Serbest muhasebeci ve serbest muhasebeci mali müşavirler (SMMM), hem bağımsız olarak çalışabilir hem de bir şirkette bordrolu olarak görev alabilir. Ancak bağımlı çalışan muhasebeciler için en çok merak edilen konulardan biri, çalıştıkları şirket dışında başka gerçek veya tüzel kişilere ait beyannameleri imzalayıp imzalayamayacaklarıdır.
Bu yazıda, Vergi Usul Kanunu, 3568 sayılı Kanun ve ilgili tebliğler kapsamında bağımlı muhasebecilerin sorumluluklarını ve imza yetkilerini ele alacağız.
Bağımlı Çalışan Muhasebeciler İçin Beyanname İmza Yetkisi
Bağımlı çalışan serbest muhasebeci veya mali müşavirler için imza yetkisi 3568 sayılı Kanun ve Vergi Usul Kanunu (VUK) Mükerrer 227. madde kapsamında düzenlenmiştir.
3568 sayılı Kanunun Yasaklar başlıklı 45. maddesine göre, serbest muhasebeci ve serbest muhasebeci mali müşavirler:
Madde 45 –(…)18 serbest muhasebeci mali müşavirler bu unvanlarla, yeminli mali müşavirler ise bu unvan ve tasdik yetkisiyle; 2 nci maddede yazılı işlerin yürütülmesi amacıyla gerçek ve tüzelkişilere tabi ve onların işyerlerine bağlı olarak hizmet akdi ile
çalışamazlar, ticari faaliyette bulunamazlar, meslekle ve meslek onuru ile bağdaşmayan işlerle uğraşamazlar.
Yeminli mali müşavirler, eşi (boşanmış dahi olsa) usul ve füruundan biri ve 3 üncü dereceye kadar (bu derece dahil) kan ve sıhri hısımlarının veya bunların ortak oldukları firmaların işlerine bakamazlar, yukarıda sayılan yakınlıktaki akrabaları olan (…)18 serbest muhasebeci mali müşavirlerin baktığı işleri tasdik edemezler.
(Değişik üçüncü fıkra: 23/7/2010-6009/47 md.) Hayri ve ilmi kuruluşlar, 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki iktisadi devlet teşekkülleri, kamu iktisadi kuruluşları ve bunların müesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştirakleri, kamu idarelerinin doğrudan ya da dolaylı hissedarı olduğu kurumlar ile Tasarruf Mevduatı Sigorta
Fonunun yönetimindeki kurumların bu Kanun kapsamındaki faaliyetlerini yürütmemeleri şartıyla, bu kurum ve kuruluşların yönetim kurulu başkanlığı, üyeliği, denetçiliği görevleri ile bilirkişilik ve tasfiye memurluğu meslekle bağdaşmayan işler sayılmaz.
Birden çok meslek mensubu çalışmalarını; (…)18 serbest muhasebeci mali müşavirlik veya yeminli mali müşavirlik ortaklık bürosu veya şirket şeklinde birleştirebilirler. Bu bürolarda yapılan faaliyetler ticari faaliyet sayılmaz. Şirket şeklinde çalışılması halinde, yapılan işlerden doğacak cezai sorumluluk işi yapan meslek mensubuna aittir.
(Ek fıkra: 10/7/2008-5786/18 md.) Meslek mensupları, iş elde etmek için reklâm sayılabilecek faaliyetlerde bulunamazlar. Tabela veya basılı kağıtlarında ruhsatname ile belirlenen mesleki unvanları dışında başka sıfat kullanamazlar.
(Ek fıkra: 30/4/2013-6460/9 md.) 23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununa göre anagayrimenkulün mesken olarak gösterilen bağımsız bölümlerinde kat maliklerinin izni ve benzeri şartlar aranmaksızın serbest muhasebeci mali müşavirlik veya yeminli mali müşavirlik faaliyetlerinde bulunulabilir. Bu konuda, yönetim planındaki aksine hükümler uygulanmaz.
4 Sıra No’lu Vergi Beyannamelerinin İmzalanması Hakkında Genel Tebliğ kapsamında ise:
- Bağımlı çalışan mali müşavirler yalnızca kendi bordrolu olarak çalıştıkları şirketin beyannamelerini imzalayabilirler.
- Aynı gruba ait diğer şirketlerin beyannamelerini imzalayamazlar.
