Geri Kazanım Katılım Payı (GEKAP) Beyannamesi, çevresel sorumluluk kapsamında bazı ürünlerin piyasaya sürülmesi veya ithalatı nedeniyle ödenmesi gereken bir yükümlülüktür. Ancak birçok mükellef, GEKAP beyanı konusunda hangi durumlarda beyanda bulunmaları gerektiğini ve boş beyannamenin zorunlu olup olmadığını merak ediyor.
Bu yazımızda, GEKAP beyanı zorunluluğu, boş beyan süreci ve hangi mükelleflerin beyanname vermesi gerektiği konularına değineceğiz.
1. GEKAP Beyannamesi Hangi Durumlarda Verilmelidir?
-2872 sayılı Çevre Kanunu’na ekli (1) sayılı listede yer alan ürünleri piyasaya süren veya ithal edenler, GEKAP Beyannamesi vermek zorundadır.
-Plastik poşet satışı yapan işletmeler, bu beyanı her halükârda vermekle yükümlüdür.
-Diğer ürünler için GEKAP beyanı, yalnızca piyasaya arz veya ithalat yapıldığında verilmelidir.
-GEKAP’a tabi bir işlem gerçekleştiğinde, Vergi Dairesi mükellefiyeti otomatik olarak açar.
2. Boş GEKAP Beyannamesi Verme Zorunluluğu Var mı?
-Eğer bir işletme, GEKAP kapsamında herhangi bir işlem yapmadıysa, beyanname vermek zorunda değildir.
–Ancak, daha önce GEKAP mükellefiyeti açılmışsa ve sonraki dönemlerde GEKAP’a tabi işlem gerçekleşmemişse, beyannamenin “Beyan edilecek geri kazanım katılım payı bulunmamaktadır” seçeneği işaretlenerek BOŞ olarak verilmesi gerekir.
-GEKAP kapsamında hiç mükellefiyet açılmamışsa, beyanname vermeye gerek yoktur.
3. Özetle GEKAP Beyanı Nasıl Yapılmalı?
-GEKAP kapsamına giren bir işlem varsa: Beyanname verilmelidir.
-GEKAP mükellefi olan ancak ilgili dönemde beyana tabi işlemi olmayanlar: Boş beyanname vermelidir.
-GEKAP mükellefi olmayan ve hiç beyan yükümlülüğü bulunmayanlar: Beyanname vermek zorunda değildir.
GEKAP beyanı ile ilgili süreçleri doğru yönetmek, çevresel yükümlülüklere uyum sağlamak ve idari yaptırımlardan kaçınmak adına oldukça önemlidir. Bu nedenle, işletmelerin beyan durumlarını dikkatle takip etmeleri ve mükellefiyet durumlarına göre hareket etmeleri önemlidir.
ÇEVRE KANUNU[1][2]
(1) SAYILI LİSTE
GERİ KAZANIM KATILIM PAYI TUTARI[47]
Ürün Cinsi |
Tutar |
Plastik poşet (Plastik alışveriş torbaları) |
15 kr./adet (86 kr./adet)[48]
|
Lastik (Binek araç) |
2 TL/adet (27 TL/adet)48
|
Lastik (Otobüs, kamyon, kamyonet, yükleyici ve kazıcı lastikleri ve diğerleri) |
4 TL/adet (57 TL/adet)48
|
Lastik (İş makinası lastikleri) |
10 TL/adet (140 TL/adet)48
|
Dolgu lastikler |
5 TL/adet (67 TL/adet)48
|
Akümülatör (Kurşun asitli olanlar) |
20 kr./kg (270 kr/kg)48
|
Akümülatör (Nikel kadmiyumlu olanlar) |
50 kr./ kg (670 kr/kg)48
|
Akümülatör (Diğerleri) |
5 kr./kg (67 kr/kg)48
|
Çinko karbon piller |
2 TL/kg (27 TL/kg)48
|
Alkali silindirik piller |
2 TL/kg (27 TL/kg)48
|
Alkali düğme piller |
3 TL/kg (43 TL/kg)48
|
