Marka, işletmelerin değerli varlıklarından biridir ve kimi zaman bu varlık satış yoluyla elden çıkarılabilir. Peki, aktif kayıtlarda yer alan bir markanın satışı vergisel olarak nasıl değerlendirilir? Bu yazımızda, marka satışından elde edilen kazancın vergisel boyutlarını, Katma Değer Vergisi (KDV) yükümlülüklerini ve belge düzeni ile ilgili dikkat edilmesi gereken unsurları ele alıyoruz.
Kurum Kazancı Olarak Değerlendirme
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca, kurumların elde ettiği her türlü gelir, kurum kazancının bir parçası olarak değerlendirilir. Bir markanın satışı da bu kapsamda ticari kazanç olarak dikkate alınır ve Kurumlar Vergisi’ne tabi tutulur. Özellikle aktif kayıtlarında yer alan markaların satışı, değer artış kazancı değil, doğrudan ticari kazanç olarak vergilendirilir.
Gelir Vergisi Açısından Durum
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 70. maddesi, markaların kiralanmasından elde edilen geliri gayrimenkul sermaye iradı olarak değerlendirirken, 80. maddesi ise bu tür hakların elden çıkarılması durumunda doğan kazançları değer artış kazancı olarak tanımlar. Ancak önemli bir ayrım yapılmalıdır: Satışı yapılan marka bir işletmenin aktifine kayıtlıysa, bu satıştan elde edilen gelir ticari kazanç hükümleri çerçevesinde vergilendirilir.
KDV Yükümlülüğü
Marka satışı, KDV açısından hizmet kapsamında değerlendirilir. KDV Kanunu’nun 1. ve 4. maddelerine göre, marka satışı bir hizmettir ve Türkiye’de gerçekleştirilmişse KDV’ye tabidir. 2007/13033 sayılı BKK’ya göre marka satışında uygulanacak KDV oranı %20’dir.
Fatura Düzeni
Vergi Usul Kanunu’na göre, markanın satışına ilişkin işlem fatura ile belgelendirilmelidir. Fatura, işlemin gerçekleştiği tarihten itibaren en geç 7 gün içinde düzenlenmelidir. Aksi halde, fatura hiç düzenlenmemiş sayılır ve cezai yaptırımlarla karşılaşılabilir.
Sonuç Olarak
Marka satışı, şirketlerin finansal yapısını etkileyen ciddi bir işlemdir ve hem Gelir/Kurumlar Vergisi hem de KDV açısından dikkatli planlama gerektirir. Satış öncesinde ve sonrasında yasal yükümlülüklere uygun hareket edilmesi, olası vergi risklerinin önüne geçilmesini sağlar.
10 Soru 10 Cevap
- Marka satışı ticari kazanç mıdır?
Evet, aktif kayıtlarda yer alan marka satışı ticari kazanç olarak değerlendirilir. - Marka satışında KDV uygulanır mı?
Evet, Aktife kayıtlı ise satışında %20 oranında KDV hesaplanması gerekir. - Marka satışı hangi gelir türü kapsamına girer?
Aktife kayıtlı ise ticari kazanç kapsamına girer. - Satış işlemi için fatura kesmek zorunlu mu?
Evet, fatura en geç 7 gün içinde düzenlenmelidir. - Gayrimenkul sermaye iradı ile marka satışı ilişkili midir?
Hayır, satış işlemi değil ancak kiralama bu kapsama girer. - Değer artış kazancı hangi durumlarda oluşur?
Marka, aktifte kayıtlı değilse ve şahısça satılırsa oluşabilir. - Marka satışında KDV istisnası var mı?
Hayır, genel oran olan %20 uygulanır. - Satış bedeli kurum kazancına dahil edilir mi?
Evet, Kurumlar Vergisi matrahına dahil edilir. - Noter satışı ile yapılan işlemlerde belge düzeni nasıl olmalıdır?
