İşkur’a kayıtlı kursiyerlere cep harçlığı adı altında yapılacak ödemelerden Gelir Vergisi ve Damga Vergisi Kesilecek midir?

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, Devlet Planlama Teşkilatı tarafından yürütülen ve Gap illerinde uygulanmakta olan Sosyal Destek Programı (SODES) ve odanız tarafından AR-GE ve İnovasyon elemanı yetiştirme projesi kapsamında, İşkur’a kayıtlı işsizler arasından seçilen kursiyerlere cep harçlığı adı altında yapılacak ödemelerden Gelir Vergisi ve Damga Vergisi kesilip kesilmeyeceği hususunda bilgi verilmesi istenilmektedir.

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde; “Gerçek kişilerin gelirleri gelir vergisine tabidir. Gelir, bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır.” hükmü yer almış olup, 2 nci maddesinde ise gelire giren kazanç ve iratlar sayılmıştır.

Aynı Kanunun 61 inci maddesinde; “Ücret işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.” hükmüne yer verilmiştir. 62 nci maddesinde de işverenin tanımı, hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler olarak yapılmıştır.

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “IV. Makbuzlar ve diğer kağıtlar” başlıklı bölümünün 1/b fıkrasında, maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (avans olarak ödenenler dahil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdir de nakli veya tediyeyi temin eden kağıtların binde 6 oranında damga vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır. 2009/15725 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 01/01/2010 tarihinden geçerli olmak üzere, Kanuna ekli (1) sayılı tablonun IV/1-b fıkrasındaki kağıtlar için damga vergisi oranı binde 6,6 olarak belirlenmiştir.

DPT tarafından hazırlanan 2010 yılı SODES Uygulama Usul ve Esaslarının 13 üncü maddesinde; “Mesleki eğitim kursiyerlerine yol ve yemek giderleri için günlük 15 TL’ye kadar harçlık ödenebilir.” denilmektedir.

Program hedefleri kapsamında mesleki eğitim faaliyeti içeren projelerde, kursiyerlere işgücü piyasasında geçerliliği olan bir sertifika verilmesini sağlamak amacıyla düzenlenen eğitim programı sırasında temel ihtiyaçlarını karşılayabilmeleri adına, eğitim programları süresince yol ve yemek giderlerini karşılamak maksadıyla devam ettikleri günler için cep harçlığı niteliğinde ödemeler yapıldığı anlaşılmaktadır.

Proje yürütücüsü kanalıyla söz konusu eğitim programlarına katılan kursiyerlere hizmet sağlayıcı kuruluşlar tarafından cep harçlığı niteliğinde yapılan ödemelerin, kursiyerlerle hizmet sağlayıcı kurumlar arasında işçi-işveren ilişkisinin bulunmaması ve kursiyerlerin de hizmet erbabı niteliğinde olmamaları nedeniyle ücretin unsurlarını taşımamaktadır.

Buna göre, yardım niteliğindeki söz konusu ödemeler Gelir Vergisi Kanununun 2 nci maddesinde hüküm altına alınan yedi gelir unsuru içinde yer almadığından gelir vergisi yönünden vergileme yapılması da mümkün değildir.

Ayrıca, Devlet Planlama Teşkilatı tarafından yürütülen ve GAP illerinde uygulanmakta olan Sosyal Destek Programı (SODES) ve … Sanayi Odası tarafından AR-GE ve inovasyon elamanı yetiştirme projesi kapsamında, İş ve İşçi Bulma Kurumuna (İşkur) kayıtlı işsizler arasından seçilen kursiyerlere cep harçlığı adı altında yapılacak ödemelere ilişkin olarak düzenlenen kağıtlar, hizmet karşılığı bir ödemeye ilişkin olmadığından Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun IV/1-b fıkrası kapsamında değerlendirilemeyeceğinden, damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.

Diğer taraftan, yapılan ödemelerin işçi işveren ilişkisi içinde hizmet sözleşmesi  gereği olarak yapılması halinde ise söz konusu ödemeler ücret niteliğinde olacağından, bu ödemeler üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 61, 94, 98 ve 103 üncü maddelerine göre gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekecektir.

Kaynak: GİB Özelge
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.