Örneğin, bir holding bünyesinde çalışan bir mali müşavir, yalnızca bordrolu olduğu şirketin beyannamelerini imzalayabilir, ancak holdinge bağlı diğer şirketlerin beyannamelerini imzalayamaz.
Mali Müşavirin Bağımlı Statüsü ve Yetki Kısıtlamaları
Bağımlı çalışan serbest muhasebeci ve mali müşavirlerin çalışma alanlarını ve sorumluluklarını belirleyen önemli düzenlemeler şunlardır:
- Vergi Usul Kanunu Mükerrer 227. madde: Vergi beyannamelerinin yalnızca yetkilendirilmiş meslek mensupları tarafından imzalanması gerektiğini belirtir.
- 3568 sayılı Kanunun 2. maddesi: Meslek mensuplarının, işverenlerine bağlı olarak değil, bağımsız çalışması gerektiğini vurgular.
- 5090 sayılı Genel Yazı: Bağımlı çalışan meslek mensuplarının, yalnızca kendi işverenlerine ait beyannameleri imzalayabileceğini ifade eder.
Bu düzenlemeler, bağımlı çalışan mali müşavirlerin sadece çalıştıkları şirketin vergi yükümlülüklerinden sorumlu olmalarını sağlar ve birden fazla şirket için yetki kullanmalarını engeller.
Bağımlı Çalışan SMMM’ler İçin Önemli Noktalar
- Bağımlı çalışan mali müşavirler, yalnızca bordrolu olarak çalıştıkları şirketin beyannamelerini imzalayabilir.
- Aynı gruba bağlı diğer şirketlerin beyannameleri imzalanamaz.
- Bağımsız çalışan serbest muhasebeci mali müşavirler, kendi müşterileri için beyannameleri imzalayabilir.
- Meslek mensuplarının, imza yetkisi ile ilgili kurallara uygun hareket etmesi önemlidir. Aksi durumda mesleki yaptırımlar ile karşılaşılabilir.
Sonuç
Bağımlı çalışan serbest muhasebeci ve mali müşavirler, yalnızca bordrolu oldukları işverenin vergi beyannamelerini imzalayabilirler. Aynı gruba ait diğer şirketler için beyanname imzalamaları yasal olarak mümkün değildir.
Eğer bir muhasebeci birden fazla şirket için imza yetkisi kullanmak istiyorsa, bağımsız çalışmalı ve serbest muhasebeci mali müşavirlik faaliyeti yürütmelidir.
ÖRNEK ÖZELGE
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
TARİH : 20.06.2001
SAYI : B.07.0.GEL.0.32/3223-2446/33731
KONU : Bir şirkette bağımlı statüde çalışan SM, SMMM’lerin başka gerçek yada tüzel kişilere ait beyannameleri imzalayıp imzalamayacakları hk.
……………….
İLGİ : 18/08/2000 gün ve 32/3223-2314/38883 sayılı yazımız.
……………’dan alınan 23/5/2001 tarihli dilekçenin bir örneği yazımız ekinde gönderilmektedir. Adı geçen, dilekçede bir özel şirketler grubunda muhasebeci olarak çalıştığını ve çalıştığı şirketin birden fazla şirketinin mevcut olduğunu belirterek, serbest muhasebeci unvanı ile sadece bordrolu çalıştığı şirketin mi yoksa diğer şirketlerin de beyannamelerini imzalayıp imzalayamayacağını sormaktadır.
Bilindiği üzere, 213 sayılı VUK’na 4008 sayılı Kanunun 6 ncı maddesiyle eklenen mükerrer 227 nci madde ile Maliye Bakanlığı, vergi beyannamelerinin 3568 sayılı kanuna göre yetki almış serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirler tarafından da imzalanması mecburiyetini getirmeye, bu mecburiyeti beyanname çeşitleri, mükellef gurupları ve faaliyet konuları itibariyle ayrı ayrı uygulatmaya ve buna ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili kılınmış ve bu yetkiye dayanılarak çıkarılan, 4 Sıra No.lu Vergi Beyannamelerinin Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirlerce İmzalanması Hakkında Genel Tebliğ’de gerekli açıklamalar yapılmıştır.
Sözkonusu Genel Tebliğ’in IV üncü bölümünde, mükelleflerin beyannamelerinin, kendilerine 3568 sayılı Kanunun 2/A-a maddesinde belirtilen hizmetleri bir bütün olarak fiilen veren meslek mensupları tarafından imzalanabileceği belirtilmiştir.
