Nakit sermaye indirimi, Türkiye’de kurulan sermaye şirketleri için önemli bir vergi avantajı sunmaktadır. Ancak uygulamada en çok karşılaşılan sorunlardan biri, sermaye ödemesinin şirketin kuruluşunun ticaret siciline tescil edilmesinden sonra yapılması halinde bu indirimden yararlanılıp yararlanılamayacağıdır.
Bu yazıda, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayımlanan özelge kapsamında, söz konusu durumun nasıl değerlendirileceği ve hangi koşullarda indirimin mümkün olduğu açıklanmaktadır.
Nakit Sermaye İndirimi Nedir?
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin (ı) bendi, sermaye şirketlerine belirli şartlar dahilinde nakit sermaye artışı üzerinden vergi matrahından indirim hakkı tanımaktadır. Bu indirim:
- Yalnızca nakit olarak karşılanan sermaye için geçerlidir.
- Finans, bankacılık ve sigortacılık sektöründeki kurumlar ile KİT’ler hariç tutulmuştur.
- İndirim oranı %50 olmakla birlikte, yurt dışından getirilen nakitle yapılan artışlarda oran %75’e çıkmaktadır.
- İndirim, tescil edilen yıl ile birlikte toplam beş hesap döneminde uygulanabilir.
Tescilden Sonra Yapılan Ödemelerde İndirim Mümkün mü?
Gelir İdaresi Başkanlığı, bu soruyu açık şekilde yanıtlamaktadır:
Eğer sermaye şirketinin kuruluş aşamasında ana sözleşmede sermayenin belirli bir süre içinde ödeneceği belirtilmişse (örneğin 24 ay), ve ödeme bu süre içinde yapılmışsa, tescilden sonra yapılan bu ödemenin banka hesabına yatırıldığı tarih esas alınarak nakit sermaye indiriminden yararlanmak mümkündür.
Önemli Noktalar:
- İndirim, yalnızca nakit olarak fiilen bankaya yatırılan tutar için geçerlidir.
- Sermaye artışının ticaret siciline tescili zorunludur.
- Sermaye taahhüdü varsa, ödeme tarihine göre işlem yapılır:
- Tescilden önce yapılan ödemeler için tescil tarihi,
- Tescilden sonra yapılan ödemeler için ödeme tarihi dikkate alınır.
Uygulamada Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
- Ortaklar tarafından yatırılan tutar banka dekontlarıyla ispatlanmalıdır.
- Sermaye taahhüdü süresi içinde ödeme yapılmalı; süresi geçen ödemeler için indirim hakkı kaybedilir.
- İndirime konu edilecek tutar, ilgili hesap döneminin sonuna kadar kalan ay sayısına göre orantılı olarak hesaplanır.
- Matrah yetersizse, indirim tutarı gelecek dönemlere devredilir.
- Sermaye azaltımı yapılırsa, azaltılan tutar indirime konu edilmez.
10 Soru 10 Cevap: Nakit Sermaye İndirimi Hakkında Bilmeniz Gerekenler
1. Nakit sermaye indirimi nedir?
Kurumlar vergisi matrahından, nakit olarak karşılanan sermaye tutarı üzerinden belirli oranlarda yapılan indirimdir.
2. Tescilden sonra ödeme yapılırsa indirimden faydalanılır mı?
Evet, ödeme tescil tarihinden sonraysa, banka hesabına yatırıldığı ay esas alınarak indirim uygulanabilir.
3. Ana sözleşmede ödeme süresi belirtilmesi şart mı?
Evet, sürenin belirtilmiş olması gerekir; aksi halde tescil sonrası ödeme indirim kapsamına girmez.
4. İndirim oranı nedir?
Yurt içinden gelen nakit için %50, yurt dışından gelen nakit için %75’tir.
5. Hangi sektörler kapsam dışındadır?
Finans, bankacılık, sigortacılık ve kamu iktisadi teşebbüsleri.
6. Hangi tarihler dikkate alınır?
Tescilden önceki ödemelerde tescil tarihi, sonraki ödemelerde ödeme tarihi dikkate alınır.
7. İndirim süresi nedir?
Tescil yılı dahil toplam beş hesap dönemi boyunca geçerlidir.
8. Sermaye azaltılırsa ne olur?
Azaltılan tutar, indirime konu edilemez.
9. Taahhüt edilen ama yatırılmayan sermaye için indirim olur mu?
Hayır, sadece fiilen yatırılan nakit sermaye dikkate alınır.
10. Belgelendirme nasıl yapılmalı?
Banka dekontlarıyla ispat edilmelidir.
ÖRNEK ÖZELGE
| T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları Gelir ve Kurumlar Vergileri Grup Müdürlüğü |
| Sayı | : | E-62030549-125[10-2021/84]-1239144 | 25.10.2022 | |
| Konu | : | Şirket kuruluşuyla ilgili sermaye ödemesinin tescil tarihinden sonra bankaya yatırılması durumunda indirimden yararlanılması hk. | ||
| İlgi | : | a)…b)… |
İlgide kayıtlı özelge talep formunun incelenmesi neticesinde; … Vergi Dairesi Müdürlüğünün … vergi kimlik numaralı mükellefi olduğunuz, Şirketinizin 2019/… ayında kurulduğu, kuruluşla ilgili sermaye ödemesinin ana sözleşmedeki “24 ay içerisinde ödenir” açıklamasına göre 2021/… ayında şirketin banka hesabına yatırıldığı belirtilerek, nakit sermaye indirimi uygulamasından, hangi hesap dönemi itibarıyla yararlanılacağı hususunda bilgi talep edildiği anlaşılmakta olup konu hakkında Başkanlığımız görüşleri aşağıda açıklanmıştır.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun “Diğer indirimler” başlıklı 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinde, “Finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri hariç olmak üzere sermaye şirketlerinin ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan “Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı” dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50’si.
