla yapılan satışlarda, satın alan kişi veya kurumun “ilk iktisap” yükümlülüğü oluşmaktadır.

    İlk İktisap Nedir?

    Kanunda yer alan “ilk iktisap” kavramı, bir taşıtın Türkiye’de henüz kayıt ve tescil edilmeden önceki sahiplik devrini ifade eder. İlk iktisap, aşağıdaki işlemlerden biriyle gerçekleşir:

    1. Taşıtın ithalatı.
    2. Motorlu araç ticareti yapanlardan alımı.
    3. Müzayede yoluyla satışı.
    4. Kullanılmaya başlanması, aktif kayıtlara alınması veya tescil edilmesi.

    Eğer bu işlemlerden biri gerçekleşmişse, ÖTV doğar.

    Motorlu Araç Ticareti Yapanların Durumu

    ÖTV mevzuatına göre, motorlu araç ticareti yapanların müzayede yoluyla taşıt alımı, belirli şartlar altında “ilk iktisap” sayılmaz. Örneğin:

    -Motorlu araç ticareti yapan bir şirket, müzayede yoluyla aldığı aracı satış amacıyla envanterine eklerse, bu işlem ÖTV’nin kapsamına girmez.

    -Ancak bu araçlar, ticaret amacı dışında kullanılmaya başlanırsa veya şirketin aktifine kaydedilirse, “ilk iktisap” gerçekleşir ve ÖTV beyan edilip ödenmesi gerekir.

    İcra Yoluyla Satışta ÖTV’nin Mükellefi Kimdir?

    -Satış Amaçlı Alımlar: İcra müdürlüğünden alınan kayıt ve tescil edilmemiş taşıtlar, motorlu araç ticareti yapanlar tarafından sadece satış amacıyla alındığında ÖTV’ye tabi tutulmaz.

    -Kullanım Amaçlı Alımlar: Eğer bu taşıtlar, şirket tarafından kullanıma başlanırsa veya kayıt ve tescil ettirilirse, ÖTV yükümlülüğü doğar.

    Örnek olarak, bir bayi icra yoluyla aldığı motosikletleri envanterine ekleyip ticari olarak satarsa, bu işlem ÖTV’den muaf tutulur. Ancak bu araçların şirket bünyesinde kullanılmak üzere kaydedilmesi, “ilk iktisap” olarak değerlendirilir ve ÖTV uygulanır.

    Özet olarak;

    Kayıt ve tescile tabi taşıtların icra yoluyla satışı, ÖTV açısından “ilk iktisap” kapsamında değerlendirilmektedir. Ancak motorlu araç ticareti yapanlar tarafından bu araçların satış amacıyla alınması, ÖTV’nin konusuna girmez. Öte yandan, bu taşıtların kullanım veya tescil amacıyla alınması durumunda, ÖTV’nin beyan edilip ödenmesi zorunludur.

    ÖTV mevzuatının doğru şekilde uygulanabilmesi için, motorlu araç ticareti yapanların bu yükümlülükleri dikkatle takip etmeleri ve işlemlerini kayıt altına almaları büyük önem taşımaktadır.


    Örnek Özelge;

    T.C.

    GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI

    KOCAELİ VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI

    (Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü)

    Sayı

    :

    93767041-135[1-2016/14]-21

    23.03.2017

    Konu

    :

    İcra Yoluyla Araç Satışında Özel Tüketim Vergisi

    İlgide kayıtlı özelge talep formunda, yurtdışından “……..” markası ile ithal ettiğiniz motosikletleri yurt içindeki bayi ve yetkili satıcılarınıza pazarladığınızı, borcunu ödemeyen yetkili bayilerinizden birinin elinde bulunan 100 adet kayıt ve tescil edilmemiş (sıfır) motosiklet için haciz tatbik ettirdiğinizi, araçların …….. 6. İcra Müdürlüğünce satışa çıkarıldığını, ihale sonucunda araçların bir kısmının şirketinizce alındığını, ihale satış şartnamesinde alıcının ÖTV ödemek zorunda olduğuna yer verildiğini belirterek, söz konusu araçların şirketinizce ticari faaliyet kapsamında satışını yapmak üzere alınmasının ÖTV açısından ilk iktisap olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği hakkında Başkanlığımızın görüşü talep edilmektedir.

