Kira sözleşmeleri hazırlanırken, taraflar çoğu zaman kiracıya kefil de gösterir. Bu durumda damga vergisi hesaplaması sadece kira bedeliyle sınırlı kalmaz. Sözleşmeye eklenen kefaletin türü (adi veya müteselsil) damga vergisinin miktarını ve hesaplama yöntemini doğrudan etkiler.
1. Aynı Kağıtta Ayrı Akit ve İşlem Varsa Ne Olur?
Damga Vergisi Kanunu’na göre, bir kağıtta birbirinden tamamen bağımsız birden fazla işlem yer alıyorsa:
- Her işlem için ayrı ayrı damga vergisi alınır.
Örnek:
Bir kira sözleşmesinde hem kiralama hem de adi kefalet varsa:
- Kiralama işlemi için nispi damga vergisi,
- Kefalet işlemi için ayrıca nispi damga vergisi hesaplanır.
Bu durumda iki ayrı vergi doğar.
2. Bağlantılı İşlemlerde Damga Vergisi Nasıl Hesaplanır?
Eğer bir kağıtta yer alan işlemler:
- Birbirine bağlıysa ve
- Tek bir işlemden (asıl akitten) doğuyorsa,
bu durumda sadece en yüksek tutarda vergi doğuran işlem için damga vergisi alınır.
-Örnek:
Kira sözleşmesi müteselsil kefalet içeriyorsa ve bu kefalet kira işlemine sıkı sıkıya bağlıysa:
- Sözleşmede, en yüksek tutarda vergi doğuran işlem kefalet işlemi ise bunun üzerinden nispi damga vergisine tabi tutulur.
- Kira işlemi için ayrıca damga vergisi alınmaz.
Müteselsil kefalet, kefilin borçtan asıl borçlu gibi sorumlu olduğu, ağır yükümlülük doğuran bir kefalet türüdür. Bu nedenle damga vergisi daha yüksek oranda alınır.
3. Hangi Durumda Daha Fazla Damga Vergisi Doğar?
| Durum | Uygulama | Damga Vergisi Hesabı |
|---|---|---|
| Adi Kefalet + Kira | Ayrı ayrı işlem sayılır | İki ayrı nispi vergi alınır |
| Müteselsil Kefalet + Kira | Bağlı işlem sayılır | Sadece kefalet üzerinden alınır (daha yüksek) |
10 Soru 10 Cevap:
1. Kira sözleşmesinde kefil varsa damga vergisi artar mı?
Evet. Kefaletin türüne göre damga vergisi değişir.
2. Adi kefalette damga vergisi nasıl hesaplanır?
Kira ve kefalet işlemleri ayrı sayılır, her biri için ayrı nispi vergi alınır.
3. Müteselsil kefalet olursa ne olur?
İşlemler bağlı sayılır, yalnızca kefalet üzerinden (daha yüksek) vergi alınır.
4. Hangi işlem daha fazla damga vergisi doğurur?
Müteselsil kefalet, kira işlemlerinden daha yüksek vergilendirilir.
5. Bir kağıtta iki işlem varsa nasıl vergilendirilir?
Ayrıysa ayrı ayrı, bağlıysa sadece en yüksek vergili işlem üzerinden.
6. Müteselsil kefalet nedir?
Kefilin borçtan asıl borçlu gibi sorumlu olduğu kefalet türüdür.
7. Damga vergisi oranı neye göre belirlenir?
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından her yıl yayımlanır.
8. Damga vergisi beyannamesi gerekir mi?
Evet, sözleşmenin niteliğine ve tarafların mükellefiyetine göre beyan süresi değişir.
9. Sözleşmede kefil varsa tarafların sorumluluğu nedir?
Vergi açısından kefil de müteselsilen sorumludur.
10. Vergiyi kimin ödediği önemli mi?
Hayır. Taraflardan birinin ödemesi yeterlidir.
Hatalı işlem yapmamak için mali müşavirinizden bilgi almayı ihmal etmeyiniz.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI’NIN KONUYLA İLGİLİ AÇIKLAMASI
Kira sözleşmelerinde kefalet durumu olması halinde damga vergisi ne şekilde hesaplanır?
Bir kağıtta birbirinden tamamen ayrı birden fazla akit ve işlem bulunduğu takdirde bunların her birinden ayrı ayrı vergi alınır. Kira sözleşmesinde adi kefalet olması halinde kefalet işlemi için nispi, kiralama işlemi için nispi ayrı ayrı damga vergisi hesaplanması gerekmektedir.
Bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde damga vergisi, en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınır. Kira sözleşmesinin müteselsil kefalet durumunu da içermesi halinde, söz konusu sözleşmenin en yüksek vergi alınmasını gerektiren kefalet işlemi üzerinden nispi damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
