ÖZET
Bu yazımızda, analık hali, geçici iş göremezlik ödeneği ve emzirme ödeneği konularında 4/a ve 4/b sigortalılar için geçerli şartlar, başvuru süreçleri ve ödemelerin nasıl alındığı gibi tüm detayları sade bir dille açıklıyoruz.
Analık Sigortası Nedir ve Kimleri Kapsar?
Analık hali, sigortalı kadının veya sigortalı olmayan eşinin doğumu ile ilgili süreçte, doğum öncesi ve sonrası belirli bir dönemi kapsayan özel bir sağlık ve sosyal güvenlik durumudur. Bu durum, gebeliğin başladığı tarihten itibaren:
Doğum sonrası ilk 8 hafta ve sonrası 8 hafta
Çoğul gebelikte ise doğum öncesi 10 hafta
boyunca geçerli olan rahatsızlık ve çalışamama hallerini ifade eder.
Analık sigortası kapsamında bulunan kişiler şunlardır:
4/a ve 4/b kapsamında çalışanlar,
Cezaevlerinde çalışan hükümlü ve tutuklular,
Yurt dışında sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde çalışan Türk işçileri,
Ayda 10 gün ve daha fazla ev hizmetlerinde çalışan kişiler.
Geçici İş Göremezlik Ödeneği Nedir?
Bu ödenek, doğum yapan sigortalı kadının ya da analık hali nedeniyle çalışamayan sigortalıların raporlu oldukları süre boyunca SGK tarafından yaptığı parasal yardımdır. Bu yardım, doğum öncesi ve sonrası 8 haftalık, çoğul gebelikte ise doğum öncesi 10 haftalık süreyi kapsar.
Erken doğum veya doğuma 3 hafta kalıncaya kadar çalışmaya devam edilmesi gibi durumlarda, kullanılmayan süre doğum sonrası izne eklenir ve ödeneğe dahil edilir.
Kimler Yararlanamaz?
Şirket ortağı kadın sigortalılar, analık sigortası kapsamında geçici iş göremezlik ödeneğinden yararlanamaz.
Ödeme Ne Kadardır?
-Yatarak tedavilerde: Günlük kazancın %50’si,
-Ayaktan tedavilerde: Günlük kazancın üçte ikisi (%66,6’sı) ödenir.
Ödenek Alabilmek İçin Gerekli Şartlar Nelerdir?
Sigortalılığın devam ediyor olması,
Doğumdan önceki bir yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli prim bildirilmiş olması,
İstirahat süresinde fiilen çalışılmamış olması,
Doğumun gerçekleşmiş olması.
4/b sigortalılar için bu ödenek, tüm prim borçlarının ödenmiş olması şartıyla yapılır.
Emzirme Ödeneği Nedir ve Kimlere Verilir?
Emzirme ödeneği, doğum yapan kadın sigortalıya veya sigortalı erkeğin sigortalı olmayan eşine ödenen bir sosyal güvenlik yardım parasıdır.
4/a (hizmet akdi ile çalışanlar) ve 4/b (kendi adına çalışanlar) bu ödenekten yararlanabilir.
Kamu görevlileri, kendi kurumlarından ödeme aldıkları için bu haktan faydalanamaz.
Emzirme Ödeneği Şartları Nelerdir?
Doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli prim bildirilmiş olması,
4/b’li sigortalılar için ayrıca her türlü prim borcunun ödenmiş olması,
Doğumun canlı gerçekleşmiş olması gerekir.
Sigortalılık sona erdikten sonra 300 gün içinde doğum gerçekleşirse, son 15 ay içinde en az 120 gün prim varsa bu haktan yararlanılabilir.
Nasıl Başvurulur?
Emzirme ödeneği için SGK’ya talep dilekçesi verilmesine gerek yoktur. Ödeme, sistemde doğum raporunun görülmesiyle birlikte otomatik olarak yapılır.
Geçici İş Göremezlik Ödeneği Nereden Alınır?