    Bilindiği üzere, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun;

    – (1/1) maddesinde, Kanuna ekli (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların ilk iktisabının, kayıt ve tescile tâbi olmayanların ise ithalatı veya imal ya da inşa edenler tarafından teslimi ile özel tüketim vergisi uygulanmadan önce müzayede yoluyla satışının bir defaya mahsus olmak üzere ÖTV’ye tabi olduğu,

    – (1/2) maddesinde, ÖTV kapsamına giren malların Türk Gümrük Tarife Cetvelinde tanımlanan eşyalar olduğu,

    – (2/1-b) maddesinde “ilk iktisap” ifadesinin, (II) sayılı listedeki mallardan Türkiye’de kayıt ve tescil edilmemiş olanların kullanılmak üzere ithalini, müzayede yoluyla veya kayıt ve tescil edilmiş olsa dahi Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümlerine göre iade edilenler de dahil motorlu araç ticareti yapanlardan iktisabını, motorlu araç ticareti yapanlar tarafından kullanılmaya başlanmasını, aktife alınmasını veya adlarına kayıt ve tescil ettirilmesini ifade ettiği,

    – (2/1-d) maddesinde “motorlu araç ticareti yapanlar” ifadesinin, kayıt ve tescile tabi araçları satmak üzere imal ve inşa edenler, fabrika, ana bayii, bölge bayii, bayi, yetkili satıcı ve acenteler ile Maliye Bakanlığınca bu nitelikte oldukları tespit edilenleri ifade ettiği,

    – 3 üncü maddesinde, vergiyi doğuran olayın, mal teslimi veya ilk iktisap hallerinde malın teslimi veya ilk iktisabı, malın tesliminden önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi anında meydana geldiği,

    – (4/1) maddesinde, (II) sayılı liste kapsamındaki mallarda özel tüketim vergisinin mükellefinin, kayıt ve tescile tâbi olmayan mallar için bu malları imal, inşa veya ithal edenler ile bu malların müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenler, kayıt ve tescile tâbi olanlar için ise motorlu araç ticareti yapanlar, kullanmak üzere ithal edenler veya müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenler olduğu

    hüküm altına alınmıştır.

    Ayrıca, Özel Tüketim Vergisi (II) Sayılı Liste Uygulama Genel Tebliğinin;

       – (I/A/1) bölümünde, (II) sayılı liste kapsamındaki mallardan daha önce ÖTV’ye tabi tutulmamış olanların, mahkeme satış memurlukları ve icra daireleri dâhil olmak üzere, resmî veya özel kuruluşlarca müzayede yoluyla satışının ÖTV’ye tabi olduğu, örneğin, motorlu araç ticareti yapan bir mükellefin satmak üzere elinde bulundurduğu ve henüz Türkiye’de kayıt ve tescil ettirilmemiş binek otomobillerinin icra yoluyla satılması halinde, bu taşıtı kullanmak üzere alan açısından ilk iktisap söz konusu olacağından bu satışın vergiye tabi olduğu, bununla birlikte, bu mükellefin kendi adına kayıt ve tescil edilmiş binek otomobilinin icra yoluyla satılması halinde ÖTV uygulanmayacağı,

    – (I/B/2) bölümünde, (II) sayılı listede yer alan mallardan kayıt ve tescile tabi olanlarda verginin konusuna giren işlemin, bunların ilk iktisabı olduğu, ilk iktisabın, Türkiye’de henüz kayıt ve tescil edilmemiş taşıtların iktisabı ile ilgili bir kavram olduğu, kapsama giren taşıtların müzayede yoluyla veya motorlu araç ticareti yapanlardan kullanılmak ve/veya kayıt ve tescil ettirilmek üzere edinilmesini ifade ettiği, taşıtların kullanılmak üzere ithalatının da ilk iktisap olduğu, ancak taşıtların motorlu araç ticareti yapanlarca satılmak üzere ithal edilmesi halinde bu safhada vergi uygulanmayacağı, örneğin, motorlu araç ticareti yapanlar kapsamındaki ana bayi, bölge bayii, bayi, yetkili satıcı ve acentelerin; bu durumlarını tevsik etmeleri şartıyla, Türkiye’de imal edilen veya satılmak üzere ithal edilen kayıt ve tescile tabi taşıtları satmak amacıyla iktisap etmelerinin ilk iktisap sayılmayacağı,