Fatura düzenlenmeli, noter satışı işlemi belge yerine geçmez. - Marka satışı işlemi yurtdışında yapılırsa KDV uygulanır mı?
Hizmetten yurtiçinde faydalanılıyorsa yine KDV doğar.
ÖRNEK ÖZELGE
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
(Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)
Sayı : 11395140-105[VUK-1-20325]-29077 30.01.2017
Konu :Marka satışından elde edilen kazancın vergilesel durumu hk.
İlgi : 01/11/2016 tarih ve ………….. sayılı özelge talep formunuz.
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; ………………. Vergi Dairesi Müdürlüğünün ……………………….. vergi kimlik numaralı mükellefi olduğunuz şirket adına tescilli ve aktifinde kayıtlı bulunan markanızın noter satışı ile vergi mükellefi olan bir şahsa satıldığı belirtilerek, marka satışından elde edilen kazancın nasıl vergilendirileceği, söz konusu marka satışı işleminin Katma Değer Vergisi (KDV) karşısındaki durumu ve belge düzeni hususlarında Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
GELİR VERGİSİ KANUNU AÇISINDAN
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6’ncı maddesinin birinci fıkrasında kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içerisinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, ikinci fıkrasında da safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 70’inci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendinde, Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı (İhtira beratının mucitleri veya kanunî mirasçıları tarafından kiralanmasından doğan kazançlar, serbest meslek kazancıdır.), alameti farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun mükerrer 80’inci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde de, 70’inci maddenin birinci fıkrasının (5) numaralı bendinde yazılı hakların (ihtira beratları hariç) elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artışı kazancı olduğu; ticarî işletmeye dahil amortismana tâbi iktisadî kıymetlerle 80’inci maddenin birinci fıkrasında yazılı hakların elden çıkarılmasından doğan kazançların ticarî kazanç hükümleri çerçevesinde vergilendirileceği hüküm altına alınmıştır. Maddenin ikinci fıkrasında da “elden çıkarma” deyiminin, maddede yazılı mal ve hakların satılması, bir ivaz karşılığında devir ve temliki, trampa edilmesi, takası, kamulaştırılması, devletleştirilmesi, ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasını ifade ettiği belirtilmiştir.
Bu hükümler uyarınca, aktifinizde yer alan markanın satışından elde edilen gelirin kurum kazancınızın tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.
KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU VE VERGİ USUL KANUNU AÇISINDAN
3065 sayılı KDV Kanununun;
-1/1 inci maddesinde, Türkiye’de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,
-4 üncü maddesinde, hizmetin, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemler olduğu ve bu işlemlerin, bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi şekillerde gerçekleşebileceği,
-6/b maddesinde, işlemlerin Türkiye’de yapılmasının; hizmetin Türkiye’de yapılmasını veya hizmetten Türkiye’de faydalanılmasını ifade edeceği,
hüküm altına alınmıştır.
KDV Kanununun 28 inci maddesinin verdiği yetkiye dayanılarak 30/12/2007 tarih ve 26742 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnamesi ile Kararnameye ekli (I) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için %1, (II) sayılı listede yer alan teslim ve hizmetler için %8, bu listelerde yer almayan vergiye tabi işlemler için %18 olarak tespit edilmiştir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde; “Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.” şeklinde tanımlanmış, aynı Kanunun 231’inci maddesinin (5) numaralı bendinde ise; “Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır” hükmüne yer verilmiştir.
Buna göre, aktifinizde kayıtlı bulunan markanın satışı işlemi, genel hükümler çerçevesinde KDV’ye tabi olup düzenlenen faturada genel oranda (%18) KDV hesaplanması gerekmektedir.
…
ÖNERİLEN DİĞER İÇERİK
Limited Şirket Ortağı Hissesi Oranında Şirket Borç ve Alacakları Üzerinde
Tasfiye Halindeki Mimarlık Şirketinin Markası Satılırsa Fatura Düzenlenebilir Mi?
Yurt dışından tabela unvanımıza düzenlenen makbuzu kayıtlarımıza alabilir miyiz?
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