Ödemeler, SGK’nın anlaşmalı bankaları aracılığıyla yapılır. Cep telefonuna SMS gelmesi için, e-Devlet’te SGK cep telefonu beyan hizmetinden numaranın kayıtlı olması gerekir.
Ödemeyi Nasıl Sorgularım?
4/a ve 4/b sigortalılar, geçici iş göremezlik ödeneği durumunu ve miktarını e-Devlet sistemi üzerinden sorgulayabilir.
Başvuru Süreci Nasıl İşler?
4/b sigortalılar, çalışmadıklarını e-Devlet’ten beyan eder.
4/a sigortalılar için işveren, çalışılmadığı bilgisini SGK’ya elektronik ortamda bildirir.
Bildirim yapılmasa bile, rapor süresince 30 gün prim bildirimi yoksa SGK gerekli işlemi yaparak ödeneği hesaba aktarır.
Anahtar Kelimeler:
Soru-Cevap Özeti
1. Analık hali nedir?
Doğum öncesi ve sonrası belli sürelerdeki sağlık durumunu kapsar.
2. Kimler analık sigortası kapsamındadır?
4/a ve 4/b sigortalılar, ev hizmetlileri, yurt dışındaki işçiler.
3. Geçici iş göremezlik ödeneği kimlere verilir?
Doğum yapan sigortalı kadınlara verilir.
4. Şirket ortağı kadınlar ödenek alabilir mi?
Hayır, bu kapsam dışında kalırlar.
5. Ödenek miktarı neye göre belirlenir?
Günlük kazanca göre yüzde 50 ya da 66,6 oranında.
6. Ödenek alabilmek için kaç gün prim gerekir?
Doğumdan önceki bir yılda en az 90 gün.
7. Emzirme ödeneği kimlere verilir?
Sigortalı kadına ya da sigortalı erkeğin eşine.
8. Emzirme ödeneği için kaç gün prim gerekir?
Son 1 yılda en az 120 gün prim ödenmiş olmalı.
9. Ödemeler nereden alınır?
Anlaşmalı banka şubelerinden.
10. Başvuru için ne yapılmalı?
Emzirme ödeneği için başvuru gerekmez, sistem otomatik işler.
DETAY AÇIKLAMALAR
Analık Hali Nedir?
4/a ve 4/b sigortalılık statüsüne tabi sigortalı kadının veya sigortalı erkeğin sigortalı olmayan eşinin, kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadının ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşinin gebeliğinin başladığı tarihten itibaren;
- doğumdan sonraki ilk sekiz haftalık,
- çoğul gebelik halinde ise ilk on haftalık
süreye kadar olan gebelik ve analık haliyle ilgili rahatsızlık ve engellilik halleri analık hali kabul edilir.
Analık Sigortasının Kapsamında Bulunanlar Kimlerdir?
- 4/a sigortalılık statüsüne tabi sigortalılar,
- 4/b sigortalılık statüsüne tabi sigortalılar,
- Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevlerinde çalışan hükümlü ve tutuklular,
- Sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri,
- Ev hizmetlerinde çalışanlardan ay içinde çalışma saati süresine göre hesaplanan çalışma gün sayısı 10 gün ve daha fazla olanlar
analık sigortasının kapsamında bulunmaktadır.
Analık Sigortasından Sağlanan Haklar Nelerdir?
Analık sigortasından sigortalıya,
- Geçici iş göremezlik ödeneği,
- Emzirme ödeneği
ödenir.
Geçici İş Göremezlik Ödeneği Nedir?
Geçici iş göremezlik; sigortalının iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık hallerinde Kurumca yetkilendirilen hekim veya sağlık kurulu raporlarında belirtilen istirahat süresince geçici olarak çalışamama halidir.
Geçici iş göremezlik ödeneği; sosyal sigortacılık bakımından, iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık sigorta kollarından istirahatli bulunan sigortalıya istirahatli kaldığı günler için Kurumca ödenen parasal yardımdır.
Geçici iş Göremezlik Ödemeleri Ne Kadardır?