Düğme piller çinko-hava ve gümüş oksitli |
10 TL/kg (140 TL/kg)48
|
Lityum düğme piller |
10 TL/kg (140 TL/kg)48
|
Lityum silindirik şarjlı ve primer pil çeşitleri (Araç bataryaları hariç) |
5 TL/kg (67 TL/kg)48
|
Otomotiv pilleri (Kurşun içerenler hariç) |
15 TL/kg (200 TL/kg)48
|
Lityum içeren araç bataryaları |
15 TL/kg (200 TL/kg)48
|
Diğer şarjlı piller |
5 TL/kg (67 TL/kg)48
|
Madeni yağ |
50 kr./kg (670 kr/kg)48
|
Bitkisel yağ |
10 kr./kg (140 kr/kg)48
|
Elektrikli ve elektronik eşya: Televizyon/Monitör |
20 kr./kg (270 kr/kg)48
|
Elektrikli ve elektronik eşya: Bilişim telekomünikasyon ekipmanları (Televizyon ve monitörler hariç) |
20 kr./kg (270 kr/kg)48
|
Elektrikli ve elektronik eşya: Aydınlatma ekipmanları |
10 kr./adet (140 kr/adet)48
|
Elektrikli ve elektronik eşya: Küçük ev aletleri ve diğerleri |
20 kr./kg (270 kr/kg)48
|
Elektrikli ve elektronik eşya: Beyaz eşyalar (Buzdolabı/Soğutucular/ İklimlendirme cihazları hariç) |
25 kr./kg (350 kr/kg)48
|
Elektrikli ve elektronik eşya: Buzdolabı/Soğutucular/İklimlendirme cihazları |
30 kr./kg (430 kr/kg)48
|
İlaç |
1 kr./kutu veya şişe
(14 kr./kutu veya şişe)48
|
Ürün Cinsi
|
Kg Başına Alınacak Tutar (kr.)
|
Adet Başına Alınacak Tutar (kr.)
|
PLASTİK AMBALAJ |
İçecek Ambalajları (Adet) |
|
|
0,33 litreye kadar |
|
1 (8,6)48
|
0,3301-0,75 litre arası |
|
2 (15,8)48
|
0,7501-1,5 litre arası |
|
3 (25)48
|
1,501 litre üzeri |
|
4 (34)48
|
Diğerleri (Poşet Hariç) (kg) |
40 (570)48
|
|
METAL AMBALAJ |
İçecek Ambalajları (Adet) |
|
3 (25)48
|
Diğerleri (kg) |
50 (670)48
|
|
KOMPOZİT AMBALAJ |
|
Kâğıt-Karton Ağırlıklı Kompozit İçecek Ambalajları (Adet) |
|
|
|
0,25 litreye kadar |
|
1 (8,6)48
|
|
0,2501-0,5 litre arası |
|
2 (15,8)48
|
|
0,501 litre üzeri |
|
4 (34)48
|
|
Diğerleri (kg) |
50 (670)48
|
|
|
KÂĞIT KARTON AMBALAJ (kg) |
20 (270)48
|
|
|
CAM AMBALAJ |
|
İçecek Ambalajları (Adet) |
|
|
|
0,25 litreye kadar |
|
1 (8,6)48
|
|
0,2501-0,5 litre arası |
|
2 (15,8)48
|
|
0,501-1 litre arası |
|
3 (25)48
|
|
1,01-5 litre arası |
|
5 (40)48
|
|
5,01 litre üzeri |
|
10 (86)48
|
|
Diğerleri (kg) |
20 (270)48
|
|
|
AHŞAP AMBALAJ |
|
AHŞAP AMBALAJ (Adet) |
|
10 (140)48
|
DİPNOTLAR
[47] 29/11/2018 tarihli ve 7153 sayılı Kanunun 8 inci maddesinde “bu Kanuna ekli (1) sayılı liste” ibaresinin yer alması nedeniyle buraya işlenmiştir.
[48] Bu tabloda Kanunla getirilmiş olan miktarlar aynen bırakılmış olup, 28/12/2024 tarihli ve 32766 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının 2872 Sayılı Çevre Kanunu Uyarınca Alınacak Geri Kazanım Katılım Payı Tutarlarına İlişkin Tebliğ (2025/1) ile 1/1/2025-31/12/2025 tarihleri arasında uygulanacak geri kazanım katılım payı tutarları metne parantez içinde siyah puntolarla işlenmiştir.