    – (I/B/2) bölümünde, motorlu araç ticareti yapanların, kayıt ve tescile tabi olan taşıtları satmak üzere imal, inşa veya ithal edenler ile fabrika, ana bayi, bölge bayii, bayi, yetkili satıcı, acenteler ve Maliye Bakanlığınca bu nitelikte olduğu tespit edilenler olduğu,

    – (I/C) bölümünde, kayıt ve tescile tabi olan taşıtlarda vergiyi doğuran olayın, bu taşıtların ilk iktisabı anında, kayıt ve tescile tabi olmayan taşıtlarda vergiyi doğuran olayın ise, bunların imal edenler tarafından teslimi ile ÖTV uygulanmadan önce müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenler tarafından teslimi anında, taşıtın tesliminden önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere vergiyi doğuran olayın, fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi anında meydana geldiği,

    – (I/Ç/1.1) bölümünde, kayıt ve tescile tabi olmakla birlikte henüz kayıt ve tescil edilmemiş taşıtların;

    • Motorlu araç ticareti yapanlardan kullanılmak üzere alımında, motorlu araç ticareti yapanların,

    • Kullanılmak üzere ithalinde, ithalatı yapanların,

    • Kullanılmak üzere müzayede yoluyla alımında, müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenlerin

    ÖTV’nin mükellefi olduğu, bu çerçevede, Türkiye’de kayıt ve tescil edilmemiş olan taşıtların kullanılmak üzere satışını yapan fabrika, ana bayi, bölge bayi, bayii, yetkili satıcı ve acenteler, Maliye Bakanlığınca motorlu araç ticareti yapanlar kapsamında değerlendirilenler ile bu taşıtların müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenlerin ÖTV mükellefi olduğu, örneğin; bayinin, Türkiye’deki distribütörden satmak üzere taşıt alımında, distribütörün ÖTV mükellefiyetinin söz konusu olmayacağı, bu durumda mükellefin, taşıtı kullanıcıya satan bayi olacağı, imal veya inşa ettiği ya da satmak üzere ithal ettiği/yurt içinden satın aldığı taşıtı kullanan, aktifine alan veya kendi adına kayıt ve tescilini yaptıran motorlu araç ticareti yapanların da ilk iktisap kapsamındaki bu işlemleri nedeniyle ÖTV mükellefi olacağı

    belirtilmiştir.

    Buna göre, (II) sayılı liste kapsamındaki kayıt ve tescile tabi mallardan daha önce ÖTV uygulanmamış olanların kullanılmak üzere, mahkeme satış memurlukları ve icra daireleri dâhil olmak üzere, resmî veya özel kuruluşlarca müzayede yoluyla satışı ÖTV’ye tabidir. Ancak, bu malların motorlu araç ticareti yapanlarca (ÖTV mükelleflerince) satışı yapılmak üzere iktisap edilmesi, ilk iktisap kapsamında değerlendirilemeyeceğinden, ÖTV’nin konusuna girmemektedir. Bununla birlikte, motorlu araç ticareti yapanlar tarafından, müzayede yoluyla satışını yapanlardan iktisap edilen bu malların kullanılmaya başlanması, aktife alınması veya adlarına kayıt ve tescil ettirilmesi ile kullanılmak üzere satışa konu edilmesi halinde “ilk iktisap” gerçekleşeceğinden, söz konusu işlemler için ÖTV’nin beyan edilip ödeneceği tabiidir.


    TAVSİYE EDİLEN İLAVE İÇERİKLER


    Kaynak: GİB Özelge
    Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.


    Önceki İçerikŞirkete ait fabrika binasının satışından doğan kazancın kurumlar vergisi istisnasından yararlanıp yararlanamayacağı ve yenileme fonu
    Sonraki İçerikSöz yazarlığı ve bestecisi olunan müzik eserlerinden elde edilen gelirler gelir vergisine tabi midir?

    CEVAP VER

    Lütfen yorumunuzu giriniz!
    Lütfen isminizi buraya giriniz