3568 sayılı Kanunun 45 inci maddesinde, serbest muhasebecilerin, serbest muhasebeci mali müşavirlerin bu ünvanlarla, yeminli mali müşavirlerin ise bu unvan ve tasdik yetkisiyle; 2 nci maddede yazılı işlerin yürütülmesi amacıyla gerçek ve tüzel kişilere tabi ve onların işyerlerine bağlı olarak hizmet akti ile çalışmayacakları hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, 16/2/1998 tarih ve 5090 sayılı genel yazımızın 5 inci maddesinde, 3568 sayılı Kanuna göre serbest muhasebecilik veya serbest muhasebeci mali müşavirlik ruhsatı alan ancak bağımlı olarak çalışanların, mükelleflerin beyannamelerini imzalayabilecekleri belirtilmiştir.
Bu hükümlere göre, bağımlı statüde çalışan serbest muhasebeci veya serbest muhasebeci mali müşavirlerin ancak bir gerçek yada tüzel kişiye ait beyannameleri imzalamaları mümkün bulunmaktadır. Bu nedenle sadece bordrolu olarak çalışılan şirketin beyannameleri imzalanabilecektir. Aynı gruba ait diğer şirketlerin beyannamelerinin imzalanması mümkün değildir.
Bilgi edinilmesini ve meslek mensuplarının ilgi yazımızda belirtilen prosedüre uymaları konusunda gereğini rica ederim
…
VUK
Vergi Beyannamelerinin İmzalanması ve Yeminli Malî Müşavir Tasdik Raporları
Mükerrer Madde 227
|
(Ek : 24/06/1994-4008/6 md.) Maliye Bakanlığı 1.Vergi beyannamelerinin 3568 sayılı Kanuna göre yetki almış serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavirler tarafından da imzalanması mecburiyetini getirmeye, bu mecburiyeti beyanname çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet konuları itibariyle ayrı ayrı uygulatmaya, 2. Vergi kanunlarında yer alan muafiyet, istisna, yeniden değerleme, zarar mahsubu ve benzeri hükümlerden yararlanılmasını Maliye Bakanlığınca belirlenen şartlara uygun olarak yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibraz edilmesi şartına bağlamaya, 3. (Ek: 23/7/2010-6009/10 md.) Vergi kanunları kapsamındaki yeminli mali müşavirlik tasdik işlemlerini elektronik ortamda gerçekleştirmeye ve tasdike konu işlemleri mükellef grupları, faaliyet ve tasdik konuları itibarıyla ayrı ayrı belirlemeye ve uygulatmaya, Bu uygulamalara ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Yukarıdaki fıkra hükümlerine göre beyannameyi imzalayan veya tasdik raporunu düzenleyen meslek mensupları, imzaladıkları beyannamelerde veya düzenledikleri tasdik raporlarında yer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygun olmamasından dolayı ortaya çıkan vergi ziyaına bağlı olarak salınacak vergi, ceza, gecikme faizlerinden mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulurlar. 2 numaralı bent hükmüne göre yararlanılması yeminli mali müşavirlerce düzenlenmiş tasdik raporu ibrazı şartına bağlanan konularda, (7338 sayılı kanunun 22 nci maddesiyle değişen ibare; Yürürlük:26.10.2021)tasdik raporunun zamanında ibrazı şarttır.(*) (7338 sayılı kanunun 22 nci maddesiyle eklenen cümle; Yürürlük:26.10.2021)Şu kadar ki, tasdik raporunun zamanında ibraz edilmemesi halinde, mükellefe tebliğ edilmek şartı ile 60 günlük bir mühlet verilir. (7338 sayılı kanunun 22 nci maddesiyle eklenen cümle; Yürürlük:26.10.2021)Tasdik raporunun bu süre içinde de ibraz edilmemesi halinde mükellefler tasdike konu haktan yararlanamazlar. Ancak, Maliye Bakanlığı tasdik raporlarının ibraz süresini iki aya kadar uzatmaya yetkilidir. (Ek: 25/5/1995 – 4108/5 md.) 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine tabi olan Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile bunlara ait müesseseler hakkında bu madde hükümleri uygulanmaz. (*)Değişmeden önceki şekli: tasdik raporunu zamanında ibraz etmeyen mükellefler tasdike konu hakdan yararlanamazlar. |
Kaynak: İSMMMO
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
