Vergi Denetim Kurulu, 2025 Mayıs ayında yaklaşık 10 bin kişiye “gelir-harcama uyumsuzluğu” sebebiyle açıklama yapmaları için çağrı yaptı. Sebep net: Vergi beyannamenizle banka hesaplarınız veya harcamalarınız arasında büyük bir fark varsa, sistem sizi tespit edebiliyor.
Kimler Çağrılıyor?
Vergi dairesinden çağrı alan kişiler genellikle şu gruplarda yer alıyor:
- Vergi beyanında bulunmayan ama banka hareketleri yüksek olanlar
- Beyan ettikleri gelire kıyasla ciddi harcamaları olanlar
- Hiç vergi mükellefi olmayan ama mal varlığı yüksek olanlar
Vergi müfettişleri bu kişilerle görüşmek istiyor çünkü Gelir İdaresi dijital verilerle çapraz kontrol yapabiliyor.
Vergi İdaresi Neden Bu Kişileri Çağırıyor?
Gelir İdaresi Başkanlığı artık güçlü bir risk analiz sistemine sahip. Bu sistem, kişilerin beyan ettiği gelir, yaptığı harcamalar, banka hesap hareketleri ve taşınır/taşınmaz varlıkları arasında otomatik karşılaştırmalar yapabiliyor. Sistem bir uyumsuzluk görürse, kişiyi incelemeye almadan önce açıklama yapma şansı tanıyor.
Davet Mektubu Geldiyse Ne Yapmalısınız?
Eğer bu 10 bin kişi arasında yer alıyorsanız, size gelen yazıya mutlaka yanıt verin. Aksi halde:
- Vergi incelemesine alınabilirsiniz.
- Ortağı olduğunuz şirketler de incelemeye tabi tutulabilir.
Yanıt verirken sadece sözlü açıklama yetmez. Banka hareketlerinizi, gelir belgelerinizi, masraflarınızı belgelerle destekleyerek sunmanız gerekiyor.
Yurtdışında Benzer Uygulamalar Var mı?
Evet. Avrupa ve Amerika’da vergi idareleri uzun süredir gelir-harcama karşılaştırması yapıyor. Özellikle nakit akışı yüksek ama vergi beyanı düşük olan kişilere bu tarz açıklama yükümlülükleri getiriliyor.
Gelir İdaresi Herkesi İzleyebiliyor mu?
Günümüzde Türkiye’de vergi sistemi dijitalleşmiş durumda:
- Banka işlemleri
- Tapu kayıtları
- Noter işlemleri
- POS cihazları
- e-Fatura, e-Arşiv
- Araç alım/satım işlemleri
hepsi Gelir İdaresi sistemine entegre.
Bu nedenle artık sadece vergi mükellefi olanlar değil, hiç mükellefiyet kaydı olmayanlar bile sistemde takip edilebiliyor.
20 Soru 20 Cevap
Vergi dairesi neden beni görüşmeye çağırır?
Gelir beyanınız ile banka hareketleriniz arasında fark varsa.
Kaç kişi çağrıldı?
Yaklaşık 10 bin kişi.
Bu çağrı bir inceleme midir?
Hayır, açıklama yapmanız için ön bilgi talebidir.
Eğer yanıt vermezsem ne olur?
Siz ve ortağı olduğunuz şirket vergi incelemesine alınabilirsiniz.
Sadece bireysel değil, şirketim de etkilenebilir mi?
Evet.
Ne tür belgeler isteniyor?
Gelir belgeleri, banka dekontları, tapu kayıtları, noter belgeleri, fatura vb.
Müfettişler bu karşılaştırmayı nasıl yapıyor?
Dijital sistemlerle banka ve tapu kayıtları analiz ediliyor.
Bu uygulama yeni mi?
Hayır, ancak 2025’te büyük bir veri setiyle ilk büyük dalga çağrı yapılıyor.
Yurt dışında benzer sistemler var mı?
Evet, özellikle Amerika ve Avrupa’da yaygın.
Sistemde beni nasıl takip ediyorlar?
Banka, tapu, noter, fatura gibi veriler eşleştiriliyor.
Gelir beyanı yapmayanlar da çağrılıyor mu?
Evet.
Hiç mükellef kaydım yok, yine de çağrıldım. Bu mümkün mü?
Evet. Sistem kayıt dışı hareketleri de yakalıyor.
Çağrıya uymak zorunlu mu?
Evet, aksi halde risk altına girersiniz.
Ne kadar sürem var?
Size gelen yazıda belirtilen sürede açıklama yapmanız gerektiği gün ve saat olarak belirtiliyor.
Açıklama nasıl yapılır?
Yazılı yanıt vererek, belgeleri ekleyerek.
Banka hareketleri neden bu kadar önemli?
Gerçek gelir durumunuzu gösteriyor.
Vergi müfettişi ile yüz yüze görüşmek gerekir mi?
Gelen yazılarda bu talep ediliyor.
Gelir belgesi olarak ne sunabilirim?
Maaş bordrosu, fatura, kira sözleşmesi gibi belgeler.
POS cihazı veya IBAN hareketleri kontrol ediliyor mu?
Evet.
Süreç sonunda ceza çıkar mı?
Uyumsuzluk açıklanamazsa evet. İnceleme sonucu dava açma hakkı vardır.
Kaynak: Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