- 4/a sigortalılık statüsüne tabi çalışan,
- Köy ve mahalle muhtarları olan,
- Ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usûlde gelir vergisi mükellefi olan,
- Gelir vergisinden muaf olup, esnaf ve sanatkâr siciline kayıtlı olan,
- Tarımsal faaliyette bulunan,
sigortalı kadının analığı halinde, doğumdan önceki ve sonraki sekizer haftalık sürede, çoğul gebelik halinde ise doğumdan önceki sekiz haftalık süreye iki haftalık süre ilâve edilerek çalışmadığı her gün için,
erken doğum yapması halinde ise, doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılamayacak süreler ile isteği ve hekimin onayıyla doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışması halinde, doğum sonrası istirahat süresine eklenen süreler için,
geçici iş göremezlik ödeneği verilir.
Şirket ortağı kapsamında tescil edilen kadın sigortalılara analık sigortasından geçici iş göremezlik ödeneği ödenmez.
Sigortalı kadının analığı halinde verilecek geçici iş göremezlik ödeneği, yatarak tedavilerde günlük kazancının yarısı, ayaktan tedavilerde ise üçte ikisidir.
Geçici İş Göremezlik Ödeneğinden Faydalanmak İçin Şartlar Nelerdir?
Geçici iş göremezlik ödeneğinin ödenebilmesi için;
- İstirahatın başladığı tarihte sigortalılık niteliğinin sona ermemesi,
- Doğumdan önceki 1 yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş ya da ödenmiş olması,
- Bu süre içinde işyerinde çalışmamış olması,
- Doğum olayının gerçekleşmiş olması,
gerekmektedir.
4/b sigortalılık statüsüne tabi sigortalılara analık halinde geçici iş göremezlik ödeneği, ödeme tarihinde genel sağlık sigortası dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması şartıyla ödenir.
Sigortalılık Niteliği Ne Zaman Sona Erer?
Analık halinde sigortalılık niteliği;
Sigortalının Kanuni ücretsiz izinli olması, greve iştirak etmesi veya işverenin lokavt yapması hallerinde, bu hallerin sona ermesini,
Diğer hallerde ise hizmet akdinin sona erdiği tarihi veya terk tarihini,
takip eden onuncu günden başlanarak yitirilmiş sayılır.
Sigortalılık niteliğinin sona erdiği tarihten sonra analık hali nedeniyle alınan istirahat raporlarına, geçici iş göremezlik ödeneği ödenmez.
Geçici iş Göremezlik Ödemeleri Nereden Yapılmaktadır?
Geçici iş göremezlik ödenekleri anlaşmalı banka şubeleri aracılığı ile yapılmaktadır.
Sigortalılara ait geçici iş göremezlik ödenekleri banka hesaplarına gönderildiğinde, kişilere cep telefonları üzerinden SMS mesajı yollanmaktadır. Söz konusu SMS mesajının alınabilmesi için sigortalıların, e-Devlet SGK Cep Telefonu Bilgisi Beyan hizmetini kullanarak cep telefonlarını kaydedebilirler. Eğer kayıtlı cep telefonları varsa numaralarını güncelleyebilir veya silebilirler.
Geçici İş Göremezlik Ödeneğimin Bankaya Aktarılıp Aktarılmadığını Nasıl Öğrenebilirim?
4/a ve 4/b sigortalılık statüsüne sahip sigortalılar “İş Göremezlik Ödeme” durumlarını ve ödenen miktarı, https://www.turkiye.gov.tr/4ab-isgoremezlik-odemesi-gorme linkine tıklayarak sorgulayabilirler.
Geçici iş Göremezlik Ödeneğinden Faydalanmak İçin Nasıl Müracaat Edilir?
