Antika, ikinci el eşya ve sanat eseri ticaretiyle uğraşan firmalar için gider pusulası düzenleme ve gelir vergisi tevkifatı konusu, zaman zaman kafa karıştırıcı olabilir. Özellikle vergiden muaf esnaftan veya vergi mükellefi olmayan şahıslardan yapılan alımlarda stopaj uygulanıp uygulanmayacağı sorusu sıkça gündeme gelir.
Bu yazıda, Gelir Vergisi Kanunu’nun ilgili hükümlerine göre tevkifat yükümlülüğünü netleştiriyoruz.
1. Vergiden Muaf Esnaftan Antika Alımı: %5 Tevkifat Şart
Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesine göre, esnaf muaflığı kapsamında olan kişilere yapılan mal satışları için gider pusulası düzenlenmesi gerekir. Eğer bu kişilerden antika veya ikinci el eşya alımı yapıyorsanız:
- Gider pusulası düzenlenmeli
- %5 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılmalıdır
Bu uygulama, 94. maddenin 13/c bendi kapsamındadır.
2. Vergi Mükellefi Olmayan Şahıslardan Alım: Tevkifat Yok
Antika alımı, bazen vergi mükellefiyeti bulunmayan sıradan kişilerden de yapılabilir. Bu gibi durumlarda, alım tutarı ne olursa olsun:
- Gider pusulası düzenlenir
- Gelir vergisi stopajı yapılmaz
Çünkü 94. maddede, mükellef olmayan kişiler için tevkifat yükümlülüğü getirilmemiştir.
3. Uygulamada Nelere Dikkat Edilmeli?
- Alım yapılan kişinin esnaf muaflığı kapsamında olup olmadığı mutlaka sorgulanmalı.
- Vergi mükellefi olmayan kişilerle yapılan işlemler de belgelendirme kurallarına uygun olmalı.
- Gider pusulalarında yer alması gereken bilgiler eksiksiz düzenlenmeli.
10 Soru – 10 Cevap
1. Esnaf muafiyetinden yararlanan kişiden antika alınırsa stopaj gerekir mi?
Evet, %5 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılmalıdır.
2. Gider pusulası hangi durumlarda düzenlenir?
Vergi mükellefi olmayan ya da esnaf muafiyetinden yararlanan kişilerden yapılan alımlarda.
3. Vergi mükellefi olmayan kişiden alımda stopaj yapılır mı?
Hayır, tevkifat yapılmaz. Yalnızca gider pusulası düzenlenir.
4. Gider pusulası yerine fatura düzenlenebilir mi?
Hayır, bu kişiler vergi mükellefi olmadıkları için fatura düzenleyemez.
5. %5 tevkifat hangi alımlar için geçerli?
Esnaf muafiyetine sahip kişiden alınan mal alımları için geçerlidir.
6. Antika alımında alıcı şirket ne yapmalı?
Duruma göre gider pusulası düzenleyip stopaj uygulamalı ya da sadece belgelendirme yapmalıdır.
7. Gider pusulasında hangi bilgiler yer almalı?
Malın cinsi, tutarı, satıcının ve alıcının adı-soyadı, adresi, vergi bilgileri, tarih.
8. Stopaj beyanı nasıl yapılır?
Muhtasar beyanname ile ilgili ayda beyan edilip vergi dairesine ödenir.
9. Vergiden muaf esnaf kimdir?
Belirli küçük ölçekli işleri kendi evinde veya işyeri açmadan yapan ve GVK 9. maddeye göre vergiden muaf tutulan kişilerdir.
10. Tevkifat yapılmazsa ne olur?
Vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi doğabilir. Uygulama hataları kontrol edilmelidir.
ÖRNEK ÖZELGE
T.C.
GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI
İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI
Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü
Sayı : 62030549-120[94-2017/1088]-79501 24.01.2018
Konu :Vergiden muaf esnaftan ve vergi mükellefi olmayan kişilerden antika alınmasında tevkifat
İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve ekinde… Vergi Dairesi Müdürlüğünün …. vergi kimlik numaralı mükellefi olduğunuz ve müzayede antika alım-satım işi ile iştigal ettiğiniz belirtilerek, vergiden muaf esnaftan ve vergi mükellefi olmayan kişilerden alımını yaptığınız antikalar için düzenlediğiniz gider pusulalarında gelir vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 9’uncu maddesinde vergiden muaf esnafa ilişkin düzenlemelere yer verilmiş olup, kimlerin esnaf muaflığından faydalanacakları bentler halinde sayılmış bulunmaktadır. Anılan maddenin son fıkrasında da “Bu muaflığın Gelir Vergisi Kanununun 94’üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle kesilen vergiye şümulü yoktur.” hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanun’un 94’üncü maddesinin birinci fıkrasında; “Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.” hükmü yer almış olup, aynı fıkranın 13’üncü bendinde ise; esnaf muaflığından yararlananlara mal ve hizmet alımları karşılığında yapılan ödemelerden (2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca)
a) 9’uncu maddenin birinci fıkrasının (6) numaralı bendinde yer alan emtia bedelleri veya bu emtianın imalinde ödenen hizmet bedelleri üzerinden % 2,
b) Hurda mal alımları için % 2,
c) Diğer mal alımları için % 5,
d) Diğer hizmet alımları (a, b ve c alt bentleri hariç olmak üzere mal ve hizmet bedelinin ayrılamaması hali de bu kapsamdadır) için % 10,
oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, esnaf muaflığından yararlananlara bu alımlar karşılığında yapılan ödemelerden, aynı Kanunun 94’üncü maddesinin 13/c bendi uyarınca %5 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.
Öte yandan, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94’üncü maddesinde, esnaf muaflığından yararlanmayan ve vergi mükellefiyeti bulunmayan şahıslardan yapılan alımlar için tevkifat yapılacağına dair hüküm bulunmadığından, vergi mükellefi olmayan kişilerden antika ve benzeri eşyaların satın alınması dolayısıyla ödenecek tutar üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmasına gerek bulunmamaktadır.
..
ÖNERİLEN DİĞER İÇERİK
Hurda, antika ve ikinci el eski ürünlerin vergi mükellefi olmayan kişilerden…
Gider pusulası yerine geçer mi?
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