(Ek ikinci paragraf:14/10/2021-7338/59 md.) Nakdi sermaye artışlarının, yurt dışından getirilen nakitle karşılanan kısmı için bu oran %75 olarak uygulanır.
(Değişik üçüncü paragraf: 1/7/2022-7417/49 md.) Bu indirimden, sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap dönemi ile bu dönemi izleyen dört hesap dönemi için ayrı ayrı yararlanılır. Bu dönemlerde sermaye azaltımı yapılması hâlinde azaltılan sermaye tutarı indirim hesaplamasında dikkate alınmaz.
Bu bent hükümlerine göre hesaplanacak indirim tutarı, nakdi sermayenin ödendiği ay kesri tam ay sayılmak suretiyle hesap döneminin kalan ay süresi kadar hesaplanır. Matrahın yetersiz olması nedeniyle ilgili dönemde indirim konusu yapılamayan tutarlar, sonraki hesap dönemlerine devreder. Bu bendin uygulanmasında sermaye şirketlerine nakit dışındaki varlık devirlerinden kaynaklananlar dâhil olmak üzere, sermaye şirketlerinin birleşme, devir ve bölünme işlemlerine taraf olmalarından veya bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesinden kaynaklanan ya da ortaklar veya bu Kanunun 12 nci maddesi kapsamında ortaklarla ilişkili olan kişilerce kredi kullanılmak veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen sermaye artırımları, indirim hesaplamasında dikkate alınmaz.
…” hükmüne yer verilmiştir.
Konuya ilişkin olarak 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin;
– “10.6.1. İndirimin kapsamı” başlıklı bölümünde; “Sermaye şirketlerinin sermaye yapılarının güçlendirilmesi amacıyla getirilen bu düzenleme uyarınca indirime konu edilecek tutarın hesaplanmasında, 1/7/2015 tarihinden itibaren ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya bu tarihten itibaren yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden, ilgili hesap döneminin sonuna kadar Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi hükmüne göre hesaplanacak tutar dikkate alınacaktır.
Bu indirim uygulamasında,
a) Nakdi sermaye artışı, sermaye şirketlerince ilgili hesap döneminde ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi artışlar ile yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakdi olarak karşılanan kısmını,
…
c) Süre, ticaret siciline tescil edilen sermaye artırımının nakit olarak karşılanan kısmının şirketin banka hesabına yatırıldığı tarihin içinde bulunduğu (Nakden taahhüt edilen sermayenin, sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği tarihten önce şirketin banka hesabına yatırılan kısmı için tescil tarihinin içinde bulunduğu) aydan hesap döneminin sonuna kadar olan ay sayısının 12 aya olan oranını,
ifade etmektedir.
İndirime konu edilecek tutarın hesaplanmasında; mevcut sermaye şirketlerinde ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları, yeni kurulan sermaye şirketlerinde ise ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı dikkate alınacak olup sermayenin nakit olarak karşılanmayan kısmı için indirim uygulamasından yararlanılamayacağı tabiidir.
…”,
– “10.6.3.1. Sermaye artırımının tescili ve artırılan tutarın şirketin banka hesabına yatırılması” başlıklı bölümünde; “Sermaye şirketleri, yetkili organlarının kısmen veya tamamen nakdi sermaye artışına ilişkin kararının ticaret siciline tescil edildiği hesap döneminden itibaren, bu indirim uygulamasından yararlanmaya başlayabileceklerdir.
İndirim hesaplamasına konu edilebilecek sermaye artışı tutarı, artırılan sermayenin ortaklarca şirketin banka hesabına nakit olarak fiilen yatırılan kısmı ile sınırlı olup taahhüt edilen sermayenin, ortaklar tarafından nakit olarak şirketin banka hesabına fiilen yatırılmayan kısmı indirim tutarının hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır.
Nakden taahhüt edilen sermayenin;
– Sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği tarihten önce şirketin banka hesabına yatırılan kısmı için tescil tarihi,
– Tescil tarihinden sonra şirketin banka hesabına yatırılan tutarlar için ise şirketin banka hesabına yatırılma tarihi,
esas alınarak bu indirimden yararlanılabilecektir.
…”,
açıklamaları yer almaktadır.
Diğer taraftan, …/2019 tarih ve … sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi’nin tetkikinden, şirketiniz sermayesinin …TL değerinde … paya ayrılmış toplam … TL değerinde olduğu ve şirketin tescilini izleyen 24 ay içerisinde ödeneceği anlaşılmıştır.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, taahhüt edilen sermayeye ilişkin olarak nakden ödemenin, şirketin ticaret siciline tescil edildiği tarihten itibaren 24 ay sonra ilgili banka hesabına yatırılmış olması dolayısıyla, şirketin banka hesabına yatırılma tarihi olan 2021/… ayı esas alınarak söz konusu indirim uygulamasından yararlanılması mümkün bulunmaktadır.
…
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