4/a ve 4/b sigortalılık statüsüne tabi sigortalıların geçici iş görmezlik ödeneğine ilişkin işlemleri e-ödenek programı ile elektronik ortamda yapılmaktadır. . 4/b sigortalılık statüsüne tabi sigortalıların istirahat süresince çalışmadıklarını e-Devlet https://www.turkiye.gov.tr/sosyal-guvenlik-is-goremezlik-raporu-calismazlik-beyan-islemleri üzerinden beyan etmeleri gereklidir.
4/a sigortalılarının istirahatli olduğu dönemde işyerinde çalışıp çalışmadığının işverenlerince Kuruma elektronik ortamda bildirilmesi gerekmektedir. Ancak 4/a sigortalılarının geçici iş göremezlik ödeneklerini alabilmeleri için işyerinde çalışmadıklarına dair işverenlerince bildirimde bulunulması şartı aranmaz. İlgili raporun çalışılmadığına dair bildiriminin yapılacağı son tarih geçmesine rağmen bildirimin yapılmaması durumunda ve kişi adına söz konusu ayda 30 gün prim bildirilmemişse gerekli işlemler yapılarak sigortalının hak ettiği geçici iş göremezlik ödeneği ödenerek, anlaşmalı bankanın herhangi bir şubesinden çekilebilecek şekilde hesaba aktarılır.
(Çalışılmadığına dair bildirim ekranına ulaşmak için tıklayınız.
http://uyg.sgk.gov.tr/vizite/welcome.do )
Emzirme Ödeneği Kimlere Verilir?
Emzirme ödeneği, doğum yapması halinde sigortalı kadına veya sigortalı olmayan karısının doğum yapması halinde sigortalı erkeğe verilir. Ayrıca hizmet akdine tabi ya da kendi adına ve hesabına yaptıkları çalışmalarından dolayı gelir veya aylık alan kadına ya da gelir veya aylık alan erkeğin sigortalı olmayan eşine emzirme ödeneği ödenir.
Emzirme ödeneği hizmet akdine tabi çalışan (4/a’lı) sigortalılar ile kendi adına ve hesabına (4/b’li) çalışan sigortalının yararlanabildiği bir ödeme türü olup, kamu görevlisi olan sigortalılara 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu gereğince kendi kurumlarınca ödeme yapılmakta olup bu kişilere emzirme ödeneği ödenmez.
Emzirme Ödeneğinin Şartları Nelerdir?
Sigortalı kadına veya sigortalı olmayan eşinin doğum yapması halinde sigortalı erkeğe emzirme ödeneği verilebilmesi için;
- Hizmet akdine tabi (4/a lı) çalışan sigortalılar için, doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi bildirilmiş olması,
- Kendi adına ve hesabına (4/b li) çalışan sigortalılar için, doğumdan önceki bir yıl içinde en az 120 gün kısa vadeli sigorta kolları primi yatırılmış ve genel sağlık sigortası primi dahil prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması,
- Doğumun canlı gerçekleşmiş olması
şarttır.
Emzirme ödeneğine hak kazanan sigortalılardan sigortalılığı sona erenlerin, bu tarihten başlamak üzere 300 gün içinde çocukları doğarsa, sigortalı kadın veya eşi analık sigortasından yararlanacak erkek, doğum tarihinden önceki 15 ay içinde en az 120 gün prim ödenmiş olması şartıyla emzirme ödeneğinden yararlandırılır.
Emzirme ödeneğinin talep edilmesinde hak düşürücü süre, hakkın doğduğu tarihten itibaren beş yıldır.
Emzirme Ödeneği Almak İçin Nereye Başvurulur? Başvuru İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Emzirme ödeneğine hak kazanan sigortalıların ödeneklerini almaları için Kuruma talep dilekçesi verme şartı kaldırılmıştır. Emzirme ödeneği, sistemde görülen emzirme ödeneği raporuna istinaden otomatik olarak ödenmektedir.
…
ÖNERİLEN VİDEO İÇERİK
Kaynak: SGK.GOV.TR – https://www.sgk.gov.tr/Content/Post/709f7f1b-d7e7-4509-8eac-745fec3a25bf/Analik-Hali-2025-02-27-11-34-31
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
