Serbest meslek sahipleri ve mali müşavirler, yanında çalışan personelin tedavi giderlerini vergiden düşürebilir mi? Bu soru, mali müşavirlerin gider kalemlerini doğru şekilde belirlemesi açısından önemli bir konudur. Bu yazıda, Gelir Vergisi Kanunu çerçevesinde mali müşavirlerin personelinin tedavi giderlerini gider olarak göstermesi mümkün olup olmadığını inceleyeceğiz.

Serbest Meslek Kazancı ve Giderler

Gelir Vergisi Kanunu’nun 68. maddesi, serbest meslek sahiplerinin mesleki faaliyetlerinden elde ettiği kazancın tespitinde düşülebilecek giderleri düzenler. Bu kapsamda serbest meslek kazancının belirlenmesi için;

• Mesleki kazancın devamı için gerekli giderler,
• Hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin eklentilerindeki iaşe, ibate, tedavi ve ilaç giderleri,
• Sigorta primleri ve emekli aidatları gibi kalemler gider olarak düşülebilir.

Ancak, özel sağlık hizmeti sunucularından alınan ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından karşılanmayan personel tedavi giderleri bu kapsamda değerlendirilmez.

Personelin Tedavi Giderleri Gider Olarak Düşülebilir mi?

Gelir Vergisi Kanunu’nun ilgili maddeleri çerçevesinde, mali müşavirler yanında çalışan personelin;

• İş yerinde veya iş yerine ait bir alanda yapılan tedavi giderlerini gider olarak kaydedebilir.
• Ancak özel sağlık kuruluşlarında yapılan tedavi harcamalarının gider olarak kaydedilmesi mümkün değildir.

Buna göre, özel sağlık kuruluşlarında tedavi gören personelin tedavi harcamaları, çalışan adına düzenlenen fatura ve serbest meslek makbuzunda gösterildiğinde, bu giderler serbest meslek kazancının tespitinde indirim konusu yapılamaz.

Vergisel Açıdan Değerlendirme

Personelin tedavi giderlerinin vergisel açıdan gider olarak düşülebilmesi için;

• Tedavinin iş yerinde veya iş yerine ait bir alanda gerçekleşmesi,
• Tedavi ve ilaç giderlerinin iş veren tarafından karşılanması,
• SGK tarafından karşılanmayan giderlerin çalışan adına düzenlenmemesi gerekmektedir.

Eğer tedavi harcamaları çalışan adına yapılmışsa, bu giderler serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınamaz. Ancak bu giderler, çalışana yapılan bir üret ödemesi olarak değerlendirilerek, gelir vergisi matrahına eklenip tevkifata tabi tutulabilir.

Özet olarak;

Mali müşavirlerin yanında çalışan personelin tedavi harcamalarını gider olarak düşürebilmeleri için harcamanın iş yeri veya iş yeri eklentilerinde yapılması gerekmektedir. Özel sağlık hizmetlerinden faydalanan personelin tedavi giderleri ise ancak üret olarak değerlendirilerek gelir vergisi matrahına eklenebilir.

Serbest meslek sahiplerinin vergi planlaması yaparken bu hususlara dikkat etmesi, olası vergi risklerini önlemek açısından önemlidir. Bu nedenle, mali kayıtların doğru tutulması ve giderlerin mevzuata uygun şekilde kayıt altına alınması büyük önem taşımaktadır.

ÖRNEK ÖZELGE

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, yanınızda çalışan personelin geçirdiği ağır hastalık nedeniyle özel sağlık hizmeti sunucularından bazı tedavi ve tahlil hizmetleri aldığı, bu hizmetlerin Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanmayan kısmının tarafınızca karşılandığı, söz konusu tedavi hizmetlerine ilişkin fatura ve serbest meslek makbuzunun tedaviden faydalanan çalışan adına düzenlendiği belirtilerek tarafınızca ödenen tedavi harcamalarının 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 68 inci maddesi uyarınca serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak hasılattan indirilip indirilemeyeceği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun;

– “Ücretin tarifi” başlıklı 61 inci maddesinde; “Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

 Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.

 …”,

– “Serbest meslek kazancının tarifi” başlıklı 65 inci maddesinde; “Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.

Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır 

…”,

– “Serbest meslek kazancının tesbiti” başlıklı 67 inci maddesinde; “Serbest meslek kazancı bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyle yapılan giderler indirildikten sonra kalan farktır.

…”,

– “Mesleki giderler” başlıklı 68 inci maddesinde; “Serbest meslek kazancının tespitinde aşağıda yazılı giderler hasılattan indirilir

1. Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen genel giderler (İkametgâhlarının bir kısmını iş yeri olarak kullananlar, ikametgâh için ödedikleri kiranın tamamı ile ısıtma ve aydınlatma gibi diğer giderlerin yarısını indirebilirler. İş yeri kendi mülkü olanlar kira yerine amortismanı, ikametgâhı kendi mülkü olup bunun bir kısmını iş yeri olarak kullananlar amortismanın yarısını gider yazabilirler.).

2. Hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin müştemilatındaki iaşe ve ibate giderleri, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri ve emekli aidatı (bu primlerin ve aidatın geri alınmamak üzere Türkiye’de kain sigorta şirketlerine veya emekli ve yardım sandıklarına ödenmiş olması ve emekli ve yardım sandıklarının tüzel kişiliği haiz bulunmaları şartıyla) ile 27’inci maddede yazılı giyim giderleri,

…”

hükmü yer almaktadır.

Buna göre, yanınızda çalışan hizmet erbabının iş yerinde veya iş yerinin müştemilatındaki tedavi ve ilaç giderlerinin 193 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendi kapsamında serbest meslek kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalara göre, yanınızda çalışan hizmet erbabının özel sağlık hizmeti sunucularından aldığı tedavi hizmetleri nedeniyle çalışan adına düzenlenen belgelerde gösterilen ve Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanmadığı için tarafınızca ödenen tutarların 193 sayılı Kanunun 68 inci maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendi gereğince serbest meslek kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, yanınızda çalışan hizmet erbabına ait olan ve tarafınızca karşılanan iş yeri dışındaki sağlık harcamalarının ücret olarak değerlendirilmesi ve çalışanın gelir vergisi matrahına eklenerek tevkifata tabi tutulmak suretiyle 193 sayılı Kanunun 68 inci maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi kapsamında gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

…

TAVSİYE EDİLEN İLAVE İÇERİKLER

Kaynak: GİB ÖZELGE
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.