Kamuya ait elektrik üretim şirketi, üyesi olduğu sektörel birliğe ödediği aidatın kurumlar vergisi matrahından düşülüp düşülemeyeceğini sordu. GİB, “Zorunlu değilse gider yazamazsın” dedi.
Konu Nedir?
Kamu sermayeli bir elektrik üretim şirketi, sektörel birliğe yaptığı aidat ödemesini kurum kazancından indirim konusu yapmak istedi.
Vergi İdaresi net yanıt verdi:
Aidat ödeme zorunluluğunuz mevzuata dayanmıyorsa, gider yazamazsınız.
Hangi Kanunlar Uygulandı?
–5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu madde 6
–193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu madde 40/1
Bu maddelere göre bir giderin kazançtan indirilebilmesi için:
-Ticari faaliyetle doğrudan ilişkili olması,
-Kazancın elde edilmesi veya sürdürülmesi için yapılmış olması,
-Ve zorunlu nitelik taşıması gerekir.
İlgili Örnek: Elektrik Sektörü
Şirket:
-Tamamı Hazine’ye ait.
-Elektrik üretimi ve ticareti yapıyor.
-Sektörel birliğe üyelik ve yönetim kurulu başkanlığı görevini yürütüyor.
-2023 yılında bu birliğe belli bir aidat ödüyor.
Soru şu:
Bu aidat, ticari kazancın tespitinde indirilecek gider sayılır mı?
GİB Ne Dedi?
İlgili mevzuat uyarınca bu birliğe aidat ödenmesi zorunlu değilse, ödeme işin icrasıyla doğrudan bağlantılı sayılmaz. Dolayısıyla gider kabul edilemez.
Peki Ne Zaman Gider Yazılabilir?
Aidat ödemesinin gider yazılabilmesi için:
-Mevzuatta açık hükümle zorunlu üyelik olması,
-Ödemenin doğrudan gelir elde etmeye katkı sağlaması,
-Ödemenin işin mahiyetiyle orantılı olması gerekir.
Uygulayıcılar İçin Uyarı
Kamuya ait ya da özel şirket olun fark etmez:
–STK, birlik, oda, dernek vb. aidatları otomatik olarak gider kabul etmeyin.
–Mevzuat zorunluluğu varsa (örneğin TTB, TOBB gibi) gider yazma hakkınız doğabilir.
-Gönüllü üyeliklerde ise aidat, ticari kazancın bir parçası sayılmaz.
Örnek Tablo: Aidatın Gider Yazılabilirliği
| Aidat Ödemesi Türü | Gider Yazılabilir mi? |
|---|---|
| TOBB üyeliği (zorunlu) | Evet |
| Gönüllü sektörel birlik üyeliği (mevzuata bağlı değil) | Hayır |
| Zorunlu meslek odası üyeliği | Evet |
| Siyasi parti ya da sosyal kulüp aidatı | Hayır |
ÖRNEK ÖZELGE
| T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü |
| Sayı | : | E-38418978-125[08-2023/40]- | 15.11.2023 | |
| Konu | : | Birlik için ödenen aidat tutarının gider yazılıp yazılamayacağı | ||
| İlgi | : |
İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda;
– 233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye istinaden kurulan ve sermayesinin tamamı T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı’na ait olan şirketinizin kamu elektrik üretim santrallerini işletilmesi suretiyle elektrik üretimi ve ticareti faaliyetini yürüttüğü,
– İktisadi Devlet Teşekkülü niteliğindeki kurumunuzun … üyesi olduğu ve aynı zamanda yönetim kurulu başkanlığı görevini yürüttüğü,
– Elektrik üretimi, iletimi, dağıtımı, satışı, ithalat ve ihracatı ile doğrudan ya da dolaylı olarak ilgili olan sorunların çözümü konusunda yardımcı olmak, elektrik üretimi, iletimi, dağıtımı ve arz endüstrisi konularıyla ilgili olarak bilgi toplamak, çalışmalar yapmak ve bu meselelere ilişkin uzun vadeli çalışmalara katkıda bulunmak amacıyla kurulan …’a … yılında … TL aidat ödemesinde bulunulduğu
belirtilerek, Birliğe ödenen aidatların ticari kazancın tespitinde gider yazılıp yazılamayacağı hususunda Başkanlığımızdan görüş talep edilmektedir.
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun “Safi Kurum Kazancı” başlıklı 6 ncı maddesinde; kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükmü yer almaktadır.
Öte yandan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 37 nci maddesinde, her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazancın ticari kazanç olduğu hükme bağlanmış olup, Kanunun “İndirilecek Giderler” başlıklı 40 ıncı maddesinin bir numaralı bendinde de ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safi kazancın tespitinde indirilmesinin kabul edileceği belirtilmiştir.
Bir masrafın genel gider adı altında gider yazılabilmesi için, gelirin elde edilmesi için yapılmış olması, masrafla iş arasında açık, güçlü bir illiyet bağının mevcut olması, masrafın işin önemi ölçüsünde yapılmış bulunması gerekmektedir.
Bu hüküm ve açıklamalara göre Şirketiniz tarafından …..’a ödenen aidatların, faaliyetlerinizin yürütülmesi ve kazancın elde edilmesi adına ilgili Kanun veya ikincil mevzuatlar kapsamında zorunlu bir harcama olmaması nedeniyle, söz konusu aidat ödemelerinin safi kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.
…
Kaynak: GİB Özelge Yasal Uyarı: Bu içerikte yer alan bilgi, görsel, tablolar, açıklama, yorum, analiz ve bir bütün olarak içeriğin tamamı sadece genel bilgilendirme amacıyla verilmiştir. Kişi veya kuruma özel profesyonel bir bilgilendirme ve yönlendirmede bulunma amacı güdülmemiştir. Konu ile benzerlik gösterse de her işletmenin kendi özel şartları nedeniyle farklı durumları olabilir. Bu nedenle, bu yazıda belirtilen içerikte yola çıkarak işletmenizi etkileyecek herhangi bir karar alıp uygulamaya geçmeden önce, uzmanına danışmanız menfaatiniz gereğidir. Muhasebenews veya ilişkili olduğu kişi veya kurumlardan hiç biri, bu belgede yer alan bilgi, tablo, görsel, görüş ve diğer türdeki tüm içeriklerin özel veya resmi, gerçek veya tüzel kişi, kurum ve organizasyonlar tarafından kullanılması sonucunda ortaya çıkabilecek zarar veya ziyandan sorumlu değildir.
