Alınacak ihbar tazminatından ödenen 1/3’lük kısmının mı yoksa toplam ikramiyenin mi beyan edileceği ile Veraset İntikal vergisi istisnanın nasıl uygulanacağı hakkında

İlgide kayıtlı özelge talep formu ve ekinde; alacağınız ihbar ikramiyesinin 1/3’lük kısmının tarafınıza ödeneceği belirtilerek, bu ödemeye ilişkin olarak verilecek veraset ve intikal vergisi beyannamesinde ihbar ikramiyesinin tamamının mı, 1/3’lük kısmının mı beyan edileceği ile istisna tutarının nasıl uygulanacağı hususundaki Başkanlığımız görüşünün bildirilmesi istenilmektedir.

Gelir Vergisi Yönünden:

105 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin “III-Muhbir ve müsadirlere verilen ikramiyelerin Gelir Vergisi hükümleri karşısındaki durumu başlıklı bölümünün 3 ve 4 üncü pragraflarında ” … Öte yandan, vazifesinin mahiyeti icabı olmaksızın sair bir şekilde bilgisi dahiline giren bir vergi kaçakçılığı olayını ihbar eden bir devlet memuruna veya memur olmayan herhangi bir şahsa ihbarlarının tahakkuk etmesi sebebiyle, 1905 sayılı Kanuna istinaden ödenen ikramiyelerin bu ikramiyelerin Gelir Vergisi Kanununun 2 nci maddesinde sayılan gelir unsurlarından hiç birine girmemesi sebebiyle – Gelir Vergisi konusuna ithaline mahal ve imkân bulunmamaktadır.

Söz konusu ikramiyelerin, Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu hükümleri dairesinde Veraset ve İntikal Vergisine tabi tutulması gerekir.” hükmü yer almaktadır.

Buna göre, 1905 sayılı Kanuna göre ödenen muhbir ikramiyeleri Gelir Vergisi Kanununda sayılan gelir unsurları kapsamında değerlendirilmemektedir.

Veraset ve İntikal Vergisi Yönünden:

7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, Türkiye Cumhuriyeti uyruğunda bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye’de bulunan malların veraset yoluyla veya herhangi bir suretle olursa olsun ivazsız bir tarzda bir şahıstan diğer şahsa intikalinin veraset ve intikal vergisine tabi olduğu; 2 nci maddesinin (d) fıkrasında da “ivazsız intikal” tabirinin, hibe yoluyla veya herhangi bir tarzda olan ivazsız iktisapları ifade ettiği; 4 üncü maddesinin (d) bendinde ise ivazsız suretle vaki intikallerin (2012 yılı için) 3.010. TL’sinin vergiden istisna edileceği; 5 inci maddesinde verginin mükellefinin veraset yoluyla veya ivazsız bir surette mal  iktisap eden şahsın olacağı; 7 nci maddesinde de veraset yoluyla veya sair suretle ivazsız mal iktisap edenlerin iktisap ettikleri malları bir beyanname ile bildirmeye mecbur oldukları hükümlerine yer verilmiştir.

Aynı Kanunun 9 uncu maddesinin 2 nci fıkrasında da, diğer suretle meydana gelen intikallerde malların hukuken iktisap edildiği tarihi takip eden bir ay içinde veraset ve intikal vergisi beyannamesinin verileceği, 11 nci maddesinde de değerleme gününün, miras yoluyla meydana gelen intikallerde mirasın açıldığı, diğer suretle meydana gelen intikallerde malların hukuken iktisap edildiği gün olduğu hüküm altına alınmıştır.

1 Seri No’lu Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde de “Malların hukuken iktisabı; gayrimenkullerin tapu siciline kaydedilmesiyle, menkul malların da teslimi ile vaki olacağı ve bu tarihi takip eden günden başlayarak bir ay içinde beyannamenin verileceği açıklanmıştır.

Öte yandan, Türk Medeni Kanununun 763 üncü maddesinde de “Taşınır mülkiyetinin nakli için zilyetliğin devri gerekir.

Bir taşınırın zilyetliğini iyiniyetle ve malik olmak üzere devralan kimse, devredenin mülkiyeti devir yetkisi olmasa bile, zilyetlik hükümlerine göre kazanmanın korunduğu hâllerde o şeyin maliki olur.” hükmü yer almaktadır.

Ayrıca, 1905 sayılı Menkul ve Gayrimenkul Emval ile Bunların İntifa Haklarının ve Daimi Vergilerin Mektumlarını Haber Verenlere Verilecek İkramiyelere Dair Kanununun 6 nci  maddesinde,  ihbar ikramiyesinin üçte birinin verginin kesin olarak tahakkukunda, üçte ikisinin ise verginin tahsilinden hemen sonra ödeneceği açıklanmıştır.

Bu hükümlere göre, malların veraset yoluyla veya her ne suretle olursa olsun ivazsız bir şekilde bir şahıstan diğer şahsa intikali veraset ve intikal vergisine tabi olup, yukarıda belirtilen şekilde mal iktisap eden şahıslar tarafından bu mallara ilişkin beyannamelerin iktisap tarihinden itibaren bir ay içerisinde ilgili vergi dairesine verilmesi, vergi dairesince de iktisap edilen değer üzerinden (2012 yılı için) 3.010 liralık istisna düşüldükten sonra kalan kısım üzerinden verginin hesaplanması gerekir. Ayrıca söz konusu maktu istisna haddi her iktisap için ayrı ayrı uygulanacaktır.

Özelge talep formunda, sözü edilen konu ile ilgili olarak Şirinyer Vergi Dairesi Müdürlüğünün 06.02.2012 tarih ve 4034 sayılı yazısında, Vergi Denetmeni Nigar EROL tarafından düzenlenen 04.07.2011 tarih ve VDENR-2011-1604/78 sayılı ihbar değerlendirme raporuna istinaden tarafınıza 5.820,32 TL ikramiye hesaplandığı ve 1.940,00 TL’lik kısmının tarafınıza ödenmek üzere Muhasebe Müdürlüğüne intikal ettirildiği bildirilmiştir.

Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; 1905 sayılı Kanuna göre tarafınıza ödenecek olan ihbar ikramiyesinin yetkili makamca kısım kısım ödenmesi halinde her ödeme ayrı hukuki bir iktisap olacağından, yapılan her ödeme tutarına ilişkin olarak hukuken iktisap edildiği tarihten itibaren bir ay içinde veraset ve intikal vergisi beyannamesinin verilmesi ve (2012 yılı için) 3.010 liralık istisnanın da her ödeme için ayrı ayrı uygulanması gerekmektedir.

Kaynak: GİB Özelge
Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.